چکیده:
شمنیسم بدوی را که ریشههای آن به دهها هزار سال پیش میرسد، میتوان نوعی سحر و جادوی ابتدایی و توانایی خاصّ که به کمک ارواح و موجودات غیر ارگانیک در شفای بیماران و در حوادث و ناگواریها موثر دانست. شمن دارای قدرتی بود که از جسم خود درآید و به کمک روحی که حافظ اوست به قلمرو ارواح قدم بگذارد و در آنجا ارواحی را که موجب بیماری و گرفتاری شخصی شدهاند از میان بردارد. در این مقاله با هدف اینکه، شمنها چه کسانی هستند و چه ویژگیهایی دارند و از چه زمانی و در چه سرزمینهایی ظهور کرده و در چه جوامعی نمود بیشتری داشته و یا دارند، به سیر تاریخی حضور شمن و آیین شمنی در اقلیمها و مکانهای مختلف، به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و کتابخانهای با غور ومطالعۀ کتابهای تاریخی، دینی و عرفانی و آثار منظوم از گذشته تا معاصر پرداخته شده است. نتایج حاصله نشان میدهد، «شامان» یا «شمن» پدیدهای جادویی-مذهبی است که در جوامع ابتدایی ازجمله: اسکیموها و دوران زرتشت ظهور کرده و بقایای آن در قسمت بزرگی از آسیای مرکزی، شمالی، سیبری، اورال و آلتایی را فرا گرفته بود. شمن حتی، دین ابتدایی کلیه اقوام و گروههای نژادی مغول و تاتار و بوده است. این فرهنگ و اعتقادات هنوز هم در میان اقوام و جوامع گوناگون از جمله: سرخپوستان آمریکای شمالی و بومیهای استرالیا و مالزی و حتی ایران، دیده میشود.
Bedouin Shamanism, Which Has Its Roots In Tens Of Thousands Of Years Ago, Can Be Considered A Kind Of Primitive Magic And A Special Ability That Is Effective With The Help Of Spirits And Inorganic Beings In Healing The Sick And In Accidents And Misfortunes. The Shaman Had The Power To Come Out Of His Body And, With The Help Of His Guardian Spirit, Enter The Realm Of Spirits, Where He Would Destroy The Spirits That Had Caused Him Personal Illness And Suffering. In This Article, With The Aim Of Who Are The Shamans And What Are Their Characteristics, When And In What Lands Did They Appear And In Which Societies Did They Appear Or Have More Manifestations, The Historical Course Of The Presence Of Shamans And Shamanic Ritual In Different Climates And Places. Descriptive-Analytical Method And A Library With Consideration And Study Of Historical, Religious And Mystical Books And Poetic Works From The Past To The Present. The Results Show That The "Shaman" Or "Shaman" Is A Magical-Religious Phenomenon That Appeared In Primitive Societies, Including The Eskimos And The Zoroastrian Era, And Its Remnants Spread Over Much Of Central, North, Siberia, The Urals And Altai. . Shaman Has Even Been The Primary Religion Of All Mongol And Tatar Ethnic Groups And Ethnic Groups. This Culture And Beliefs Are Still Found Among Various Ethnic Groups And Communities, Including The North American Indians And The Natives Of Australia And Malaysia, And Even Iran.
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله با هدف اينکه ، شـمن ها چه کسـاني هستند و چه ويژگيهايي دارند و از چه زماني و در چه سرزمين هايي ظهور کرده و در چه جوامعي نمود بيشتري داشته و يا دارند، به سير تاريخي حضور شمن و آيين شـمني در اقليم ها و مکان هاي مختلف ، به شـيوة توصـيفي- تحليلي و کتابخانه اي با غور ومطالعۀ کتابهاي تاريخي، ديني و عرفاني و آثار منظوم از گذشـته تا معاصـر پرداخته شـده است .
اين چيرگي بر آتش در ميان شـمن هاي بسياري از جوامع باستاني ديده شده است و به همان اندازه وجد و سـرور، عروج به آسمان يا علم به زبان حيوانات ، يکي از اجزاي بنيادين شمن گرايي است .
در فرهنگ علوم اجتماعي آمده اســت : اصطلاح شمن از طريق روس هايي که براي اولين بار در قرن هدهم با تونگوز آشنا شدند به نوشته هاي غربي وارد شــد و در همه زبان هاي تونگوزي اين اصــطلاح به افرادي از هر دو جنس زن و مرد گفته ميشود که بر ارواح تسلط يافته اند.
Metraux دربارة شمن هاي آمازون مينويسد: « هيچ ويژگي يا نابه هنجاري فيزيکي يا فيزيولوژيکي، ظاهرا به عنوان نشـانۀ استعداد خاص براي اعمال شمن گرايي انتخاب نميشود» و اما در مورد قبايل سوداني که نادل Nadel مطالعه کرده است : شمني وجود ندارد که در زندگي روزمره اش فردي « نابه هنجار» بيمار نورآسـتني يا پارانويي باشد، در غير اين صــورتدر ميان ابلهان جاي ميگرفت و به عنوان يک عالم روحاني مورد احترام واقع نميشــد.
« هر چند نقش شمن ها در زندگي ديني آسياي مرکزي و شمالي داراي اهميت است ، ولي با اين وجود محدوديت هاي خود را دارد.