چکیده:
ضربالمثلها بهمنزلة یکی از عناصر مهم ادبیات شفاهی میتوانند بازتابی از باورها و نگرشهای حاکم بر جامعه باشند. یکی از موضوعات مهم تحقیقات حوزة اجتماعی بررسی چگونگی بازنمایی زن در فرهنگ و ادبیات شفاهی است. در این مطالعه، تلاش میشود با بررسی مثلهای گیلکی به تصویری نسبتاً روشن از چگونگی جایگاه زن در جامعة گیلان دست یابیم. این مطالعه یک بررسی توصیفی تحلیلی بوده که در آن ضمن تحلیل محتوای چهار کتاب «فرهنگ مثلها و اصطلاحات گیل و دیلم»، «جادکفته گبان»، «ضربالمثلها و اصطلاحات گیلکی» و کتاب «ضربالمثلهای گیلکی»، که حاوی 4562 ضربالمثل حوزة شرق و غرب و مرکز گیلان هستند، تعداد 182 ضربالمثل مرتبط با موضوع پژوهش احصا شده است. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل تماتیک استفاده شده و مثلهای با مضامین مشترک و مشابه ذیل پنج مقولة کلان تصویری از سویههای مثبت زنان، تصویری از سویههای منفی زنان، زن بهمثابة عنصری فرودست، زن بهمثابة عنصری فرادست و زن بهمثابة عنصری برابر در نسبت با مرد دستهبندی شدند و مورد تحلیل قرار گرفتند. یافتههای تحقیق نشان میدهد تصویر زن در فرهنگ مردم گیلان متنوع و چندوجهی است و اگرچه در بخشی از مثلها زن بهمثابة عنصری ضعیف و فرودست بازنمایی میشود، بخش درخور توجهی از ضربالمثلها بر نقش زن بهمثابة عنصری فرادست یا برابر با مرد در جامعه دلالت دارد.
Proverbs as one of the most important elements of oral literature can be a reflection of the beliefs and attitudes that govern society. One of the important topics of social research is how women are represented in culture and oral literature. In this study, we try to get a relatively clear picture of the position of women in Gilan society by examining Gilaki proverbs. This study is a descriptive-analytical study in which while analyzing the content of four books: "Dictionary of Proverbs and Terms of Gil and Dilam", "Jadkefteh Gaban", "Proverbs and Terms of Gilaki" and the book "Gilaki Proverbs" which contains 4562 proverbs East, west and center of Gilan Hasand, 182 proverbs related to the subject of research have been counted. To analyze the data, thematic analysis method and proverbs with common and similar themes were used. The following five major categories of images of positive aspects of women, image of negative aspects of women, woman as inferior element, woman as superior element and woman as equal element They were categorized and analyzed in relation to men. Findings show that the image of women in the culture of the people of Gilan is diverse and multifaceted and although in some of the proverbs women are represented as a weak and inferior element, but a significant part of the proverbs on the role of women as an element superior or equal to men It implies in society.
خلاصه ماشینی:
این مطالعه یک بررسی توصیفی تحلیلی بوده که در آن ضـمن تحلیـل محتـوای چهـار کتـاب «فرهنـگ مثل ها و اصطلاحات گیل و دیلم »، «جادکفته گبان »، «ضرب المثل ها و اصطلاحات گیلکی» و کتاب «ضرب المثل هـای گیلکی»، که حاوی ٤٥٦٢ ضرب المثل حوزٔە شرق و غرب و مرکز گیلان هستند، تعـداد ١٨٢ ضـرب المثـل مـرتبط بـا موضوع پژوهش احصا شده است .
یافته های تحقیق نشان میدهد تصویر زن در فرهنگ مـردم گـیلان متنـوع و چنـدوجهی اسـت و اگرچه در بخشی از مثل ها زن بـه مثابـۀ عنصـری ضـعیف و فرودسـت بازنمـایی مـیشـود، بخـش درخـور تـوجهی از ضرب المثل ها بر نقش زن به مثابۀ عنصری فرادست یا برابر با مرد در جامعه دلالت دارد.
در ضرب المثل های گیلکی نقش و جایگاه زنان در جامعه و خانواده چگونه تصویر شده است ؟ بـرای پاسخ به این پرسش ها، ضمن تحلیل محتوای ضرب المثـل هـای منـاطق شـرق و غـرب و مرکـز گیلان تلاش میشود تا به تصویری از نقش و جایگاه زن در فرهنگ مردم گیلان نائل آییم .
پیشینۀ تحقیق از آنجا که در غالـب فرهنـگ هـا و جوامـع ضـرب المثـل هـایی بـا موضـوع زنـان یافـت مـیشـود، پژوهش هایی در باب چگونگی بازنمایی زنان در ضرب المثل های فرهنگ ها و جوامع مختلـف انجـام شده است .
ب ) ویژگیهای شخصیتی مطلوب و مثبت زن (رجوع شود به تصویر صفحه) بازنمایی زن در ضرب المثل های گیلکی ٦٢٩ در این ضرب المثل ها ضمن اشاره به وجه مثبت زنانه ، درایت و قؤە عاقلۀ زنان را بـه تصـویر میکشد و درواقع زن عاقل از دیگر زن ها تفکیک میشود.