چکیده:
«دایاسپورا» یک مفهوم مهم در علوم اجتماعی معاصر است. این مفهوم در دو دهۀ اخیر مورد توجه فزایندۀ اندیشمندان رشتههایی چون جامعهشناسی، مردمشناسی، علوم سیاسی و مطالعات فرهنگی واقع شده که نتیجۀ آن را میتوان سامان یافتن مطالعات دایاسپورا به عنوان یک حوزۀ نوظهور تحقیقاتی بینرشتهای دانست. دایاسپوراها امروزه در شمار تأثیرگذارترین بازیگران غیردولتی هستند که هم بر سیاست داخلی کشورها تأثیرگذارند و هم نقشهای مهمی در حوزههای مختلف بینالملل ایفا میکنند. در منابع فارسی توجه بسیار کمی به این مفهوم و مصادیق آن و تأثیراتی که دارند صورت گرفته، درحالیکه در منابع و مراکز علمی غربی مورد توجه روزافزون بوده است. این مقاله از زاویۀ نگاه محقق ایرانی در پی پاسخ به این سؤال اصلی است که دایاسپورا دقیقاً چیست و چه تأثیراتی بر محیط پیرامون خود دارد؟ مراجعه به منابع دسته اول برای تجزیه و تحلیل نظری این پدیده در کنار گونهشناسی مصادیق مختلف آن با اتکا به روش مطالعۀ موردی، رویکرد اصلی این مقاله است که میتوان با استفاده از آن به سؤالهای اصلی و فرعی این مقاله پاسخ داد.
Diaspora is an important concept in the current social sciences. Across the last two decades it has received increasing attentions by scholars from different disciplines such as sociology, anthropology, political sciences and cultural studies, so that diaspora studies is establishing as an emerging interdisciplinary and important area of research. Diasporas are now among the most influential non-governmental actors that have considerable impacts on domestic politics of countries as well as play significant roles in international relations. Although, we see very little publication in Persian language about this concept and its examples, there is a growing body of literature around diaspora in other languages, especially in western universities, media and research centers. This paper is going to answer a key question from an Iranian perspective; what does mean diaspora and what is/are its substantial impact(s)? I use the firsthand scientific resources for analyzing the concept and its conceptual evolution across the history as well as I use case study as the best research method to properly respond to the functionality of diasporas and their impacts in the era of globalization.
خلاصه ماشینی:
براي اطلاعات بيشتر در اين زمينه رجوع شود به : Feargal Cochrane, Bahar Baser, and Ashok Swain, ‘Home Thoughts from Abroad: Diasporas and Peace-Building in Northern Ireland and Sri Lanka’, Studies in Confict and Terrorism, Vol. 32, Issue 8, Augus 2009, 681-704, also see: Russell, Martin, Diaspora Strategies and Confict Transformation: Irish-America In The Northern Ireland Confict (1968-1995), PhD dissertation in UCD Clinton Insitute for American Studies, Dublin, 2013.
در هرحال درک رابطۀ داياسپوراها با صلح و امنيت بين الملل و استخراج مدل هاي نقش آفريني اين بازيگران در تعامل با وطن قديم و موطن جديد نيازمند مطالعات بيشتري است اما به طور کلي اين جوامع نقش هاي متنوعي در چرخۀ سياست و امنيت ايفا مي کنند که برجسته ترين آن ها را مي توان در اين موارد ذکر کرد: لابي گري با دولت ها و سازمان هاي غيردولتي براي تدوين راهبردها و سياست ها، جمع آوري و سازماندهي کمک هاي مالي ، تبادل اطلاعات ، تبليغات رسانه اي و مشارکت در پروژه هاي زيرساختي (:٢٠٠٨,Baser and Swain ٧).
تأثيرات اقتصادي همانند عرصۀ سياست و امنيت ، در اين حوزه نيز تأثيرات داياسپورا طيف متنوعي را دربرگرفته است و از مشارکت مستقيم و غيرمستقيم در بازار کالا و سرمايه گرفته تا نقش آفريني فعال در زمينۀ بارزگاني و بازاريابي تا مديريت نيروي کار و از همه بيشتر در زمينه جابجايي هاي پولي و مالي ميان وطن و کشور ميزبان را شامل مي شود.