چکیده:
خصوصیت مشترک ما بین افرادی که اقدام به خودکشی می کنند داشتن این باور است که خودکشی تنها راه غلبه بر احساسات غیر قابل تحمل است. کشش خودکشی در این است که در نهایت به این احساسات غیر قابل تحمل خاتمه می دهد. در تراژدی خودکشی، آشفتگی و مشکلات عاطفی به حدی شدید میگردند که فرد را در یافتن راه حلهای مختلف حل مشکل ناتوان میسازند، در حالی که راه حلهای دیگری نیز وجود دارند. مرگ یکی از اعضای خانواده از جمله مواردی است که اعتماد به نفس ما را تحت تاثیر قرار داده و احساس بیارزشی را در ما به وجود میآورد، در واقع هیچ نوع دیگری از مرگ در دوستان و بستگان، چنین احساس مداومی از پریشانی، شرم، گناه و اغتشاش کلی را باعث نمیگردد. بازماندگان خودشان نیز قربانی هستند و در سالهای بعد از خودکشی شخص مورد علاقه، میزان بالایی از مرگ و میر را نشان میدهند. این موارد به همراه تاثیر اجتماعی و اقتصادی خودکشی، اهمیت توجه به آن و ضرورت شناخت علل و عوامل فردی و اجتماعی آن را نشان داده و انگیزهای برای بررسی این پدیده مهم فردی و اجتماعی را فراهم مینمایند.
خلاصه ماشینی:
در زمينه رفتار خودكشي وجود افسردگي و كاهش تقويتهاي مثبت محيطي و عدم موفقيّت در حل مسئله رفتارهاي افراطي و ناتواني در مهارتهاي اجتماعي و سبك بين فردي و نهايتاً عوامل شناختي مثل تكانهاي بودن و عدم انعطاف پذيري ذهني نيز قابل اشاره ميباشند.
عناصر شناختي دخيل در رفتار خودكشي شامل توانايي حل مسئله، (سالكوسكيس و همكاران، 1990) حافظه و خلق مرتبط با آن (ايوانزو همكاران، 1992)، نوميدي و درماندگي (كول، 1989)، شيوههاي مقابله و سبك اسنادي (اسپرتيو و همكاران، 1991)، (كونيل و ميرز، 1991) تكانهاي بودن (تراتمن و همكاران،1991) عدم انعطاف پذيري در تفكر و انحرافات شناختي و نگرشهاي نابجا، (راتر و همكاران، 1993)، و مركز كنترل (آلن، 1991) ميباشد، اما يكي از مفاهيم مطرح در زمينه عوامل شناختي مفهوم و پيام خودكشي براي فرد است اين مفهوم از كارهاي بك (1979) گرفته شده است.
اين مفاهيم عبارتند از: جستجوي راه حل- خود آگاهي- رنج غير قابل تحمل- نيازهاي ناكام شده- نوميدي و درماندگي- دوسوگرايي- ادراك محدود شده- گريز- ارتباط با محيط و الگوهاي مقابلهاي- عوامل فوق در ساير نظريهها نيز مورد توجه و تاكيد قرار گرفتهاند.
در يك تحقيق كه به عنوان بررسي مهارتهاي مقابله با استرس و ميزان استفاده از حمايت اجتماعي در افراد 25-15 ساله اقدام كننده به خودكشي در شهر ايلام انجام گرفت، نتايج نشان داد كه بين افراد اقدام كننده به خودكشي و افراد ديگر از نظر مهارت هاي مقابلهاي در مواجهه با استرسها و فشارهاي رواني تفاوت معنيداري وجود دارد.