چکیده:
ضرورت تحول در جایگاه اجتماعی و فردی زنان بهعنوان یکی از مهمترین شروط رهایی از عقبماندگی و پیمودن مسیر تجدد، جایگاه ویژهای در اندیشه روشنفکران عصر قاجاریه به ویژه بعد از مشروطه داشت. این روشنفکران تلاش داشتند از طریق ابزارهای مختلف از جمله نشریات به بررسی و معرفی جایگاه زن آمریکایی بپردازند. پژوهش حاضر بنا دارد به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر مطبوعات و مدارس میسیونری این دوره، روند آگاهی و شناخت ایرانیان از جایگاه زن آمریکایی و آثار و نتایج آن را مورد بررسی قرار دهد. یافته-های تحقیق حاکی از آن است که مطبوعات این دوره که راز عقبماندگی زنان ایرانی را در بیبهرگی از آموزش میدانستند، ضمن توصیف موقعیت اجتماعی زنان به ویژه زنان آمریکایی، بر لزوم آموزش زنان ایرانی و تغییر وضعیت آنها تاکید ورزیدند. در نتیجه، روند تحصیل دختران ایرانی در مدارس آمریکایی که قبلاً آغاز شده بود، ادامه پیدا کرد و تا آنجا پیش رفت که حتی ادامه تحصیل در آمریکا نیز مورد توجه قرار گرفت و نمایندگان سیاسی ایران در آمریکا نیز به تسهیل زمینههای این امر یاری رساندند. در نتیجه تعدادی از دختران ایرانی عازم آن کشور شدند.
The necessity of change in the social and individual status of women as one of the most important conditions for getting rid of backwardness and following the path of modernity, had a special place in the thought of the intellectuals of the Qajar era, especially after the constitution. These intellectuals tried to study and introduce the status of American women through various tools, including publications. The present study aims to examine the process of awareness and knowledge of Iranians about the position of American women and its effects and results, using a descriptive and analytical method and relying on the press of this period. The findings of the study indicate that the press of this period, which knew the secret of the backwardness of Iranian women in the lack of education, while describing the admirable social status of American women, emphasized the need to educate Iranian women and change their status. in a result, the education of Iranian girls in American schools, which had already begun, expanded to the point where even continuing education in the United States was considered, and Iranian political representatives in the United States facilitated it. As a result, a large number of Iranian girls went to that country.
خلاصه ماشینی:
بر همین اساس ، نگارندگان پژوهش حاضر در تلاش بوده اند نشان دهند که آگاهی و شـناخت ایرانیان از جایگاه زن آمریکایی ، از چه طریق و چگونه حاصل شد و این شناخت چه تأثیری بر موقعیت زن ایرانی گذاشت ؟ مدارس آمریکایی و تحول در جایگاه زنان ایرانی دورۀ قاجاریه ده ها سال پیش از آنکه مطبوعات قاجاریه افکار عمومی را در جریان تحولات زنان در آمریکـا قرار دهند، میسیونرهای آمریکایی با فعالیت های آموزشی خـود تـا انـدازه ای شـماری از زنـان ایرانی را نسبت به حق و حقوق خود آگاه کردند.
همچنین از اشـاره ای کـه بـه مـواد درسـی مدارس آنها و به ویژه دروس تاریخ ، جغرافیا، حساب و علم اخلاق شده است ، می توان دریافت که آمریکایی ها چگونه شاگردانشان را با تاریخ ، اجتماع و جغرافیای قارۀ آمریکا آشنا می کردنـد و برای نخستین بار تصویری دقیق از موقعیت جغرافیایی ، تاریخ ، نظام فرهنگی و اجتمـاعی آن کشور به آنان ارائه می دادند (ساکما، ٢٩٧/١٥٩٧٧)١ با توجه به مطلب بالا می توان دریافـت کـه هدف آنها در ایران دربارۀ آموزش زنان ، چیزی بیشتر از تربیت یـک زن خانـه دار و یـک مـادر نمونه بوده است .
همان گونه کـه گفتـه شـد، نـشریات ایـن دوره جنبـه هـای مختلف موفقیت های زنان آمریکایی را بازتاب دادند و حتی بـه دسـتاوردهای آنـان در عرصـۀ اختراعات هم اشاره کرده و نوشته بودند ابتکارات زنان آمریکا امر تازه ای نیست ؛ زیرا آنان قبل از سال ١٨٦٠م /١٢٧٦ق .