چکیده:
با توجه به اینکه اکثر حوزههای کشور فاقد ایستگاه هیدرومتری میباشد، در سالهای اخیر روشهایی پیشنهاد شده تا با در دست داشتن سایر اطلاعات حوزه، که بر روی هیدرولوژی آن تأثیر میگذارد، بتوان میزان سیلاب را برآورد کرد. در این تحقیق سعی شده که با توجه به رابطه بین ژئومرفولوژی و هیدرولوژی، با در دست داشتن اطلاعات ژئومرفولوژی کمی، هیدروگراف سیل را شبیه سازی کند. که به آن روش هیدروگراف واحد لحظهای ژئومرفولوژیک ([1]GIUH) میگویند. به این منظور ابتدا آبراهههای حوزه به روش استرالر رتبه بندی شد، سپس پارامترهای ژئومرفولوژی کمی شامل نسبت انشعاب ([2]RB)، نسبت مساحت (RA[3])، نسبت طول ([4]RL) و طول آبراهه بالاترین درجه (L&Omega) بر اساس این رتبه بندی محاسبه گردید. و سپس با استفاده از این پارامترها و سرعت دبی اوج در خروجی حوزه، دبی اوج هیدروگراف واحد لحظهای و زمان تا اوج هیدروگراف واحد لحظهای محاسبه گردید. سپس برای ارزیابی مدل، تعداد 5 واقعه سیلاب مشاهداتی ایستگاه هیدرومتری خروجی حوزه انتخاب و با هیدروگراف محاسباتی به روش GIUH مقایسه گردید. نتایج نشان میدهد که این روش در این حوزه نسبتا مناسب بوده و اختلاف اندک بین دبی مشاهداتی و محاسباتی و زمان تا اوج مشاهداتی و محاسباتی، به خاطر احداث بندهای خاکی در سرشاخههای حوزه میباشد که تا حدودی هیدرولوژی آن را تحت تأثیر قرار دادهاست.
[1] - Geomorphologic instantaneous unit hydrograph
[2] - Ratio of bifurcation
[3] - Ratio of area
[4] - Ratio of length
Considering the most of country have no gage station, in recent year one method can be proposed with the involvement of other information, which will affect hydrology condition. It can estimate flood water level. In this study, considering relationship between geomorphology and hydrology, using little information, flood hydrograph were simulated. This method is named geomorphological instantaneous unit hydrograph (GIUH). At first, the drainage basin was ranking using Strahler method. Then, the quantitative geomorphologic parameter concluding ratio of bifurcation (RB), ratio of area (RA), ratio of length (RL) and length of last order (L&Omega) were calculated considering this ranking. Then using these parameters and the peak flow velocity in outlet, peak discharge in outlet and time to peak of instantaneous unit hydrograph were calculated. For model evaluation, five events were selected from hydrometry station in outlet of basin, compared with computational hydrograph using GIUH model. Result show that, this model is suitable for this area, and little difference between observed and computed hydrograph was due to construction of earth dams in upstream, which affect hydrology conditions.