چکیده:
با رشد امپریالیسم و گسترش آن بهسوی شرق در قرن نوزدهم میلادی، بهترتیب با فاصلهای تقریباً پنجاهساله، ایران و ژاپن/نیهون را نیز درنوردید. دو کشور تا آن زمان در ساختاری کاملاً سنتی با حداقل تأثیرپذیری از غرب به سر میبردند. با فشار روزافزون امپریالیسم از خارج، دولتهای این دو کشور دست به مجموعۀ نوسازیها و اصلاحات عموماً نظامی زدند. هرچند این فعالیتها، محدود و کندتر از آن بود که بتواند خطرهای جدی امپراتوریهای غرب را خنثی یا ضعیف کند؛ اما با برخورد منفی مردم و بهخصوص بانیان ادامۀ سنت در جامعه روبهرو شدند. بهدلیل پیشروی هر چه بیشتر امپریالیسم و تغییرناپذیری ذات کاملاً استبدادی دولتهای سنتی این دو کشور، درگیریهای سیاسی و اجتماعی افزایش یافت و سلسله تمهیدهای دولتی و خطرهای غربی باعث شکلگیری نیروی مخالف متحد و وقوع انقلابی شد که نمادی از تأسیس ملتکشور بود؛ بنابراین، هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر امپریالیسم بر دو امپراتوری کهن با فرهنگهای کاملاً متفاوت است. پرسش اصلی این است که چطور چنین فشاری از طریق اعتقادهای آئینی، اتحاد میهنی ایجاد کرد و به انقلاب منتهی شد.
خلاصه ماشینی:
با اين اوضاع ، در ميانۀ قرن نوزدهم ميلادي که آغـاز اوج قـدرت امپرياليسم غربي است ، ژاپن موقعيت اجتماعي مناسب براي ورود به دوران مدرن داشت کـه باعث شد سريع ترين انقلاب صنعتي تاريخ را به انجام برساند؛ يعنـي وضـعيت امـروز ژاپـن و ايران نتيجۀ مستقيم يا غيرمستقيم تحولات قرن نوزدهم ميلادي و مدرنيزم آن زمـان اسـت .
هرچند توضيح دربارٔە اوضـاع نظـام کهـن بومي ارتباطي کمتر با ديگر بخش هاي مقاله دارد؛ اما براي درک و تشخيص وضعيت سياسـي و اجتماعي دو کشور، پيش از ورود غرب لازم است تا با پيش رفتن متن مقاله ، خواننده بـراي نمونه متوجه اثر مرزبندي مدرن بر عشاير ايران ، تأثير ازدياد ثروت فردي در رشد صنعتي بي بديل نيهون يا انفصال کشور به ممالـک خودمختـار توسـط سـاختار اربـابي گـردد.
به طور کلي روند مقالـۀ حاضـر، ورود خصـمانۀ امپراتـوري هـاي غربـي ، لرزش سنت ها و ساختار اجتماعي ، ايجاد اتحاد اشرافي و مردمي به ياري امور آييني و فلسـفي در جهت مقاومت در برابر عناصر امپراتوري هاي غربي ، پيگيري مدرنيزم توسط دولت از ترس غلبۀ نظامي غرب و در نهايت انقلاب ملي از بين برندٔە نظام حاکم است تـا در پايـان بـه ايـن پرسش پاسخ داده شود که با شروع فشار امپرياليسم غربي تـا چـه ميـزان ، آيـين يـا فلسـفه ، نيروي مبارزٔە ميهني ايجاد کرد و عامل اصلي منتهي شدن جنبش ملي گرايي به انقلاب عليـه ٢٩ نظام حاکم شد.