چکیده:
مطلوب و نامطلوب بودن یک نظام سیاسی، ممکن است مولفهها و شاخصههای متعددی داشته باشد، یکی از مهمترین متغیرهایی که در مطلوب بودن یک نظام سیاسی تأثیرگزار است، عنصر«کارگزار» است. فلاسفه و دانشمندان مسلمان و غیر مسلمان درباره مسئولین و کارگزاران یک نظام سیاسی، اوصاف و معیارهای مختلفی را ذکر کردهاند، در این نوشتار سعی شده است ویژگیهای کارگزاران نظام سیاسی مطلوب از دیدگاه قرآن بررسی شود (بیان مسئله). مهم ترین سوال این نوشتار این است که قرآن چه ویژگیها و اوصافی را برای کارگزاران یک نظام سیاسی مطلوب بیان نموده است؟ (سوال) با توجه به «جامعیت» قرآن در همه مسایل هدایتی و تربیتی، از جمله مسایل سیاسی که از مهم ترین مباحث اجتماعی است؛ لازم است که قرآن در بارهی مسایل سیاسی از جمله در مورد اوصاف و ویژگیهای کارگزاران نظام سیاسی هم سخن گفته باشد (فرضیه) در این تحقیق تلاش شده است با روش توصیفی- تحلیلی (روش) و با مراجعه به آیات قرآن کریم ویژگیهای مسئولان و کارگزاران حکومتی که مهم ترین عنصر هر نظام سیاسی است از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرارگیرد. (هدف)
خلاصه ماشینی:
مهـم تـرين سـوال ايـن نوشتار اين است که قرآن چه ويژگيهـا و اوصـافي را بـراي کـارگزاران يـک نظـام سياسي مطلوب بيان نموده است ؟ (سوال ) بـا توجـه بـه «جامعيـت » قـرآن در همـه مسايل هدايتي و تربيتي، از جمله مسايل سياسي که از مهم تـرين مباحـث اجتمـاعي است ؛ لازم است که قرآن در بـاره ي مسـايل سياسـي از جملـه در مـورد اوصـاف و ويژگيهاي کارگزاران نظام سياسي هم سخن گفتـه باشـد (فرضـيه ) در ايـن تحقيـق تلاش شده است با روش توصيفي- تحليلي (روش ) و با مراجعه به آيات قرآن کريم ويژگيهاي مسئولان و کارگزاران حکومتي که مهم ترين عنصر هر نظام سياسي اسـت از ديدگاه قرآن مورد بررسي قرارگيرد.
همانطور که در آيه فوق ديديم ، قرآن کريم به پيامبر(ص ) به عنوان رهبر حکومت اسلامي، دستور ميدهد که : « در کارها با آنان مشورت کن ، و چون تصميم گرفتي بر خدا توکل کن ؛ زيرا خدا توکل کنندگان را دوست دارد» (آل عمران /١٥٩) پيغمبر اکرم (ص ) با آنکه به منبع وحي و به علم و قـدرت مطلـق متکـي و مرتبط بود و خود نيز عاقل ترين و متفکرترين انسانها بـود، و نيـازي بـه مشـورت نداشت اما بازهم خداوند متعال وي را به مشورت توصيه مي کند، بـراي اينکـه از يک سو مسلمانان را به اهميت مشورت متوجـه سـازد تـا آن را جـزء برنامـه هـاي اساسي زندگي خود قرار دهند، و از سوي ديگر، نيروي فکر و انديشـه را در افـراد پرورش دهد، در امور عمومي مسلمانان که جنبه اجراي قـوانين الهـي داشـت (نـه قانونگذاري ) جلسه مشاوره تشکيل ميداد، و مخصوصا براي رأي افراد صاحب نظر ارزش خاصي قائل بود، تا آنجا که گاهي از رأي خود براي احتـرام آنهـا، صـرفنظر مينمود و ميتوان گفت : يکـي از عوامـل موفقيـت پيـامبر(ص ) در پيشـبرد اهـداف اســلامي همــين موضــوع بــود (ر.