چکیده:
با بررسی بحرانهای به وقوع پیوسته در کشور و توجه به آمارهای صدسال گذشته این واقعیت تلخ نمایان میشود که حدود 3500 زلزله در ایران اتفاق افتاده که از این میان، 535 زلزله شدتی بالاتر از 4 ریشتر داشتهاند و هر ده سال نیز یک زلزله با مقیاس 7 درجه ریشتر و بزرگتر، در کشور رخداده است و از طرفی سالانه نیز حدود 200 زلزله کوچک و بزرگ در کشور اتفاق میافتد. لذا برنامهریزی برای تامین امینی در شهرها و تکوین و تدوین طرحهای نوین امدادرسانی با مدیریتی منسجم و کارا اهمیت خود را در کشور نمایان میسازد فقدان یا ضعف برنامهریزیهای شهری و منطقهای تا به امروز خسارات مادی و معنوی جبرانناپذیری بر جای گذاشته است بهگونهای که آمار و مقدار تلفات انسانی زلزله که تنها یکی از حوادثی است که در طی صدسال گذشته یک درصد از جمعیت جهان را تشکیل داده در ایران برابر با 6 درصد تلفات انسانی زلزله در جهان طی این دوره بوده است. در این مقاله سعی بر آن است تا نقش برنامهریزی شهری در مواجهه با بحرانهای طبیعی برجستهتر گشته و استفاده از سیستمهای نوین اطلاعات جغرافیایی GIS معرفی گردد. همچنین راهبردی استراتژیک جهت امدادرسانی در بافتهای فشرده شهری نیز ارائهشده است. باشد تا این تحقیقات و راهکارها کشور عزیزمان را به توسعهای پایدار نزدیکتر ساخته و در حفظ سرمایههای برگشتناپذیر نیز گامی موثر برداشته شود.
Examining the ongoing crises in the country and paying attention to the statistics of the last hundred years, the bitter fact is revealed that about 3500 earthquakes have occurred in Iran, of which 535 earthquakes had a magnitude higher than 4 Richter and every year a magnitude 7 earthquake. Richter and larger magnitude has occurred in the country and on the other hand about 200 small and large earthquakes occur in the country annually. Therefore, planning to ensure security in cities and the development of new relief plans with coherent and efficient management shows its importance in the country. Lack or weakness of urban and regional planning to date, irreparable material and spiritual damage instead The statistics and the amount of human casualties of the earthquake, which is just one of the events that have made up one percent of the world's population over the past hundred years, in Iran has been equal to 6 percent of the human casualties of earthquakes in the world during this period. This article tries to highlight the role of urban planning in the face of natural disasters and introduce the use of modern GIS systems. A strategic strategy for relief in compact urban areas is also presented. May these researches and solutions bring our dear country closer to sustainable development and take an effective step in preserving irreversible investments.
خلاصه ماشینی:
آسیبپذیری در این جوامع بهگونهای است که بهطور مداوم در حال افزایش بوده، لذا روشی که در زمینه یک طرح جامع مدیریت بحران باید پیموده شود راهی بسیار طولانی است و پیوستگی و وابستگی بسیار بالایی با فرهنگ، مذهب و سایر ویژگیها و بهخصوص ویژگی بومی و جغرافیایی منطقه حادثه دارد و این میطلبد که در برنامهریزی و توسعه در مرحله آمادگی با داشتن طرحهای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت، به کاهش آسیبپذیری و افزایش توانایی مقابله در برابر فاجعه اقدام نمود.
براي رسیدن به همگامی مدیریت شهری و مدیریت جامع بحران و تأمین اهداف اساسی آنها در مناطق شهری، باید به شکلی برنامهریزی و مدیریت را انجام داد تا هدف اساسی که همان ایمنی شهرها در تمامی سطوح میباشد را به همراه داشته باشد.
ولی آنچه در مدیریت و برنامهریزی شهری و تعامل آن با مدیریت بحران و مدیریت ریسک از اهمیت ویژهای برخوردار است، مطالعات وضع موجود محیط آسیبپذیر و بافتهای فرسوده شهری میباشد چراکه با همه اقدامات بازدارنده، مانند بهسازي و بازسازي بافتهای فرسوده شهری و بهرغم نتایج مثبت و رضایتبخش، این اقدامات نیاز بهصرف زمان و هزینههای گزافی دارد که در دو حالت ذیل از قابلیت و مطلوبیت لازم بهرهمند میشود: در مواقعی که شهر موردنظر دارای ظرفیتهای اجراي در زمینه مقاومسازی، بهسازي و برنامههای پیشگیرانه کاهش اثرات بوده و به سهولت در حداقل زمان مقدور باشد.
هدف نهایی در مدیریت شهری، توسعه پایدار جوامع شهری است و براي رسیدن به این هدف با توجه به اهداف مدیریت ریسک، سیاستگذاریها و برنامههای اجرایی و عملیاتی دولت باید در جهت ارتقاء سطح اقتصادي و اجتماعی شهر تلاش نمود تا در زمان بحران با کاهش تلفات و خسارات مواجه باشیم.