چکیده:
خوانشِ نقدی در عرصههای گوناگون، میزان کارایی و تأثیرگذاری متن مورد بررسی را برای مخاطب هویدا میسازد و ویژگیهای مثبت و منفی متن را تبیین میکند، زیرا نگرش نقادانه، خاستگاهی سازنده است که خللهای موجود، کاستیها و کمبودها را نشان میدهد. موضوع نقد ادبی در سرزمین اندلس، کمتر مورد توجه ناقدان و تحلیلگران ادبی بوده است. شاید دلیل این مسئله، اطلاعات اندک و کاستی منابع نقدی انتشاریافته در این برهۀ ادبی است تا تصویر شفاف و روشنی از آن در ذهن پژوهشگر، نقش ببندد. ازجمله آثاری که تاریخچۀ نقد ادبی در این دوران را مورد بررسی قرار داده، کتاب تاریخ النقد الأدبی فی الأندلس اثر محمد رضوان الدایة، استاد دانشگاه دمشق است. چون این اثر، در عرصۀ بررسی وضعیت نقد ادبی در دورۀ اندلس پیشگام بوده است، و با وجود نگارش تألیفات فراختر و دقیقتر، در خورِ نقد و بررسی است، برآنیم با تکیه بر روش تحلیلی ـ توصیفی و با استناد به نمونههایی از اثر، به ارزیابی کتاب بپردازیم. در روند پژوهش به این نتیجه رسیدیم که استفاده از منابع معتبر و دست اول و گاهی آثار خطی، تفصیل موضوع و بیان تاریخچۀ نقد ادبی و نظریات و و رویکردهای نقدی این دوران، از نقاط قوت این اثر محسوب میشود. توجه نکردن به گزینش یک روش تحقیق علمی صحیح و نداشتن ایجاز، اشکالات شکلی، اشتباهات تایپی و نگارشی از نقاط ضعف این اثر است. این اثر تنها به تاریخچۀ نقد ادبی در این دوره و اشاره به نظریات و دیدگاههای ادیبان و ناقدان از لابهلای آثار نقدی و بلاغی آنان بسنده کرده و به لایههای ژرفتر مسئله، رخنه نکرده است.
Critical reading in various fields reveals the efficiency and effectiveness of the text under study for the audience and explains the positive and negative features of the text, because the critical attitude is a constructive origin that the existing gaps are shortcomings. The subject of literary criticism in the land of Andalusia has received less attention from literary critics and analysts. Perhaps the reason for this is the scarcity of cash resources published in this literary period so that a clear picture of it in the mind of the researcher. Among the works that have studied the history of literary criticism in this period is the book History of Literary Criticism in Andalusia by Mohammad Rezwan al-Daya, a professor at the University of Damascus. Since this work has been a pioneer in the field of studying the status of literary criticism in the Andalusian period, and despite writing more extensive and accurate works, it deserves criticism and review. Some of the work, let's evaluate the book. In the process of research, we came to the conclusion that the use of reliable and first-hand sources and sometimes manuscripts, elaboration of the subject and expression of the history of literary criticism and theories and critical approaches of this period are among the strengths of this work. Not paying attention to choosing a correct scientific research method and not having brevity, formal errors, typographical and writing errors are the weaknesses of this work. This work suffices only with the history of literary criticism in this period and refers to the theories and views of writers and critics from the side of their critical and rhetorical works and does not penetrate into the deeper layers of the problem.
خلاصه ماشینی:
ازجمله آثاري که تاريخچۀ نقد ادبي در اين دوران را مورد بررسي قرار داده ، کتاب تاريخ النقد الأدبي في الأندلس اثر محمد رضوان الدايۀ، استاد دانشگاه دمشق است .
هدف پژوهش هدف از نگارش اين مقاله ، نگرش انتقادي به کتاب تاريخ النقد الأدبي في الأندلس از محمد رضوان الدايۀ است تا جنبه هاي مثبت و منفي اين اثر از لحاظ مضمون و شکل و لفظ و معنا بررسي و ميزان اثرگذاري و جايگاه آن در ميان آثار انتقادي نقد ادبي اندلس مشخص شود.
ضرورت پژوهش نقد ادبي يکي از اساسي ترين و پرچالش ترين حوزه هاي ادبيات به شمار مي آيد و شايد بتوان گفت ، کتاب تاريخ النقد الأدبي في الأندلس در عرصۀ بررسي وضعيت نقد ادبي در دورة اندلس ، اثري پيش رو و پيشتاز بوده است و نگاهي انتقادي به اين کتاب ، با وجود انتشار آثار دقيق تر و جامع تر ديگر، مفيد خواهد بود.
٣. نکته هاي مثبت ساختار کتاب هر چند در هر اثري علمي ، مفهوم و محتوا بر هر مطلب ديگري ترجيح دارد، اما نظر به اينکه در وهلۀ نخست ، شکل و ظاهر اثر، مي تواند در نگرش خواننده مؤثر باشد، مي توان به موارد زير اشاره کرد: - طرح جلد بسيار ساده و ابتدايي به رنگ سفيد و نگارش عنوان کتاب ، با خطي زيبا در ميانۀ آن و حرکت گذاري عنوان اصلي ؛ از آن جايي که اين کتاب دربارة بررسي نقد ادبي در سرزمين اندلس است ، رنگ سفيد روي جلد، نشانۀ زلالي ، بي آلايشي و نجابت است و نشان مي دهد ناقد در نقد خويش ، بايستي فارغ از طرفداري ها و جانبداري ها، ديدگاه خود را نسبت به متن ارائه کند.