چکیده:
بحث بانکداری بهروز (مدرن) چند سالی است که در فضای کنونی جامعه ایران از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار شده است. در سطح بینالمللی امروز بانکداری روز شامل تمامی خدمات پولی و مالی است که در محیطهای رایانهای در اختیار مردم قرار میگیرد. یعنی یک مشتری بانک میتواند خدمات پولی و بانکیاش را در هر نقطه جغرافیائی از بانک بگیرد. در واقع در این شکل بانک بیشتر یک موجودیت الکترونیکی دارد و نوع دسترسی بیشتر شبیه به فضای اینترنت و شبکه است و مشتریان خیلی با پرسنل شعبه رو در رو نمیشوند، بلکه از همان فضای ارتباطی برای دستیابی به خدمات خودشان استفاده میکنند. این در حالی است که حتی بانکهای معروف دنیا هم تاکنون نتوانستهاند به مرزهای پایانی بانکداری روز (مدرن) برسند و تنها تعداد بسیار اندکی از بانکها در فضای کاملا مجازی حضور دارند. بانکداری روز (مدرن) مراحلی دارد و بسترهائی که باید آماده شوند تا به موجودیتی مکانیزه و الکترونیکی دست یابند. بسیاری از افراد به اشتباه مکانیزه شدن بانکداری را بانکداری مدرن (روز) میدانند، در حالی که مرحله اتوماسیون پیشنیاز بانکداری روز (مدرن) است. با توجه به مطالب بیان شده، در مقاله حاضر به بررسی تطبیقی بانکداری از منظر دیدگاه قرآن کریم و بانکداری روز (مدرن) پرداخته خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
اینجا بود که مهم ترین ویژگی بانک یعنی “خلق پول اعتباری” تولد یافت و زمینه تأسیس بانک های مدرن شکل گرفت” (عقیلی کرمانی، 1381، ص564) با پیشرفت جوامع و افزایش معاملات بانک ها نیز خدمات متنوعی را ارائه کرده و مدرن تر شدند به طوری که امروزه شاهد هستیم بانک ها انواع مختلف خدمات مالی و اعتباری را به مشترکین خود ارائه می دهند به طوری که می توان گفت بانک جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان ها شده و تصور اقتصاد بدون بانک و بانکداری تقریباً امری محال است (صدر، 1393، ص54).
در بخش سرمایهگذاریهای اساسی و بلند مدت نیز بانکداری اسلامی به جای قرض با بهره از قراردادهای مشارکتی استفاده کرده با کارافرینان اقتصادی در طرحها و پروژههای اقتصادی مشارکت میکنند، روشن است که در این بخش نیز معاملات اعتباری بانکها در چهارچوب اقتصاد واقعی خواهد بود و پدیده رشد حبابوار اعتبارات شکل نمیگیرد (عیوضلو، 1387، ص38).
این در حالی است که بانکداری اسلامی با حذف بهره، در اعطای تسهیلات بانکی از متغیر سود قراردادهای واقعی که از بازارهای کالاها و خدمات و بازار سرمایه مشتق میشود استفاده میکند (موسویان، 1385، ص31).
تفاوت و مقایسهی بانکداری از منظر قرآن کریم و بانکداری روز (مدرن) به صورتی است که؛ 1- بانکداری از منظر اسلام و قرآن کریم با حذف قرارداد قرض با بهره در بخش اعطای تسهیلات به خانوارها و بنگاههای اقتصادی از قراردادهای واقعی اقتصاد استفاده میکند.
این در حالی است که بانکداری اسلامی با حذف بهره، در اعطای تسهیلات بانکی از متغیر سود قراردادهای واقعی که از بازارهای کالاها و خدمات و بازار سرمایه مشتق میشود استفاده میکند.