چکیده:
هر چند فعالیتهای بخش کشاورزی دارای منافع اقتصادی از جمله افزایش تولید و درآمد ملی، ایجاد اشتغال و تامین غذای مورد نیاز جامعه است، اما محیطزیست و سلامت انسانها را به دلیل ایجاد پیامدهای جانبی منفی تحت تاثیر قرار میدهد. آثار جانبی مذکور میتواند بصورت تاثیرات منفی و یا نامناسب فعالیتهای بخش کشاورزی در حوزه منابع آب، خاک، هوا و سلامتی انسانها باشد. در این مقاله با استفاده از اطلاعات آماری منتشره به خسارات جانبی بخش کشاورزی پرداخته شده است. در این راستا میزان کودهای شیمیایی و سموم مصرف شده در این بخش و مقایسهای بین ایران و چند کشور منتخب انجام پذیرفته است. نتایج گویای آن است که به ازای هر دلار ارزش افزوده در بخش کشاورزی، میزان مصرف کود، نیترات و سم در بخش کشاورزی ایران بیشتر از میزان مصرف شده در کشورهای صنعتی و پیشرفته است. این موضوع در کنار اتلاف منابع آب در بخش کشاورزی کشور نشان از هزینههای جانبی بالای کشاورزی در کشور است. لذا استفاده از سیاستهای تنظیمی و استانداردها و همچنین بکارگیری ابزارها واهرمهای اقتصادی از قبیل مالیات و تعرفهها و سایر عوامل انگیزشی میتواند به کاهش خسارت جانبی کشاورزی و تحقق پایداری در این بخش و سایر بخشهای اقتصاد بیانجامد.
Although agricultural activities have economic benefits such as increased production and national income, create jobs and provide food for the community but it also influenced the environment and human health because of the negative side affects. These effects called externalities in production in economics literature and are generally there is no market for theme. These externalities could seen in, water resources, soil, air and human health sectors. This paper uses published information to analysis the externalities of agriculture sector in Iran. In this regard, the amount of chemical fertilizers and pesticides used in this sector and comparison between Iran and some selected countries will be discussed. The results indicate that for one dollar of value added in Iran's agriculture sector; consumption of fertilizer, nitrates, pesticides is more than industrialized countries. Beside these, over using of water in Iran's agricultural sector leads this sector externality to be high. Therefore, the regulatory policies and standards as well as the use of economic instruments such as taxes and tariffs and other motivational factors are required to reduce externalities and facilitate achieving sustainability in the sector and other sectors of the economy.
خلاصه ماشینی:
نگاهی متفاوت به فعالیت های بخش کشاورزی: هزینه های زیست محیطی بخش کشاورزی در ایران 1 غلامعلی شرزه ای، وحید ماجد چکیده هر چند فعالیت های بخش کشاورزی دارای منافع اقتصادی از جمله افزایش تولید و درآمد ملی ، ایجاد اشتغال و تامین غذای مورد نیاز جامعه است ، اما محیط زیست و سلامت انسان ها را به دلیل ایجاد پیامدهای جانبی منفی تحت تاثیر قرار میدهد.
در این راستا میتوان به مطالعات ، رنجبر و هادیان (١٣٨٧) با عنوان «بررسی میزان ددت در رسوبات رودخانه سفید رود (حدفاصل سد تاریک تا بندر کیاشهر)»، خدادادی و همکاران (١٣٨٨) با عنوان «بررسی غلظت باقی مانده سموم آفت کش ارگانوفسفره و کاربامات در منابع تأمین آب آشامیدنی شهر همدان در سال ١٣٨٦»، کاظمی و همکاران (١٣٨٨) تحت عنوان «بررسی آلودگیگندم مصرفی استان آذربایجان شرقی به فوزاریوم های مولد زرالنون »، قربانی و همکاران (١٣٨٩) با عنوان «رفتار اقتصادی کشاورزان گندم کار استان خراسان رضوی برای کاهش آثار منفی علف کش ها بر محیط زیست : کاربرد ارزشگذاری مشروط »، طالبی و همکاران (١٣٨٩) با عنوان «مصرف نامتعادل کود تهدیدی جدی برای سلامت جامعه » و شکرزاده و همکاران (١٣٩٢) با عنوان «بررسی مقدار باقیمانده سم دیازینون در پرتقال تامپسون » اشاره نمود.
این در حالی است که باید آثار منفی زیست محیطی و هزینه های جانبی روی سلامت افراد ناشی از فعالیت های کشاورزی و توسعه آن باید در برنامه ها و استراتژیهای توسعه این بخش بصورت جامع و کلان مد نظر قرار گیرد.
The Total External Environmental Costs and Benefits of Agriculture in the UK.