چکیده:
یکی از مباحثی که در کتب سدههای نخستین و میانه اسلامی مطرح بوده هبوط آدم در هند می باشد. شاید بتوان گفت که داستان نخستین انسان، یک داستان جهانی است. ادیان ابراهیمی به آن پرداختهاند و در کتب عهدین و قرآن آمده است. عدهای برآنند که ماجرا را غیر واقعی، خیالی و بر گرفته از دیگر فرهنگها بدانند و برخی هم این اشتراک را دلیلی بر اصالت آن نزد فرهنگها می دانندکه هر قومی به آن شکل بومی داده است. گروه سومی هم وجود دارند و به آن به دیده تمثیل و اسطوره مینگرند. این تحقیق درنظر دارد با بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی، جایگاه سرزمین هند را به عنوان سرزمین نخستین انسان، در روایات مسلمانان، به ویژه نزد نویسندگان مسلمان ایرانی،مشخص و بر جسته سازد و کنش و واکنش ادیان ابراهیمی و فرهنگهای ملل، برسر موضوعات جهان شمولی همانند نخستین انسان را تحلیل نماید و بر این موضوع تأکیدکند که چنین داستانی، تک ریشهای و تک بعدی نیست و در شکلگیری آن عوامل گوناگونی ایفای نقش کردهاند.
One of the topics posited in the early and middle Islamic centuries is the story of Adam’s descent in India. It can be possibly stated that the story of the first human being is a universal one. It has been dealt with by the Abrahamic religions ad it has also been presented in the testaments and the holy Quran. Some believe that this story is unreal, imaginary and drawn on the other cultures and some others realize this commonality as a proof of its originality in the various cultures each of which has given it a vernacular form. There is a third group that approaches it through the lens of allegory and myth. The present study uses a descriptive-analytical method to specify and highlight the position of the Indian territory as the first land of the human beings as narrated by Muslims, especially the Iranian Muslim authors and analyze the actions and reactions of the Abrahamic religions and nations’ cultures over such world-inclusive subjects as the first human being and underline that such a story is not single-rooted and unidimensional and that various factors have played roles in its formation
خلاصه ماشینی:
اين تحقيق درنظر دارد با بهرهگيري از روش توصيفي - تحليلي، جايگاه سرزمين هند را به عنوان سرزمين نخستين انسان، در روايات مسلمانان، به ويژه نزد نويسندگان مسلمان ايراني،مشخص و بر جسته سازد و کنش و واکنش اديان ابراهيمي و فرهنگهاي ملل، برسر موضوعات جهان شمولي همانند نخستين انسان را تحليل نمايد و بر اين موضوع تأکيدکند که چنين داستاني، تک ريشهاي و تک بعدي نيست و در شکلگيري آن عوامل گوناگوني ايفاي نقش کرده اند.
(مؤلف ناشناس، ١٣٧٥: ٤) طبري با توجه به سنت اخباري خود و ذکر انواع سند روايات، فرود آدم را در هند و در جاي ديگر چون مکه آورده است اما مسعودي و يعقوبي فقط به هبوط آدم در سرزمين هندوستان اشاره دارند.
«. (ابن بطوطه، ١٣٧٠: )249/2 ٣-١-٢ منابع حديثي- تفسيري روايات مربوط به حضرت آدم و هبوط او به سرزمين هند مختص کتابهاي تاريخي و جغرافيايي نميشود و در کتب احاديث و تفاسير نيز تعداد قابل توجهي از احاديث به اين موضوع ميپردازند که براي نمونه تعدادي از آنها آورده ميشود.
(ابن بابويه، ١٣٨٢: ٤٧٧/١) محدث بزرگ کليني (درگذشت ٣٢٩ق ) در کتاب کافي خود احاديث گوناگوني آورده است که محل هبوط انسان را هند و حتي همانند کتب تاريخي انتشار گياهان را نيز نتيجه هبوط ذکر کرده است .
يکي از جالب ترين و قابل تأمل ترين آنها را ميتوان در داستان کيومرث و شباهت آن با داستان آدم بيان کرد گزارشهاي بسياري در منابع اسلمي وجود دارد که به نوعي بين آدم و يک شخصيت ايراني همپوشاني ايجاد ميکند و بسياري از اين گزارشها توسط زرتشتيان و يا براهمه بيان شده است.