چکیده:
کهنالگو یکی از اصطلاحات بنیادی روانشناسی پونگ است که به عنوان میراث مشترک
بشری در ناخودآگاه فردی و گروهی همهی انسانها جای گرفته است. یونگ از کهنالگوهای
بسیاری یاد کرده که از آن میان، در تحقیق حاضر، «سفر قهرمان»، «پیر خردمند» و «ولادت
مجدد» مورد نظر خواهد بود. یکی از نمودگاههای اصلی ناخودآگاه بشری و به تبع آن، کهنالگوها،
هنر و ادبیّات است. در مصیبتنامهی عطار نیشابوری، سه کهنالگوی یادشده قابل توجه است. به
این اعتبار» در پژوهش پیشرو، آرای کهنالگویی یونگ با اندیشههای عرفانی عطار نیشابوری به
روش توصیفی-تحلیلی مقایسه شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد کهنالگوی سفر قهرمان
با سیر و سلوک عرفانی مرید در مصیبتنامه هماهنگی دارد. همچنین مشخص شد کارکرد
کهنالگویی هدایتگرانهی پیر فرزانه. عینا در مصیبتنامه تجلی یافته است. دیگر آنکه. گذر
سالک از مراحل مختلف سفر به کمک هدایتهای پیر خردمند و کسب تجربیّات شهودی و
معرفتی بسیار و رسیدن به دروازههای فنا، که منتهی به حیات جاوید یا بقا میگردد. ولادت
دوبارهای است.
خلاصه ماشینی:
تحليل آرکه تايپي مصيبت نامه عطار آزاده اقراني ارگي فارغ التحصيل دکتراي زبان و ادبيات فارسي ،واحد نيشابور،دانشگاه آزاد اسلامي ،نيشابور،ايران دکتر پروين دخت مشهور استاديار گروه زبان و ادبيات فارسي ، واحد نيشابور، دانشگاه آزاد اسلامي ، نيشابور، ايران چکيده کهن الگو يکي از اصطلاحات بنيادي روان شناسي يونگ است که به عنوان ميراث مشترک بشري در ناخودآگاه فردي و گروهي همه ي انسان ها جاي گرفته است .
به اين اعتبار، در پژوهش پيش رو، آراي کهن الگويي يونگ با انديشه هاي عرفاني عّطار نيشابوري به روش توصيفي -تحليلي مقايسه شده است .
هدف اصلي اين پژوهش بررسي و واکاوي تجلّي کهن الگوهاي «سفر قهرمان »، «پير فرزانه » و «ولادت دوباره » در مصيبت نامه ي عّطار نيشابوري است تا از اين طريق ، پيوندهاي عميق ادبيّات ، عرفان و روان شناسي نشان داده شود و نقش کهن الگوها به عنوان ميراث مشترک بشري برجسته گردد.
قهرمان يا سالک با قدم نهادن در سفر صعب رسيدن به فردّيت با چالش هاي خرد و کلان بسياري روبه رو مي شود که در صورت نبود يک هادي و راه نما امکان کام يابي او به ميزان قابل توّجهي کاهش مي يابد؛ چراکه پير پيش از اين ، چنين ورطه اي را تجربه نموده و به سلامت از آن عبور کرده است .
عّطار عقيده دارد که ثمره ي اصلي سير و سلوک عرفاني (کهن الگوي سفر) پي بردن سالک به ظرفّيت هاي ويژه اي از خود است که پيش از اين ، بر او نامکشوف بود.