ویژه نامه ی نظامی گنجه ای: تبار، زبان و خاندان نظامی مقاله

"پس بی‌شک و شبهه،تبار مادری نظامی،کرد و تبار پدری او فارس‌ است و به همین دلیل گفته است: همه عالم تن است و ایران دل‌ نیست گوینده زین قیاس خجل‌ چون‌که ایران،دل زمین باشد دل ز تن به بود،یقین باشد 4-زبان ترکی و نظامی نظامی البته زبان ترکی می‌دانسته است و همسر اول او به تصریح‌ خودش ترک تبار و ترک نژاد(از ترکان قبچاق)بوده است،چنان‌که در «خسرو و شیرین»به هنگام توصیف مرگ شیرین با اشاره به همسر خویش‌ (مسمات به«آفاق»)می‌گوید: به حکم آن‌که آن کم زندگانی‌ چو گل بر باد شد روز جوانی‌ سبک رو چون بت قبچاق من بود گمان افتاد خود کافاق من بود در اقبال نامه نیز،دوباره از آفاق قبچاقی(همسر ترک تبار و ترک زبان‌ خویش)سخن گفته و او را ستوده است."