چکیده:
یکی از رویکردهای نقد و تحلیل متون ادبی، دیدگاه روایتشناسی است. هرچند برخی از متون سنتی را نیز میتوان با این دیدگاه بررسی و تحلیل کرد، در متون ادبی معاصر این دیدگاه کارایی بیشتری دارد. یکی از ویژگیهای برجستۀ شعر نو خصوصیت روایی آن است و در این میان، اشعار احمد شاملو این ویژگی را بهشکلی بارز نشان میدهد. کوتاهترین شعر احمد شاملو، یعنی «سلاخی/ میگریست/ به قناری کوچکی/ دل باخته بود»، را براساس آموزههای روایتشناسانی چون رولان بارت، میتوان نوعی روایت دانست؛ روایتی که هرچند فقط دو رویداد مرتبط را بازگو میکند، این ویژگی را دارد که پس از خوانش پایان نمیپذیرد و در ذهن خواننده ادامه مییابد. این پژوهش با بهکارگیری روش بارت، یعنی تحلیل رمزگان پنجگانۀ روایت، نشان داده که شعر مذکور با توجه به تقابل دو شخصیت آن، روایت نوعی دلباختگی است که انتظارات، ابهامات و سؤالات بسیاری را برای خواننده ایجاد میکند. البته این روایت کوتاه به آنها پاسخ نمیدهد و لذا در ذهن خواننده ادامه مییابد. همچنین بررسی تقابل دوجزئی «عشق ـ خشونت» در این شعر نشان میدهد درهمآمیختگی دو سویة این تقابل در درونمایه موجد طنز در این شعر شده است. شعر مورد بررسی در تحلیل نهایی، روایتی از «پیروزی عشق» و «شکست خشونت» است.
One approach to critique and analyze literary texts is the narrative perspective. This issue is a relatively new topic in Persian literature and, based on an analytical perspective, it has received much attention in contemporary literature. One of the prominent features of the new poetry is its narrative character and in the meantime, the poems of Ahmad Shamlou illustrate this feature in a very clear way. The shortest poem by Ahmad Shamloo (Sallakhi, crying was lost to a small canary) can be said to be based on the teachings of narrators such as Roland Barth; A narrative that, though telling only two related events, has the characteristic that it does not end after reading and continues in the reader's mind. This study, using Bart's method, the analysis of the five-fold code of narration, has shown that this poem is a kind of loss story due to its two characters. That raises many expectations, ambiguities, and questions for the reader. Of course, this short story does not answer them and so it goes on in the reader's mind. The study of the two-way contrast of "love / violence" in the poem also shows that the intertwining of the two sides of the poem in the theme creates humor in the poem. This study also shows that this poem is, in the final analysis, a narrative of "the victory of love" and "the defeat of violence.
خلاصه ماشینی:
کوتاه ترين شعر احمد شاملو، يعني «سلاخي/ ميگريست / به قناري کوچکي/ دل باخته بود»، را براساس آموزه هاي روايت شناساني چون رولان بارت ، ميتوان نوعي روايت دانست ؛ روايتي که هرچند فقط دو رويداد مرتبط را بازگو ميکند، اين ويژگي را دارد که پس از خوانش پايان نميپذيرد و در ذهن خواننده ادامه مييابد.
اين پژوهش با به کارگيري روش بارت ، يعني تحليل رمزگان پنج گانۀ روايت ، نشان داده که شعر مذکور با توجه به تقابل دو شخصيت آن ، روايت نوعي دل باختگي است که انتظارات ، ابهامات و سؤالات بسياري را براي خواننده ايجاد ميکند.
با اين وصف و با استناد به رمزگان پنج گانۀ بارت و با توجه به اينکه الگوي روايت شناسي وي در ميان الگوهاي ديگر روايت شناسان يگانه الگويي است که ميشود آن را در داستان هاي منفرد نيز به کار گرفت ، ميتوان از ساختار روايي شعر شاملو به ساختارهاي فکري همراه آن دست يافت و تحليلي روايت شناختي از اين شعر ارائه داد.
Journey in Meh: reflection on Ahmad Shamloo's poetry (in Farsi) Tehran: Negah.
359 A Narrative Analysis of Shamloo's Shortest Poem based on Roland Barthe's Five Codes Mahmood Mehravaran* 1, Mohammad Hossein Ravanbakhsh 2 1.