چکیده:
ورزش به مثابه یک واقعیت و رفتار اجتماعی میتواند فضایی برای تجلی و بازنمایی کنشها و رفتارهای هویتخواهانه باشد. این امر، بهویژه در جهان ارتباطاتی و اطلاعاتی امروز و محبوبیت فزاینده شماری از ورزشها، قابل تامل است. هویتخواهی از مهترین شاخصهای ملیگرایی است. در عصر حاضر با وجود گرایش کشورها به سمت جهانی شدن، ملیگرایی و گرایشهای هویتخواهانه نیز همچنان مورد پذیرش ملتها و کشورها هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی چگونگی تاثیر ورزش بر هویتخواهی است. روش تحقیق در این پژوهش، پیمایشی است که با تدوین پرسشنامه و روش نمونهگیری خوشهای، نظر 120 نفر از اعضای هیئت علمی و دانشجویان دکتری رشتههای مدیریت ورزشی و جغرافیای سیاسی در دانشگاههای تهران درباره تاثیر ورزش بر شاخصهای هویت- شامل هویت ملی، ملیت و ناسیونالیسم و دولت- ملتسازی- پرسیده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که ورزش میتواند فضایی برای بروز و تقویت هویت ملی باشد؛ مانند نتایج درخشان ورزشکاران ایرانی در المپیک 2012 لندن و افزایش وزن ژئوپولیتیکی ایران در جهان اسلام. ملیت و ناسیونالیسم نیز میتواند در مسابقات ورزشی تجلی یابد و تاثیر سیاسی و ژئوپولیتیکی خود را برجای بگذارد؛ مانند قهرمانی کشور قطر در جام ملتهای آسیا 2019 که به ابزاری برای خودنمایی این کشور در مقابل ژئوپولیتیک تحمیلی عربستان تبدیل شد. همچنین، ورزش میتواند فرایند دولت- ملتسازی را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
پشنهاد پژوهش حاضر این است که مدیران، مسئولان و سیاستگذاران، نقش ورزش در مسائل هویتی و ملیگرایانه به عنوان یک اصل راهبردی در سیاستهای کلان ملی و کشوری را در نظر گیرند.
Sport as a reality and social behavior can be a space for manifestation and representation of identity-seeking behaviors and actions. This is especially true in today's world of communication and information and the growing popularity of several sports. Identity-seeking is one of the mainstreams of nationalism. At present time, states indulge in globalization, and meantime nationalism and identity issues are still in favor of nations and states. The research is to study the role of sport in constructing identity orientations by surveying. A questionnaire was developed to evaluate the opinion of 120 faculty members and doctoral students in sport management and political geography about the impact of sport on the identity indicators (including national identity, nationality, and nationalism, and nation-state). The results showed that sport has an impact on the formation of identity orientations. Sport can be a place to express and strengthen national identity, such as winning 60 gold medals from Iranian athletes at the 2012 London Olympics. Nationality and nationalism can also manifest in sports competitions and exert their political and geopolitical influence, such as Qatar's 2019 Asian Cup win, which became a means of displaying Saudi Arabia's imposed geopolitics. Sport can also affect the nation-state building process. Therefore, it is recommended that the managers, authorities, and politicians pay attention to the role of sport in identity and nationalism issues as a principal strategy in Iran’s national macro policies.
خلاصه ماشینی:
روش تحقیق در این پژوهش ، پیمایشــی اســت که با تدوین پرسشــنامه و روش نمونه گیری خوشه ای ، نظر ۱۲۰ نفر از اعضای هیئت علمی و دانشجویان دکتری رشته های مدیریت ورزشی و جغرافیای سیاسی در دانشگاه های تهران درباره تاثیر ورزش بر شــاخص های هویت - شــامل هویت ملی ، ملیت و ناسیونالیســم و دولت - ملت سازی - پرســیده اســت .
ورزش در عصر ارتباطات و جهانی شدن از یک موضوع صرف ورزشی خارج شده و در طول سال های متمادی ، اثرات ماندگاری در عرصه های مختلف اجتماعی ، سیاســی ، اقتصادی و تجاری شهرها و نواحی پیرامون گذاشته است (رجائی ، ۱۳۹۵: ۵۸)، امــروزه اهمیــت و جاذبه های ورزشــی چنان فراگیر و همه گیر شــده که قســمت مهمی از صنعت توریســم به «توریســم ورزشی » تعبیر می شود و علی رغم اینکه تأسیسات گسترده ، فضا، امکانات و سرمایه های زیادی می طلبد، بازده اقتصادی ، اشــتغال زایی و شــهرت فراوانی را برای شــهر میزبان به ارمغان می آورد (جرفی و رســولی ، ۱۳۹۳: ۱۰)؛ به طوری که معمولا کشــورهای میزبان بازی های المپیک و جام جهانی در ســال قبل و ســال برگزاری رویداد ورزشــی در کشورشان ، روند رو به رشدی را به لحاظ رشــد تولید ناخالص داخلی شاهد هســتند.
کشــورها به زیرکی می توانند از ورزش در سیاســت هویت سازی مد نظر خود اســتفاده کنند (وقتی همه مردم برای پیروزی و برد تیم های ورزشــی ۹ملی یا قهرمانان ملی شان یک شعار می دهند و در کنار هم قرار می گیرند، ۴/۲۸۲۹/۱۲۴/۲۴۶/۷ مثبت کم به نوعــی وفاداری شــان را به نمادهــای ملی تقویت می کننــد.