چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر فعالیت بدنی بر نگرانی از تصویر بدنی زنان سالمند، و همچنین بررسی نقش میانجی گر شاخص تودۀ بدنی در ارتباط بین حرمت خود و نگرانی از تصویربدنی آن ها انجام شد. جامعه پژوهش کلیه زنان سالمند شهر تهران بودند که تعداد 177 زن سالمند ورزشکار و 195 زن سالمند غیرورزشکار با استفاده از نمونه گیری خوشه ای- تصادفی از بین زنان سالمند مناطق 2، 6، 22 و 4 شهر تهران، بهعنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه نگرانی از تصویربدنی لیتلتون (2005) مقیاس حرمت خود روزنبرگ (1963) و اطلاعات فردی استفاده شد. همچنین شاخص تودۀ بدنی (BMI) از طریق سنجش قد و وزن فرد محاسبه شد. از تحلیل واریانسچندگانه (MANOVA) برای مقایسه ابعاد نگرانی از تصویر بدنی در دو گروه استفاده شد. همچنین نقش میانجیگر شاخص توده بدنی در ارتباط بین حرمت خود و نگرانی از تصویر بدنی با استفاده از تحلیل مسیر از طریق شاخص های رگرسیون مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نگرانی از تصویربدنی زنان ورزشکار درتمام خرده مقیاس از همتایان غیرورزشکار خود، بهطور معناداری پائین تر بود (4/12- =F، 0/001>p). به عبارت دیگر زنان سالمند ورزشکار نسبت به زنان سالمند غیرورزشکار، هم نارضایتی از ظاهر کمتر (4/26- =F، 0/001> p) و هم تداخل کمتر (3/73- =F، 0/001>p) در عملکرد اجتماعی داشتند. سپس با استفاده از شاخصهای رگرسیون تنها مسیر تأثیر نارضایتی از تصویر بدنی بر حرمت خود در مدل ارائه شده مورد تأیید قرار گرفت (0/42- =β ، 0/001≥p). نتایج حاصل از مقایسه زنان سالمند ورزشکار و غیرورزشکار در میزان نگرانی از تصویر بدنی با بسیاری از پژوهش ها در این زمینه همسو بود و فعالیت بدنی را در کاهش نگرانی از تصویر بدنی زنان سالمند موثر می دانست اما بخشی از نتایج حاصل از بررسی نقش میانجی گر شاخص تودۀ بدنی در ارتباط بین عزت نفس و نگرانی از تصویر بدنی در سالمندان با بسیاری از پژوهشها مغایرت داشت.
The purpose of this study was to examine the effect of physical exercise on the body image concern in elder females, and also the mediating role of body mass index in the relationship between self-esteem and body image concern. From all elder females in Tehran, a sample consisting of 177 athletic elder females and 195 non-athletics elder females were recruited from restricts 2, 6, 22, and 4 in Tehran by cluster random sampling. Littletonchr('39')s body image concern (2005), Rosenbergchr('39')s self-esteem (1963), and individual information questionnaires were used to collect data. Body mass index (BMI) was calculated by measuring participantchr('39')s heights and weights. Multiple analyzes of variance (MANOVA) was used to compare the dimensions of body image concern in the two groups. Also, the mediating role of body mass index in the relationship between self-esteem and body image concern were examined with regression analysis. Results of this study showed that body image concerns in athletic females were significantly lower in all subscales from non-athletic counterparts (P