چکیده:
با وجود پژوهشهای زیاد انجامشده در دو دهه اخیر در مورد شبکههای همکاری علموفناوری، فرآیند شکلگیری و تکامل این شبکهها کمتر موضوع تحقیق بودهاست. در بررسی انجامشده بر روی ۵مورد از مهمترین شبکههای همکاری علم و فناوری در ایران (ایجادشده بین سالهای ۸۵-۱۳۷۹)، ۴فرضیه در مورد تاثیر فرآیند ایجاد و تکامل شبکهها بر پایداری آنها مطرح و در قالب دو دسته «الگوی طبیعی» و «الگوی غیرطبیعی» شکلگیری و رشد شبکهها دستهبندی شدند. این فرضیهها حاصل بررسی پیشینهٔ تحقیق و مصاحبههای اکتشافی با مطلعین کلیدی شبکههای مورد مطالعه بود. برای آزمون فرضیهها، پیمایشی از نمایندگان مراکز عضو شبکهها؛ شامل ۸۳دانشگاه، پژوهشگاه و مرکز تحقیقاتی خصوصی صورت گرفت که در کل ۱۱۲ نفر به پرسشنامه پاسخ دادند. .نتایج تحقیق نشان می دهد که رشد طبیعی شبکه های همکاری عل مو فناوری، تاثیر بهتری بر پایداری این شبکه ها نسبت به الگوی رشد غیرطبیعی دارد. در بررسی شرایط واقعی شبکه های مورد مطالعه با فرضیه های تاییدشده، سازگاری قابل قبولی بین این دو مشاهده شد. تنها در یک مورد با وجود تایید فرضیه مربوط به تاثیر مثبت الگوی شکل گیری«پایین به بالا»بر پایداری شبکه ها، شرایط واقعی ۵شبکه مورد مطالعه با این فرضیه در تعارض است که دلایل آن مورد بحث قرار گرفته است.
A wide range of research have been conducted on Science and Technology (S&T) collaborative networks in recent decades, focusing on several aspects. In an extensive study of 5 main S&T networks in I. R. of Iran (founded during 1999-2005), four hypotheses emerged regarding the pattern of network formation and evolution. These hypothesis were categorized into two main approaches according to S&T network formation and evolution namely natural and unnatural patterns. The hypotheses were the results of literature review and in-depth exploratory interviews with key informants of the case networks. To test the hypotheses, a survey was conducted participating representatives of the member institutes (universities, research centers and firms) of the 5 networks. 112 participants from 83 institutes answered the questionnaire. The research concludes that naturally established and developed S&T networks are more sustainable than unnatural ones. There are satisfying consistency between all confirmed hypotheses and the real world status of the case networks,except one. ....
خلاصه ماشینی:
لذا مقاله حاضر به دنبال پاسخ به اين سؤال اساسي است که نحوه ٔ شکل گيري و تکامل يک شبکه رسمي همکاري علم وفناوري (با ويژگي هاي خاص اين نوع شبکه ها) چه تأثيري بر پايداري آن دارد و به عبارت ديگر شبکه ها چگونه بايد شکل گرفته و رشد کنند تا پايدار بمانند؟ در تحقيق حاضر، طي مطالعه جامعي ٨ که در مورد مقوله ٔ پايداري در تعدادي از شبکه هاي همکاري علم وفناوري در ايران صورت گرفت ، در کنار جنبه هاي مختلف مورد بررسي ، چند فرضيه در رابطه با تأثير فرآيند ايجاد و تکامل شبکه ها بر پايداري آن ها مطرح گرديده و در قالب دو دسته «الگوي طبيعي » و «الگوي غيرطبيعي » رشد و تکامل شبکه هاي همکاري علم وفناوري دسته بندي شدند.
اين فرضيه ها حاصل بررسي پيشينه ٔ تحقيق و مصاحبه هاي اکتشافي با مطلعين کليدي شبکه هاي مورد 1-Tichy 2-Parkhe 3-Nohria & Eccels 4-Baba & Imai 5-Ebes 6-Danilovic & Winroth 7-Thorgren ٨-نويسندگان مقاله در پژوهش جامع تري ، همه عوامل تأثيرگذار بر پايداري شبکه هاي رسمي همکاري علم وفناوري را بررسي کرده اند که در مجموع شامل ؛ ٧٢عامل در ٦دسته است و اينجا تنها يک دسته از عوامل که با الگوي شکل گيري و تکامل شبکه ها مرتبط هستند، مورد بحث قرار گرفته اند.
مفهوم مورد نظر از شبکه هاي همکاري در اين تحقيق ، نزديک به تعريفي است که سلگي و ديني ٥ (١٩٩٩) براي سازمان يونيدو٦ از آن 1-Bottom-up 2-Top-down 3-Nelson 4-Hoang & Antoncic 5-Ceglie and Dini 6-UNIDO مطرح کرده اند.