چکیده:
حرکتهای دامنهای بهویژه زمینلغزش در زمره پرخطرترین و زیانبارترین مخاطرات محیطی است که در دهههای اخیر شتاب فزایندهای یافته است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان کارایی تکنیک پردازش شیءگرای تصاویر ماهوارهای سنتینل 2A در شناسایی، آشکارسازی و پهنهبندی خطر وقوع زمینلغزشها در حوضه آبریز شاهرودچایی شهرستان خلخال صورت گرفت. به همین دلیل ابتدا با استفاده از پردازش شیءگرا زمینلغزشهای رخداده در منطقه شناسایی گردیدند و سپس با استفاده از روش تحلیل شبکه (ANP) منطقه موردمطالعه از نظر خطر وقوع زمینلغزش پهنهبندی گردید. جهت استخراج زمینلغزشها از لایه ارتفاع، شیب، جهت جریان، شاخص پوشش گیاهی و تصویر سنتینل 2A استفاده گردید؛ با بررسیهای میدانی صورت گرفته مشخص گردید که زمینلغزشهای موجود (81 زمینلغزش) در منطقه با دقت 94 درصد و ضریب کاپای 91 درصد با روش شیءگرا شناسایی و استخراج گردیدهاند؛ و این نشاندهندهی توانایی بالای پردازش شیءگرا در شناسایی مناطق مستعد زمینلغزش میباشد. در ادامه با استفاده از روش تحلیل شبکه و بهکارگیری 11 پارامتر ارتفاع، شیب زمین، جهت شیب، کاربری زمین، زمینشناسی، شاخص طول شیب (LS)، شاخص رطوبت توپوگرافیک (TWI)، شاخص قدرت آبراهه (SPI)، فاصله از گسل، فاصله از جاده و فاصله از آبراهه، پهنهبندی منطقه مورد مطالعه از نظر خطر وقوع زمینلغزش انجام گرفت که با توجه به نتایج بدست آمده 13/39 درصد از اراضی محدوده مورد مطالعه از پتانسیل بسیار بالایی برای وقوع زمینلغزش برخوردار میباشند. همچنین، درصد قابلتوجهی از زمینلغزشها در طبقه با حساسیت زیاد تعداد 50 زمینلغزش (72/61) قرار دارند. لذا میتوان گفت دقت مدل بکار رفته در پهنهبندی حساسیت وقوع زمینلغزش قابلقبول است.
Identification and zoning of landslide-prone areas using Object-Oriented Analysis and Analytic network processing (ANP) (Case Study: Shahrudkhaye basin, Khalkhal city) Extended Abstract Introduction In mountainous basins, in order to implement projects related to water development and environmental management, development of communication networks, and development of industrial and residential centers and facilities, what is necessary before carrying out any project is to identify hazards related to material movements on the ground. Among the occurrence of geomorphological phenomena such as landslides, it is necessary to provide a hazard map of its occurrence and its zoning so that problems such as damage to economic, industrial and agricultural infrastructure are not repeated. Landslide is one of the geomorphic processes affecting the evolution of landscape in mountainous areas. Landslides have a huge impact on the economy on a local and global scale, and every year thousands of people around the world lose their lives due to landslides. Iran, with its predominantly mountainous topography, tectonic activity and high seismicity, diverse climatic and geological conditions, has major natural conditions for causing a wide range of landslides; Therefore, as much as we enjoy the blessings of being mountainous and the diversity of the climate, we are also exposed to the dangers caused by it. Methodology Khalkhal city is located in the south of Ardabil province and its center is Khalkhal city. The city is a mountainous region whose altitude decreases from east to west and from north to south, and in terms of climate has mild summers and cold winters. The study area in this research is Shahroudchai catchment which is located in Shahroud section in the south of Khalkhal city. Shahroud River, which flows in the Shahroud section to the south and joins Ghezel Ozan after its winding route. Shahroud Chay catchment area with an area of
خلاصه ماشینی:
نتـایج نشـان میدهـد ٣٤/٠٢ درصد از اراضی محدوده موردمطالعه به عنوان منطقه ای با پتانسیل خیلی زیاد و زیاد برای وقـوع زمین لغـزش در نظر گرفته شده اند و درصد قابل توجهی از لغزش ها در طبقه بـا حساسـیت زیـاد و خیلـی زیـاد ٥٧/٠٥ قـرار دارنـد؛ و درمجموع ٣ لغزش با دقت شناسایی ٧١,١١ درصد و دقـت کلاس بنـدی ٩١,٤ درصـد تشـخیص داده شـده اسـت و نشان دهنده این است که دقت مدل به کاررفته در پهنه بندی حساسیت وقـوع زمین لغـزش قابـل قبول و خـوب اسـت .
1 Object based 2 Recognitions user guide 3 James (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٢- ایجاد واحدهای پردازش (قطعه بندی چند تفکیکی)، مأخذ: نگارندگان امکان دسترسی به نقشه های ریسک و خطر زمین لغزش برای شناسایی منـاطق بـالقوه خسـارات زمین لغـزش و بـه حداقل رساندن تأثیر اجتماعی آن ضـروری اسـت .
به همین منظور در این تحقیق ، در کنار پردازش شیءگرای تصاویر مـاهواره ای در راسـتای استخراج زمین لغزش های موجود در منطقه ، از روش های تحلیل شبکه (ANP) نیز برای پهنه بنـدی منطقـه موردمطالعـه از نظر پتانسیل وقوع خطر زمین لغزش استفاده گردید.
1 Ihsan & Metin (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ١٤- فرآیند تحلیل شبکه ٣-نتایج و بحث در پژوهش حاضر از توابـع مختلـف و قابلیت هـای متنـوع تکنیک هـای OBIA جهـت اسـتخراج منـاطق مسـتعد زمین لغزش با دقت بالا استفاده شده است ؛ ازجمله این توابع میتوان به اطلاعـاتی بـافتی (GLCM)، میـانگین بانـدهای تصویر، شاخص روشنایی، شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، شیب ، ارتفاع و سایر اطلاعات اشاره کـرد.