چکیده:
با وجود پیشرفت علم بشری در حوزه سلامت روان، بهنظر میآید که انسان معاصر از بسیاری اختلالات روحی و روانی از قبیل اضطرابها، افسردگیها و بیمعنایی زندگی رهایی نیافته است. یکی از کارکردهای مهم ادیان الاهی ایجاد و تضمین سلامت روانی است. بررسی متون اسلامی بیانگر آن است که سلامت روان در آموزههای اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از نوشتار حاضر پاسخدادن به این پرسش است که مبانی کلامی و اصول حفظ و ارتقای سلامت روان براساس آموزههای وحیانی اسلام کدام است؟ از مطالعه در آیات چنین مستفاد میشود که ارتقای سلامت روان مبتنی بر مبانی خاصی استوار هست. ویژگیهای چون دو بعدی بودن انسان، توجه به بعد فطری انسان، نگرش توحیدی به ارتقای سلامت، وجودشناسی و ارزششناسی بیماری و نیز قانونمندی عالم طبیعت از مهمترین مبانی قرآنی ارتقای سلامت روان است. چنین نگرشی به سلامت روان در آموزههای قرآنی، اصول و راهبردهای ویژهای از قبیل عدم افساد در طبیعت، مراقبت از جسم، ارتباط با خدا و نیز احسان به دیگران را به دنبال دارد.
Despite the advancement of human science in the field of mental health, it seems that
contemporary man has not been freed from many mental disorders such as anxiety, depression
and meaninglessness of life. One of the important functions of the divine religions is to create
and guarantee mental health. A survey of Islamic texts shows that mental health is of great
importance in Islamic teachings. The aim of this study is to answer the question that what
are the theological foundations and principles of mental health promotion based on Quranic
teachings? Studying the verses of the Qur’an makes it clear that the pursuit of mental health
is based on certain foundations. Characteristics such as two-dimensional human being,
attention to the innate human being, monotheistic attitude to health promotion, the lawfulness
of the natural world, and consideration of ontology and axiology of disease, are the most
important principles of mental health. Such an approach in mental health according to the
Qur’an teachings follows special principles and strategies that consist in: non-corruption in
the nature, caring for the body, communication with God, and benevolence to others.
خلاصه ماشینی:
مبانی کلامی و اصول حفظ و ارتقای سلامت روان مبتنی بر آموزههای قرآنی رحمتالله مرزبند 1 محمدعلی افضلی 2 مصطفی معلمی 3 چکیده با وجود پیشرفت علم بشری در حوزه سلامت روان، بهنظر میآید که انسان معاصر از بسیاری اختلالات روحی و روانی از قبیل اضطرابها، افسردگیها و بیمعنایی زندگی رهایی نیافته است.
هدف از نوشتار حاضر پاسخدادن به این پرسش است که مبانی کلامی و اصول حفظ و ارتقای سلامت روان براساس آموزههای وحیانی اسلام کدام است؟ از مطالعه در آیات چنین مستفاد میشود که ارتقای سلامت روان مبتنی بر مبانی خاصی استوار هست.
ویژگیهای چون دو بُعدی بودن انسان، توجه به بُعد فطری انسان، نگرش توحیدی به ارتقای سلامت، وجودشناسی و ارزششناسی بیماری و نیز قانونمندی عالم طبیعت از مهمترین مبانی قرآنی ارتقای سلامت روان است.
چنین نگرشی به سلامت روان در آموزههای قرآنی، اصول و راهبردهای ویژهای از قبیل عدم افساد در طبیعت، مراقبت از جسم، ارتباط با خدا و نیز احسان به دیگران را به دنبال دارد.
بر این اساس یکی از راهبردهای قرآنی در جهت ارتقای سلامت روان تصحیح نگرش انسان نسبت به رنج و بیماری است.
التزام به احسان و خیر رسانی به دیگران یکی از اصول ارتقای سلامت روانی در آموزههای اسلامی التزام به احسان و خیر رسانی به دیگران است این اصل معطوف به شکوفایی استعدادهای فطری در ارتقای سلامت روان است.
در راستای همین لوازم ایمان به خداوند به رفتارهای متعدد بندگی برای ارتقای سلامت روان تأکید شده است یکی از این رفتارها در شرایط سختی و تنگاها دعاکردن است خداوند میفرماید: «فَلَوْ لا إِذْ جاءَهُمْ بَأْسُنا تَضَرَّعُوا، دعاکردن باعث شفای بیماری هست».