چکیده:
رویکرد نظام ملی نوآوری، که نهادها و کارکردهای مختلف دخیل در توسعۀ علمی و فناورانۀ کشورها را دربر دارد، یکی از رویکردهای مناسب برای تحلیل وضعیت علم، فناوری و نوآوری و ارائۀ سیاستها و راهکارهای همهجانبه برای تقویت نوآوری در کشور است. بررسی وضعیت ایران در شاخصهای نوآوری، حاکی از وضعیت نسبتاً نامناسب کشور در مقایسه با کشورهای منطقه و در مقایسه با اهداف سند چشمانداز 1404 است. خبرگان حوزۀ مدیریت فناوری و سیاستگذاری علم و فناوری همواره به دنبال فرصتی برای بیان دیدگاهها و راهکارهای پیشنهادی خود در راستای بهبود وضعیت نوآوری و توسعۀ فناوری در کشور بودهاند. در همین راستا، نشستهایی با خبرگان این حوزه برگزار شده تا با استفاده از تجربیات و نظرات آنان سیاستهایی برای رفع چالشهای مرتبط با علم و فناوری تدوین شود. در این نوشتار، ابتدا شاخصهای فناوری، نوآوری و اقتصادی ایران بررسی شده، سپس بر مبنای رویکرد نظام ملی نوآوری، چالشهای نظام مطرح شده و سیاستها و راهکارهای مناسب برای رفع این چالشها ارائه شده است.
National Innovation System (NIS) approach, that consists of different functions and institutions regarding scientific and technological development of countries, is a good approach for analyzing science, technology and innovation and proposing comprehensive policies and initiatives for enhancing innovation in a country. A review of Iran’s status at innovation indices reveals that we have a relatively bad position regarding our region countries and our Vision 1404 goals. Management of technology and Science and technology policy experts always look for an opportunity to express their views and suggestions about improving innovation and technology development status. So, we held panels with these experts to explore their views and experiences and suggest some policies for addressing science and technology challenges. In this report, we first have look at Iran’s science, technology, innovation (STI) and economic indices, then, based on "National Innovation System" approach, describe Iran’s NIS challenges and propose some policies and initiatives for removing barriers.
خلاصه ماشینی:
مروري بر چالش هاي نظام ملي نوآوري ايران و ارائۀ سياست ها و راهکارهايي براي بهبود آن بهزادسلطاني ،١حجت الله حاجي حسيني ،٢محمدرضاآراستي ،٣سيدسپهرقاضي نوري ،٤محمدرضا رضوي ،٥محمدعلي شفيعا،٦منوچهرمنطقي ،٧سيدحبيب الله طباطبائيان ،٨مرضيه شاوردي ٩ چکيده رويکرد نظام ملي نوآوري ، که نهادها و کارکردهاي مختلف دخيل در توسعۀ علمي و فناورانۀ کشورها را دربر دارد، يکي از رويکردهاي مناسب براي تحليل وضعيت علم ، فناوري و نوآوري و ارائۀ سياست ها و راهکارهاي همه جانبه براي تقويت نوآوري در کشور است .
با توجه به وضعيت نسبتا نامناسب ايران در شاخص هاي مرتبط با نوآوري و نگراني هايي که در خصوص دستيابي به اهداف سند چشم انداز١٤٠٤ در حوزة علم و فناوري وجود داشت ، بر آن شديم از طريق برگزاري نشست هايي با خبرگان حوزة مديريت فناوري و سياست گذاري علم و فناوري کشور، چالش هاي نظام ملي نوآوري کشور را واکاوي و با استفاده از تجربيات و نظرهاي آنان ، سياست هايي را براي رفع اين چالش ها تدوين کنيم .
رتبۀ ايران در شاخص نوآوري مأخذ: xviii-xix :٢٠١٧ ,Cornell University, INSEAD, and WIPO همان طور که مشاهده مي شود، باوجود جايگاه نسبتا مناسب در زمينۀ ثبت اختراع ، ايران ازنظر شاخص نوآوري ، در ميان کشورهاي منطقه جايگاه مناسبي ندارد و به منظور دستيابي به اهداف بيان شده در سند چشم انداز١٤٠٤ بايستي سياست ها، راهکارها و برنامه هايي در راستاي ارتقاي وضعيت نوآوري و توسعۀ فناوري در کشور تدوين و اجرا شود.