چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سرمایههای روانشناختی و روان رنجورخویی مادران دارای فرزند سندرم داون بوده است. پژوهش حاضر به لحاظ روش نیمه آزمایشی بود که با طرح پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مادران دارای فرزند سندرم داون شهر مشهد بود که از بین آنها، 30 نفر به صورت نمونهگیری در دسترس و هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را به مدت 8 جلسه 90 دقیقهای دریافت کردند. هر دو گروه قبل و بعد از مداخله پرسشنامههای اطلاعات جمعیت شناختی، مقیاس سرمایه روانشناختی لوتانز و پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو (فرم کوتاه، خرده مقیاس روان رنجورخویی) را تکمیل نمودند. دادهها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به بهبود سرمایههای روانشناختی خودکارامدی، امیدواری، تاب آوری، خوش بینی و روان رنجورخویی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است (001/0 p <). براساس یافتههای تحقیق، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سرمایههای روانشناختی و روان رنجورخویی مادران دارای فرزند سندرم داون اثرگذار است.
The aim of present study was to investigate the effectiveness of Acceptance and commitment Based therapy on psychological capitals and neuroticism among mothers of a child with Down Syndrome. The present research was a quasi-experimental conducted by pretest and posttest with control group design. The research population was all mothers with a child with Down Syndrome in Mashhad in 2017. The sample was 30 mothers selected by available and purposeful sampling methods and they were assigned into experimental and control groups by random assignment method. Experimental group received 8 weekly 90-minute sessions of Acceptance and commitment Based therapy. Both groups were completed Demographic Questionnaire, Psychological Capital Scale and NEO-FFI (Neuroticism dimension) before and after treatment. The data were analyzed through Covariance Analysis. The results indicated that Acceptance and commitment Based therapy improved psychological capitals and neuroticism in experimental group as compare with control group (p < 0/001). Based on the findings, Acceptance and commitment Based therapy increased psychological capitals and neuroticism among mothers with a Down Syndrome child.
خلاصه ماشینی:
نتايج تحليل کوواريانس نشان داد که درمان مبتني بر پذيرش و تعهد منجر به بهبود سرمايه هاي روان شناختي خودکارآمدي، اميدواري، تاب آوري، خوش بيني و کاهش روان رنجورخويي گروه آزمايش در مقايسه با گروه کنترل شده است (٠٠٠١>p).
تاکنون پژوهشي به بررسي اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر مادران داراي فرزند سندرم داون نپرداخته است و نگاهي به پيشينه پژوهشي نشان ميدهد که اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر سرمايه هاي روان شناختي بيماران ( & Barghi Irani, Zare ٢٠١٨ ,Khajvand &Fazeli, Hasanzadeh, Mirzaeian ;٢٠١٦ ,Abedin)، انعطاف پذيري و همجوشي شناختي (٢٠١٧ ,Zare)، تنظيم هيجان و کيفيت زندگي (٢٠١٧ ,.
همچنين ، تحقيقات متعددي نشان داده اند که درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر کاهش افسردگي و اضطراب ( ;٢٠١٨ ,Alaei &Zemestani, Gholizadeh Salehi, Neshatdoost & Afshar, 2018; Hajsadeghi, Bassak Nejad & Razmjoo, 2017; 2016 ,Kakabraee, 2016; Pots et al.
با توجه به اينکه در پژوهش حاضر پيش آزمون و پس آزمون اجرا شد لذا به منظور کنترل تأثير پيش آزمون بر نمره هاي پس آزمون و براي تعيين ميزان اثربخشي آموزش درماني مبتني بر پذيرش و تعهد بر سرمايه هاي روان شناختي مادران داراي فرزند سندرم داون از آزمون تحليل کوواريانس تک متغيره و چندمتغيره و نيز آزمون هاي توصيفي استفاده شد و داده هاي جمع آوريشده در سطح معنيداي ٠٠٥=α مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.
در مجموع ، يافته هاي اين پژوهش نشان داد که درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر بهبود سرمايه هاي روان شناختي و روان رنجورخويي مادران داراي فرزند سندرم داون اثربخش بوده است .
بنابراين ، در اين پژوهش اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر سرمايه هاي روان شناختي و روان رنجورخويي مادران داراي فرزند سندرم داون مورد بررسي قرار گرفت .