چکیده:
ﯾﮑﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ ﺑﺮای زوﺟﯿﻦ ﺟﻮان در ﻋﺼﺮ ﮐﻨﻮﻧﯽ، ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻋﻤﯿﻘﯽ ﻓﯿﻤﺎﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد، ﻣﻮﺿﻮع داﺷﺘﻦ ﯾﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺳﺆاﻟﯽ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻃﺮح ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ ﻓﺮزﻧﺪ آوری از آﺛﺎر ﻧﮑﺎح اﺳﺖ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﮐﻪ ﻫﺮ ﻧﮑﺎﺣﯽ اﯾﻦ اﺛﺮ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد ﯾﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻧﮑﺎح ﺑﻪ ﺧﻮدی ﺧﻮد ﭼﻨﯿﻦ اﺛﺮی را ﻧﺪارد، ﻣﮕﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺷﺮط اﺳﺘﯿﻼد در ﺿﻤﻦ ﻧﮑﺎح درج ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص، دو ﻧﻈﺮﯾﻪ وﺟﻮد دارد: 1. ﻓﺮزﻧﺪ آوری از آﺛﺎر ﻧﮑﺎح ﺑﻮده و اﮔﺮ زوﺟﯿﻦ ﻗﺼﺪ ﺑﺎروری ﻧﺪارﻧﺪ، ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺪم اﺳﺘﯿﻼد را در ﺿﻤﻦ ﻧﮑﺎح ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻﺮﯾﺢ ﯾﺎ ﺿﻤﻨﯽ ذﮐﺮ ﮐﻨﻨﺪ. 2. ﻧﮑﺎح ﺑﻪ ﺧﻮدی ﺧﻮد، اﺛﺮی در ﺧﺼﻮص ﻓﺮزﻧﺪآوری ﻧﺪارد، ﻣﮕﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﺷﺮط اﺳﺘﯿﻼد را در ﺿﻤﻦ ﻋﻘﺪ ﺻﺮﯾﺤﺎ ﯾﺎ ﺿﻤﻨﺎ ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﻨﺪ. ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ، ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﻓﻘﻬﯽ ﺣﻘﻮﻗﯽ در ﺻﺪد اﺛﺒﺎت اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﭼﻪ ﻋﻘﺪ ﻧﮑﺎح ﺑﻪ ﺧﻮدی ﺧﻮد اﺛﺮی در ﺧﺼﻮص ﻓﺮزﻧﺪ آوری ﻧﺪارد، وﻟﯽ ﻫﺮ ﻧﮑﺎﺣﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﺮط ارﺗﮑﺎزی ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ اﺳﺘﯿﻼد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، اﺳﺘﯿﻼد ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺼﺮﯾﺢ در ﻧﮑﺎح ﻧﺪارد، ﺑﻠﮑﻪ ﻋﺮﻓﺎ در ارﺗﮑﺎز ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻋﻘﺪ ﻧﮑﺎح اﺳﺘﯿﻼد ﺷﺮط ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﮕﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺻﺮﯾﺤﺎ ﯾﺎ ﺿﻤﻨﺎ ﺷﺮط ﻋﺪم اﺳﺘﯿﻼد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.
خلاصه ماشینی:
سؤالی که از نظر حقوقی قابل طرح می باشد، این است که آیا فرزند آوری از آثار نکاح است، به گونه ای که هر نکاحی این اثر را به دنبال دارد یا این که نکاح به خودی خود چنین اثری را ندارد، مگر این که شرط استیلاد در ضمن نکاح درج شده باشد.
س: آيا زن سالمى كه حاملگى براى او ضررى ندارد، جايز است از طريق عزل يا دستگاه ديافراگم يا خوردن دارو و يا بستن لولههاى رحم، از باردارى جلوگيرى كند، و آيا جايز است شوهرش او را وادار به استفاده از يكى از اين راهها غير از عزل نمايد؟ ج: جلوگيرى از باردارى فى نفسه به طريق عزل، با رضايت زن و شوهر اشكال ندارد و همچنين استفاده از راه هاى ديگر هم اگر با يك غرض عقلائى صورت گيرد و ضرر قابل ملاحظهاى هم نداشته و با اجازه شوهر بوده و مستلزم لمس و نظر حرام نباشد، اشكال ندارد ولى شوهر حق ندارد همسر خود را به اين كار وادار نمايد.
س: پزشك بعد از معاينه در ماههاى اول حاملگى به زن گفته است كه استمرار باردارى احتمال خطر جانى براى او دارد و در صورتى كه حاملگى ادامه پيدا كند، فرزندش ناقص الخلقه متولد خواهد شد و به همين دليل پزشك دستور سقط جنين داده است، آيا اين كار جايز است؟ و آيا سقط جنين قبل از دميده شدن روح به آن جايز است؟ ج: ناقص الخلقه بودن جنين، مجوّز شرعى براى سقط جنين حتّى قبل از ولوج روح در آن محسوب نمىشود، ولى اگر تهديد حيات مادر بر اثر استمرار حاملگى مستند به نظر پزشك متخصص و مورد اطمينان باشد، سقط جنين قبل از ولوج روح در آن اشكال ندارد.