چکیده:
در جهان امروز که همکاریهای منطقهیی و یکپارچگی منطقهیی به مثابه تجربهیی کوچک از آزادسازی اقتصادی در دستورکار بسیاری از دولت ها قرار گرفته است، سازمان همکاری اقتصادی به لحاظ پتانسیلهای اقتصادی و منابع غنی و سرشار مهمترین سازمان همکاری در منطقه محسوب میشود، که ایران نیز عضو آن است. بررسی وضعیت اقتصادی کشورهای عضو نشان میدهد که بخش کشاورزی سهم عمدهیی در تولید ناخالص داخلی و درآمدهای صادراتی آنها دارد و نسبت قابل توجهی از جمعیت فعال این کشورها در بخش کشاورزی اشتغال دارند. بنابراین، این بخش بهویژه تجارت خارجی آن از اهمیت کلیدی برخوردار است و میتواند نقش تعیین کنندهیی در تعیین جهت و موقعیت کلی توسعهی اقتصادی اعضا داشته باشد. بنابراین در مطالعهی حاضر تعیین دستاوردهای تجاری تشکیل این سازمان منطقهیی بر تجارت دو جانبهی ایران با کشورهای عضو در مقایسه با سایر کشورهای جهان در بخش کشاورزی هدف اصلی است. بر اساس نتایج بهدست آمده عضویت ایران در اکو بر صادرات و واردات محصولات کشاورزی طی دورهی مورد بررسی اثر مثبت داشته و به عبارت دیگر روابط تجاری ایران با سایر کشورهای عضو در بخش کشاورزی توسعه یافته است. البته ضرایب برآورد شده اثر منطقهگرایی بر صادرات کشاورزی ایران را بیش از اثر بر واردات نشان میدهد. بدین معنی که عضویت ایران در سازمان همکاری اقتصادی در خصوص تجارت کشاورزی به نفع ایران بوده است. بنابراین بهنظر میرسد بهویژه با توجه به ایجاد موافقتنامهی تجاری اکو (اکوتا) تدوین راهکارهای مناسب و عملی میتواند در تحقق اهداف ایران در خصوص توسعهی منطقهیی با کشورهای همسایهی عضو سازمان و در نهایت افزایش تجارت با دنیای خارج مفید و موثر واقع شود.
World economy has become increasingly integrated. There is an underlying assumption that integration into the world economy provides more opportunities for trade. The evidence shows that integration at the regional levels can help developing countries to prepare for the international economic integration. It will be important to outline and analyze past efforts at regional integration (regionalism) to have prospects for future arrangements. This study assessed the impact of Iran membership in Economic Cooperation Organization on agricultural trade by means of generalized gravity model. The econometric method used to isolate and eliminate the regional agreement effects is panel and pooled data techniques. Our results indicated positive and significant intra-trade impact of regionalism on Iranian agricultural trade. We found that, directly and indirectly, ECO have had positive effects on Iranian agricultural trade. Indirectly, the degree of similarity between Iran and the other ECO members in religion, border, ethnic, and language is very high in relation to the other chosen trade partners of Iran. Also a considerable share of the variability in ECO agricultural trade flows referred to uneconomic factors. Therefore, it seems that Iran would be able to expand its agricultural trade by gradually reducing trade barriers in ECO region, using these ECO members' similarities.
خلاصه ماشینی:
بر اساس نتایج به دست آمده عضویت ایران در اکو بر صادرات و واردات محصولات کشاورزی طی دورهی مورد بررسی اثر مثبت داشته و به عبارت دیگر روابط تجاری ایران با سایر کشورهای عضو در بخش کشاورزی توسعه یافته است .
com ١٣٢ / جلد ٤/ ١٣٨٩ /٤ مقدمه جهانی شدن اقتصاد یکی از وجوه بارز نظام بین المللی کنونی است ، و باعث شده اسـت کـه کشورهای جهان در بعضی موارد برای توسعه و حفظ روابط تجاری خارجی و نیز برای حفـظ موقعیت خود در بلوکبندیهای موجود در اقتصاد و سیاست جهانی به رویکرد منطقه گرایی و ایجاد بلوکهای اقتصادی- تجاری و حرکت در چارچوب الزامـات و ضـوابط سـازمان جهـانی تجارت به عنوان مقدمه یی برای رویکرد جهانی شـدن روی بیاورنـد.
اگرچه سازمان همکاریهای اقتصادی (اکو) در رابطـه بـا گـسترش ارتباطـات صنعتی و بازرگانی میان کشورهای عضو اقداماتی را انجام داده است ولی کم بـود اطلاعـات در زمینه ی اسـتعدادهای کـشاورزی و تجـاری ایـن کـشورها موجـب گردیـده اسـت کـه سـطح همکاریهای مشترک میان کشورهای عضو به خصوص در بخش کشاورزی آن چونان که بایـد ____________________________________________________ 1-ECO Trade Agreement (ECOTA) 2-http://www.
نتایج آزمون ایستایی متغیرهای اصلی مدل جاذبه ی تعمیم یافته (به تصویر صفحه رجوع شود) *** معنی دار در سطح ١% ١٤٤ / جلد ٤/ ١٣٨٩ /٤ عوامل موثر بر صادرات کشاورزی ایران نتایج آمارهی Fدر مدل تاثیرات تصادفی (جدول ٢) حاکی از معنادار بودن کل مدل در سطح یک درصدی است و ضرایب این رگرسیون از نتایج آماری قابل قبولی برخوردار بوده است .