چکیده:
در طول تمام دوران خانه در فرهنگ ایرانیان به خصوص بعد از اسلام دارای اهمیت بسزایی است. خانه از جهت حفظ حریم خانواده به عنوان مکانی مقدس شناخته شده، دسترسی بیرون به درون خانه ایرانی دارای شبکه فضایی نظامی میباشد. این شبکه، فضای عمومی و خصوصی خانه را در سهلایه، لایه اول؛ فضای باز، لایه دوم؛ فضای پوشیده و لایه سوم؛ فضای بسته مورد تفکیک قرار داده است. زیرا ورود به خانه دارای درجه اهمیت و سلسهمراتب دسترسی به تمام نقاط خانه ایرانی یک اصل جداناشدنی معماری سکونتگاهها است. هرچند در سالهای اخیر گسست فضایی عناصر معماری از مقیاس خرد تا کلان، کالبد سکونتگاه شهرهای تاریخی ایران را دچار بیهویتی نموده است. ازاینرو خانههای تاریخی ایران گنجینهای از مفاهیم و الگوهای طراحی، همچنین منبع الهام برای معماری خانههای معاصر در دسترس است. با بازشناسی و درک صحیح نظام فضایی میتوان شرایط آسایش بصری، استفاده بهینه از فضا را دستور کار معماری حال حاضر قرارداد. لذا پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توسعهای و از لحاظ روش از نوع تحقیقات تاریخی - توصیفی به طور خاص خانه تاریخی عباسیان کاشان را موردمطالعه قرار داده است. بررسی انجام شده بیان گر مشخصه های عناصر فضایی با هدف ایجاد سلسله مراتب، پیوستگی فضایی که خود انسجام بخش در تمام فضاها در نظام جزء به کل الگو حاکم بر معماری خانه تاریخی است، در متن مقاله الگو های ارائه شده شناسایی مفصل های انسجام بخش، به عنوان فضاهای بینابین، عامل پیوستگی ساختار فضایی سکونتگاهای ایران ارائه شده است.
Throughout the house, it has been very important in Iranian culture, especially after
Islam. The house is known as a sacred place to protect the privacy of the family,
external access to the inside of the Iranian house has a military space network. This
network makes the public and private space of the house in three layers, the first layer;
Outdoor, second layer; Covered space and the third layer; Closed space is separated.
Because entering the house has a degree of importance and hierarchy, access to all
parts of the Iranian house is an inseparable principle of residential architecture.
However, in recent years, the spatial rupture of architectural elements from small to
large scale has made the body of the settlement of historical cities in Iran unconscious.
Therefore, Iranian historical houses are a treasure trove of design concepts and
patterns, as well as a source of inspiration for the architecture of contemporary houses.
By recognizing and understanding the space system, the conditions of visual comfort
and optimal use of space can be put on the agenda of the current architecture.
Therefore, the present study is a type of developmental research and in terms of
method is a type of historical-descriptive research, specifically the historical house of
the Abbasids of Kashan. The study expresses the characteristics of spatial elements
with the aim of creating a hierarchy, a spatial continuity that is self-integrating in all
spaces in the component system to the whole pattern governing the architecture of the
historic house. As intermediate spaces, the spatial factor of the spatial structure of
Iranian settlements has been presented.
خلاصه ماشینی:
بررسي انجام شده بيان گر مشخصه هاي عناصر فضايي با هدف ايجاد سلسله مراتب ، پيوستگي فضايي که خود انسجام بخش در تمام فضاها در نظام جزء به کل الگو حاکم بر معماري خانه تاريخي است ، در متن مقاله الگوهاي ارائه شده شناسايي مفصل هاي انسجام بخش ، به عنوان فضاهاي بينابين ، عامل پيوستگي ساختار فضايي سکونتگاهاي ايران ارائه شده است .
( & ,Nazarpoor, Vaghar ٢٠١٨ ,Heidari) هدف نحو فضا شرح دادن اين موضوع است که چگونه مکان هاي ساخته شده ، مانند ساختمان ها وشبکه خيابان هاي شهري ، شکل گرفته اند(٢٠٢٠ ,Lashkari &Karimzadeh )، به ويژه اين که چگونه مفصل بندي و پيوستگي پيدا کرده اند(٢٠٠٧ ,Montello).
دراين پژوهش از نرم افزار space syntax جهت مدلسازي استفاده شده است ؛ و به روش استدلال منطقي با رويکرد اسنادي - تاريخي ، ميداني و بهره گيري از متون نوشتاري فارسي و لاتين شامل لغت نامه ها، کتب ، مجلات تخصصي ، رساله ها به تحليل ٢٠ خانه در راستاي رسيدن به يک منطق اقليمي - کالبدي ، از تکنيک هاي تحليلي و نقشه هاي خطي نحو فضا و امکانات و روش هاي تحليلي آن استفاده نموده و در انتها به ارتباط بين ، الگوي فضايي و بوم فرهنگ آن منطقه دست مي يابيم ؛ که اين الگو علاوه بر شناخت نحوه طراحي اقليمي توسط معماران بومي مي تواند به عنوان الگوي عملي در راستاي طراحي هاي جديد مورد استفاده واقع گردد.