چکیده:
یکی از اشتباهاتی که در حوزه ثبت اسناد رخ می دهد صدور سند مالکیت معارض می
باشد .منظور از اسناد مالکیت معارض این است که برای یک ملک دو سند به نام دو شخص
صادر شده باشد به این صورت که ابتدا یک سند به نام شخصی برای یک ملک صادر شود
و بعد از آن برای همان ملک» سند دیگری به نام شخص دیگر صادر شود. در این حالت به
سند دومی سند مالکیت معارض می گویند و دارنده آن باید دعوای ابطال سند مالکیت
معارض را در دادگاه مطرح نماید اما باید دید حقوق و تکالیف دارنده سند معارض و سند
اولیه کدام است؟ دادگاه در نهایت حکم به بطلان کدام سند می دهد؟ پس ضمانت اجرای
معامله دارنده سند معارض را در فرض صدور حکم نهایی بر بطلان سند او یا در فرض عدم
مراجعه متعاقب اخطاریه ظرف دو ماه جریمه نقدی معادل یک برابر بهای معامله تعیین کرده
استء که با شکایت شاکی دادگاه مبادرت به صدور حکم خواهد کرد درصورت معارض
بودن سندء ذی نفع می تواند از طریق اداره ثبت محل و هیات نظارت موضوع ماده قانون
ثبت اقدام نماید. انواع تعارض در سند مالکیت به قرار زیر می باشد:
۹ تعارض دو سند در اصل ملک: این تعارض زمانی پیش می آید که نسبت به ملکی
تماما و یا نسبت به بخشی از آن دو سند مالکیت به دو تاریخ که یکی زودتر از
دیگری است صادر شده باشد.
تعارض دو سند در حدود یک ملک: منظور از تعارض در حدود ملک, تعارض در
مختصات ملک می باشد.
تعارض دو سند در حقوق ارتفاقی یک ملک: برای مثال در صورتیکه در سند
مالکیت ملکی حقی از ملک مجاور برای آن قائل شده باشند مثل حق عبور با حق
مجرا و غیره ولی مالک و دارنده ی سند مالکیت ملک مجاور این حق را برای ملک
مذکور قایل نباشد در این صورت تعارض حقوق رخ داده است است.
خلاصه ماشینی:
بخش سوم: تحلیل موضوع چون رسیدگی به تعارض اسناد مالكیت در صلاحیت هیأت نظارت و شورای عالی ثبت است، برابر بند 5 ماده 25 اصلاحی ق - ث رسیدگی به تعارض در اسناد مالكیت كلاً و یا بعضاً خواه نسبت به اصل ملك خواه نسبت به حدود و حقوق ارتفاقی آن با هیأت نظارت است رأی هیأت نظارت در این مورد قابل تجدیدنظر در شورای عالی ثبت است وقتی كه رأی هیأت نظارت صادر و به اداره ثبت واصل شد واحد ثبتی رونوشت رأی را برای اطلاع ذینفع به مدت 20 روز در تابلو اعلانات ثبت محل الصاق و چنانچه ظرف مدت مذكور به رأی هیأت نظارت اعتراض نشد رأی را اجرا مینماید و در صورت دریافت اعتراض در مدت 20 روز سوابق امر به شورای عالی ثبت ارسال میگردد و پس از دریافت رأی شورای عالی ثبت نسبت به پیگیری موضوع اقدام مینماید چنانچه شورای عالی ثبت و هیأت نظارت تشخیص دهند كه سند مالكیت معارض صادر شده مراتب را به اداره ثبت محل وقوع ملك اعلام مینمایند و ثبت محل موضوع تعارض را كتباً به دارنده سند مالكیت ثبت مؤخر ابلاغ مینماید چنانچه دارنده سند مالكیت معارض با اخطاری كه طبق مقررات آیین دادرسی مدنی به او ابلاغ شده است در مدت 2 ماه از تاریخ ابلاغ به دادگاه محل وقوع ملك مراجعه نكند و گواهی طرح دعوی را اخذ و به اداره ثبت محل تسلیم و رسید اخذ ننماید و دارنده سند مالكیت مقدم الصدور گواهی عدم طرح دعوی را از مراجع صالحه اخذ و در مدت مزبور به واحد ثبتی تقدیم دارد اداره ثبت بطلان سند مالكیت معارض را نسبت به مورد در ستون ملاحظات ثبت ملك قید و مراتب را به دارنده سند مزبور و دفاتر اسناد رسمی اعلام خواهد نمود و چنانچه سند مالكیت معارض در اختیار اداره ثبت باشد آن را باطل و ضمیمه پرونده ثبتی مینماید.