چکیده:
هدف از مطالعه حاضر الگوسازی رفتار تولید ناخالص داخلی بخشهای اقتصادی شامل کشاورزی، خدمات و صنعت و معدن، با استفاده از الگوهای خود توضیحی دورهای (PAR) و انباشته فصلی (SI)، و با بکارگیری دادههای فصلی سالهای 89-1367میباشد. مطابق نتایج به دست آمده، تولید ناخالص داخلی بخش کشاورزی رفتار منظم و دورهای داشته و کاربرد الگوی PAR برای بیان رفتار آن میتواند بسیار مؤثر باشد. نتایج حاصل از آزمون ریشه واحد فصلی هیلبرگ و همکاران (1990) حاکی از وجود رفتار فصلی در بخش خدمات و صنعت و معدن بوده که پس از استفاده از فیلترهای مناسب و ایستا سازی دادهها، مدل انباشته فصلی برای الگوسازی رفتار تولید ناخالص داخلی این بخشها برآورد گردید. در ادامه با استفاده از الگوهای به دست آمده، تولید ناخالص داخلی هر بخش برای سه سال آینده پیشبینی شد. به این ترتیب به دلیل ماهیت متفاوت رفتار بخش-های گوناگون اقتصادی الگوسازی رفتار آنها به صورت مستقل در مطالعات توصیه میگردد.
This study tries to model the seasonal behavior of GDP in different economic sectors (agriculture, services, oil) using periodic autoregressive (PAR) and seasonal integration (SI) models during 1998:3-2010:6. According to the results, the GDP of agricultural sector has a regular and periodic behavior, therefore employing the periodic autoregressive model for GDP behavior of this sector can be very effective. Results of the Hylleberg et al (1990) seasonal unit root test showed seasonal behavior in service sector, so the data became stationary using appropriate filters and then the appropriate seasonal integration model was estimated. The oil sector showed no seasonal behavior, and autoregressive integrated moving average (ARIMA) model is applied to model the GDP of this sector. Finally, the fitted models applicated to forecast the next two years production in economic sectors. So, due to the different nature of the various economic sectors, studying the sectors independently is recommended
خلاصه ماشینی:
الگوسازی رفتار فصلی تولید ناخالص داخلی بخش های اقتصاد ایران با تأکید بر بخش کشاورزی 1 محمد قهرمان زاده ، اسماعیل پیش بهار، خدیجه الفی تاریخ دریافت : ١٣٩٤/٠٣/٣١ تاریخ پذیرش : ١٣٩٤/٠٩/١٤ چکیده هدف از این مطالعه الگوسازی رفتار تولید ناخالص داخلی بخش های اقتصادی شامل کشاورزی، خدمات و صنعت و معدن ، با استفاده از الگوهای خود توضیحی دوره ای (PAR) و انباشته فصلی (SI)، و با به کارگیری داده های فصلی سال های ٨٩-١٣٦٧میباشد.
نتایج به دست آمده از آزمون ریشه واحد فصلی هیلبرگ و همکاران (١٩٩٠) گویای وجود رفتار فصلی در بخش خدمات و صنعت و معدن بوده که پس از استفاده از فیلترهای مناسب و ایستا سازی داده ها، مدل انباشته فصلی برای الگوسازی رفتار تولید ناخالص داخلی این بخش ها برآورد شد.
چنانچـه نتایج آزمون انجام شده روی سری زمانی بیانگر یک فرآیند تصادفی فصلی ناایستا باشـد، الگـوی مناسب برای رفتار سری مورد نظر الگوی خودتوضیحی است که در اصطلاح به الگـوی انباشـته فصلی (SI) معروف بوده و دارای شکل ریاضی به صورت معادله زیر است (قهرمان زاده و سلامی، :(1387 yaP y (6) s t 0 i1 i s ti t در معادله بالا Δs نشان دهنده ی استفاده از داده های ایستا شده با بهره گیـری از فیلتـر مربوطـه برای برآورد مدل خواهد بود.
با رد تناسب مدل خودتوضیحی دوره ای برای داده های بخش خدمات و صنعت و معدن ، به کارگیری آزمون ریشه واحد فصلی نشان داد که این بخش ها رفتار فصلی داشته و تولید آنها در طول یک سال با نوسان هایی روبرو است .