چکیده:
از فوائد مطالعه کهن الگو یا همان آرکی تایپ یونگ، روانپزشک سوئیسی، بازشناخت روانی افکار
جمعی انسانها و بررسی آنها ذر تک گوییهای عارفانه و یاابعان گسترده داستانهای اساطیری کهن
در مضامین حماسی میباشد. در این پژوهش, بهمن نامه منظومه حماسی قرن ششم؛ اثر حکیم
ایرانشاه ابن آبی الخیر از منظر کهن الگوهای کارل گوستاو یونگ مورد بررسی قرار می گیرد. منظومهای
که با تصویرسازیهای متعدد و انگارههای ذهنی از عقوبت اعمال انسان و ساز و کار روزگار به شرح
رفتار بهمن فرزند اسفندیارء در کینخواهی از خاندان رستم میپردازد. اثری که بستری مناسب در
جهت بررسی ساختار آرکی تایپ از جمله حرکت از من به خود؛ در تطهیر و سیر ماندالایی و همچنین
در صورت های متعدد روایت گر از پیر دانا، و عناصر سایهء مرگ و تولدی دوباره را بوجود می آورد.
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش ، بهمن نامه منظومه حماسي قرن ششم ؛ اثر حکيم ايرانشاه ابن ابي الخير از منظر کهن الگوهاي کارل گوستاو يونگ مورد بررسي قرار مي گيرد، منظومه اي که با تصويرسازي هاي متعدد و انگاره هاي ذهني از عقوبت اعمال انسان و ساز و کار روزگار به شرح رفتار بهمن فرزند اسفنديار، در کين خواهي از خاندان رستم مي پردازد.
» (شميسا، ١٣٧٨: ٣٤٢) «کهن الگو (Archetype)؛ صورت نوعي ، سرنمون ، الگوي نخستين ؛ اصل اين واژة يوناني به معناي الگويي بود که چيزهاي همانند را از روي آن مي ساختند ولي بعدها در فرهنگ غربي در معاني ديگري به کار برده شده است ، از جمله در روانشناسي کارل گوستاو يونگ اصطلاحي است براي ايده يا نحوة تفکر ارثي که از تجربه هاي کهن قوي مشتق شده و در ناخودآگاه جمعي هر فرد حضور دارد؛ مثلاً مام ِ بزرگ ، پير دانا» (پاکباز رويين ، ١٣٨٣، ص .
يونگ درباره نقاب توضيح مي دهد: «براي نيل به بلوغ روانشناختي ، فرد بايد پرسونايي انعطاف پذير و متداوم داشته باشد که بتواند آن را به محدوده روابط نامنظم و هماهنگ با ديگر اجزاي سازنده روان همراه سازد ( گورين و همکاران ، ١٣٧٠: ١٩٧) ٢-٥- کهن الگوي خود سبب ساز ايجاد وحدت و در نتيجه يکپارچگي در شخص مي شود «خود با ايجاد توازن بين همه جنبه هاي ناهوشيار براي تمامي ساختمان شخصيت وحدت و ثبات را فراهم مي کند.