چکیده:
هدف از انجام این پژوهش، مدلسازی تغییرات تراز دریاچهی ارومیه در بستر گرمایش جهانی است. برای دستیافتن به این هدف و شبیهسازی مقادیر دما و بارش کشور تا سال 2100، از نتایج دو مدل گردش عمومی جوMIROC_3-2_MEDRES و MPI_ECHAM5 و سه طرح فرضی a1b، a2 و b1 استفاده شده است. در ادامه برای مدلسازی آماری تغییرات تراز دریاچهی ارومیه با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره، از تاثیر تغییرات چهار مولفهی مستقل دما، بارش، نوع اقلیم (روش دمارتن) و خشکسالی (روش SPI) با تاخیر یکساله نسبت به متغیر وابسته (تراز دریاچه) استفاده شد. آنچه از میانگین تمام طرحهای فرضی برای دورهی مطالعاتی 2010 تا 2100 بهدست آمده است، نشان میدهد که بهطور میانگین دما به میزان 73/0+ درجه سانتیگراد و بارش به مقدار 44/9- میلیمتر نسبت به دورهی مشاهداتی 1968 تا 2009 تغییر خواهند کرد. همچنین میانگین کلی تمام طرحهای فرضی تا سال 2100 از کاهش شاخص اقلیمی دمارتن به مقدار 10/0- درصد در هر دهه خبر میدهد. اما آنچه از مدلسازی آماری بهدست آمد، نشاندهندهی بیشترین کاهش تراز آب دریاچه بهمیزان 73/2- متر در هر دهه تا سال 2100 برای خروجیهای مدل MPI_ECHAM5 و طرح فرضی a1b و کمترین تغییرات کاهشی تراز دریاچه بهمیزان 28/2- متر برای مدل و طرح فرضی MPI_ECHAM5/b1 تا سال مورد نظر است. بههرحال آنچه از مجموع تمام طرحهای فرضی نتیجه شد، وجود روند کاهشی و معنادار تراز آب دریاچهی ارومیه (میانگین 50/2- متر) برای هر دهه از سال 2010 تا 2100 است که میتواند تاثیر بسیار سوء و نامناسبی بر محیط زیست دریاچه و اطراف آن داشته باشد.
Qualitative and quantitative degradation of water resources is one of the major challenges in the way of sustainable development. Features and phenomena in the earth’s surface have been changed over time; the lakes as one of these features and due to having a closed environment are not considered as an exception. Due to climatic changes such as reduced rainfall, increased temperature and also uncontrolled use of surface water resources in watershed areas, distinguished changes are exposed. Monitoring such changes should be considered as an important issue in the national and regional development and natural resource management. Currently, monitoring the coastal areas and extraction of water at different intervals is regarded as an infrastructural research interest due to the significance of coastal zone management and dynamic nature of such sensitive ecological environments. Due to the ever increasing rate of greenhouse gas emissions, climate warming is expected to be more intensive during the next century. This warming would very much influence natural processes as well as human activities. In general, it is supposed that in low latitudes, like in Iran (25 and 40° N latitude and 44 and 63.5° east longitude), climate change would have some negative influences on the whole society. For example, higher temperatures will increase the energy demand for cooling, reduce the precipitation rate and degrade the water resources
خلاصه ماشینی:
براي دست يافتن به اين هدف و شبيه سازي مقادير دما و بارش کشور تا سال ٢١٠٠، از نتايج دو مدل گردش عمومي جو MEDRES_٢-٣_MIROC و MPI_ECHAM٥ و سه طرح فرضي ab١ ، a٢ و b١ استفاده شده است .
آنچه از ميانگين تمام طرح هاي فرضي براي دوره ي مطالعاتي ٢٠١٠ تا ٢١٠٠ به دست آمده است ، نشان مي دهد که به طور ميانگين دما به ميزان ٠/٧٣+ درجه سانتي گراد و بارش به مقدار ٩/٤٤- ميلي متر نسبت به دوره ي مشاهداتي ١٩٦٨ تا ٢٠٠٩ تغيير خواهند کرد.
با توجه به اهميت بارش در کاهش يا افزايش تغييرات تراز درياچه با استفاده از طرح هاي فرضي و مدل هـاي مـورد نظر، مقادير اين مؤلفه تا سال ٢١٠٠ شبيه سازي شد.
ميانگين کلي نتايج طرح فرضي و مدل هاي گردش عمومي جو براي تغييرات دهه اي نوع اقليم منطقه بر اساس شاخص محاسباتي دمارتن بررسي روند ترسالي ها و خشکسالي هاي مشاهداتي و شبيه سازي شده ي منطقه ي مورد مطالعه با استفاده از شاخص SPI، مقادير خشکسالي بـراي داده هـاي مشـاهداتي (١٩٦٨ تـا ٢٠٠٩) و شـبيه سـازي شـده (٢٠١٠ تا٢١٠٠) درياچه محاسبه شد (شکل هاي ٨ و ٩).
, 2002, A Swedish Case Study of Contemporary and Possible Future Consequences of Climate Change on Lake Function, Aquatic Sciences, Vol. 64, No. 2, PP.
, 1998, A Modeling Approach to Simulate Impact of Climate Change Lake Water Quality: Phytoplankton Growth Rate Assessment, Water Sci. Technol, Vol. 37, No. 2, PP.