چکیده:
اصطلاح تأویل که برگرفته از آیات قرآن و روایات پُرشمار فریقین است، بر وجود معنایی فراتر از ظاهر الفاظ قرآن دلالت دارد. درباره معنا و ماهیت، چگونگی تأویل و گستره آن در قرآن، پیوسته گفتگوهایی در بین محققان وجود دارد و آثار گوناگونی نیز در این زمینه پدید آمده است. کتاب تأویل الآیات الظاهره، نوشته علامه سید شرف الدین حسینی استرآبادی از علمای قرن دهم هجری با رویکرد متفاوتی به معنای تأویل به نگارش درآمده است. بررسیهای اولیه نشان میدهد که مؤلف گسترۀ وسیعی از آیات قرآن را با روایات پیشوایان معصوم دین (ع) و با پیشفرضهای ویژهای، تأویل کرده است. این نوشتار که به شیوه توصیفی- تحلیلی نگاشته شده، کتاب تأویل الآیات الظاهره، را از لحاظ ماهیت تأویل، مبانی تأویل و گونهشناسی روایات تأویلی مورد بررسی قرار میدهد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که تأویل در این کتاب معنایی عام دارد که شامل معنای ظاهری و باطنی میشود و با این رویکرد، بسیاری از آیات قرآن کریم -که از نگاه مؤلف به نوعی به اهل بیت (ع) ارتباط دارد- با استفاده از روایات این بزرگواران تأویل شده است.
A study of the nature of interpretation, principles and typology of interpretive narrations in the book of Tawil al-Ayat al-ZahirahThe term Tawil (interpretation), which is derived from the verses of the Qur'an and the numerous narrations of the two sects, implies the existence of a meaning beyond the apparent words of the Qur'an. There have been constant discussions among scholars about the meaning and nature of Tawil, how it is performed and its scope in the Qur'an; and various works have emerged in this field. The book Tawil al-Ayat al-Zahirah, written by Allama Hosseini Astarabadi, one of the scholars of the tenth century AH, has been written with a different approach to the meaning of Tawil. Preliminary studies show that the author has interpreted a wide range of verses of the Qur'an with the narrations of the infallible leaders of the religion(AS) and with special presuppositions. This article, which is written in a descriptive-analytical manner, examines this book in terms of the nature of Tawil, the basics of Tawil and the typology of interpretive narrations. The results of the research indicate that the word Tawil in this book has a general meaning that includes apparent and esoteric meanings, and with this approach, many verses of the Holy Quran - which from the author's point of view are somehow related to the Ahl al-Bayt (AS) - using the narrations of these nobles have been interpreted.Astarabadi, book of Tawil al-Ayat al-Zahirah, Tawil (nterpretation), esoteric meanings of the Quran.
خلاصه ماشینی:
نتايج تحقيق بيانگر آن است که تأويل در اين کتاب معنايي عام دارد که شامل معناي ظاهري و باطني ميشود و با اين رويکرد، بسياري از آيات قرآن کريم -که از نگاه مؤلف به نوعي به اهل بيت (ع ) ارتباط دارد- با استفاده از روايات اين بزرگواران تأويل شده است .
مؤلف تأويل الآيات الظاهره ، با اين معنا به تأويل آيات مربوط به اهل بيت (ع ) در سراسر قرآن کريم پرداخته و استفاده او از روايات در تأويل آيات ، گونه هاي مختلفي از روايات تأويلي را پديد آورده است ؛ همچنانکه مباني و پيش فرض هاي ويژه اي نيز در تأويل دارد که سبب تمايز اين کتاب از ساير آثاري است دشومراه ه س٤وم بهار و تابستان ٩٩ 57 که به تأويل قرآن کريم اختصاص يافته است .
لهذا تأويل ظاهر و باطن فالظاهر ظاهر أما الباطن : فهو ما روي بالإسناد مرفوعا عن عمرو بن شمر عن جابر بن يزيد الجعفي عن أبي عبد الله (ع ) قال قوله عزوجل «و الفجر» و الفجر هو القائم (ع ) و «الليالي العشر»، الأئمۀ (ع ) من الحسن إلي الحسن و «الشفع »، أمير المؤمنين و فاطمۀ (ع ) و «الوتر»، هو الله وحده لا شريک له و «و الليل إذا يسر»، هي دولۀ حبتر فهي تسري إلي قيام القائم (ع )» (استرآبادي، ١٤٠٩: ص ٧٦٧) براي اين آيه ، تأويل ظاهر و باطني است .