چکیده:
امروزة با تشدید فرایند مدرنیته و پسامدرنیته، تولید و رشد تکنولوژی های گوناگون و در پی آن تغییرات فزاینده در حوزه های گوناگون اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و...به وجود آمده است. در این میان گروه های مرجع تاثیرگذار در امر اخلاق شهروندی نیز دستخوش تغییرات مهمی از جمله تغییر در الگوها، روش- ها و ارزش های خود شده اند. تحقیق حاضر نیز با توجه به این مسئله ی مهم و با هدف «تبیین جامعه شناختی فرایند شکل گیری گروه های مرجع نوین و تاثیر آن ها بر شکل گیری اخلاق شهروندی در ایران در سه دهة اخیر» به روش کیفی در سال تحصیلی 99-98 به اجرا درآمد.چارچوب نظری تحقیق با تلفیق نظریه های «دورکیم، پارسونز، هابرماس، گیدنز، والرشتاین، مرتون و رویکرد سیف اللهی» شکل گرفت. از نمونه گیری هدفمند استفاده شد و داده ها با تکنیک مصاحبه و با استفاده از پرسشنامه نیمه ساخت یافته جمع آوری شد. جامعه مورد مطالعه استادان دو دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد تهران مرکز و علوم و تحقیقات بودند. حجم نمونه تا اشباع داده ها مصاحبه با (21 نفر) بود.بر اساس یافته ها شهروندی در ایران به معنای واقعی آن شکل نگرفته و وضعیت اخلاق شهروندی در ایران ضعیف ارزیابی شد. همچنین عوامل درون جامعه -ای، عوامل برون جامعه ای، فضای مجازی و رسانه های جمعی بر شکل گیری گروه های مرجع نوین در سه دهه اخیر ایران تاثیرگذار بوده اند. گروه های مرجع نوین نیز طی سه دهة گذشته بر روند شکل گیری اخلاق شهروندی در ایران موثر بوده اند.
خلاصه ماشینی:
تحقیق حاضر نیز با توجه به این مسئله ی مهم و با هدف «تبیین جامعه شناختی فرایند شکل گیری گروه های مرجع نوین و تاثیر آن ها بر شکل گیری اخلاق شهروندی در ایران در سه دهۀ اخیر» به روش کیفی در سال تحصیلی ٩٩-٩٨ به اجرا درآمد.
در همین راستا دوران (١٣٨١) تحقیقی با عنوان «بررسی تاثیر فضای سایبرنتیک برهویت اجتماعی » انجام داد که نتایج آن نشان داد فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی با فراهم آوردن امکان پیدایش جامعه شبکه ای که افراد و جوامع را در قالب های تازه هویت بخشیده ، علاوه بر قواعد حاکم بر ارتباط و تعامل میان انسان ها، نگرش آنان را نسبت به خود، دیگران و جهان تغییر داده است .
حاضری و شریفی(١٣٨٨) در تحقیق با عنوان «بررسی تجربه جامعه پذیری دانش آموزان سال اول و دوم دبیرستان های پسرانه شهر تهران و مقایسه آن با دو نسل قبل از خود» به این نتیجه رسیدند که در دوره جدید به دلیل وجود فضای مجازی تغییرات چشمگیری در عوامل موثر بر جامعه پذیری صورت گرفته است و وزن تاثیر عوامل موثر بر این فرایند در سه دوره سنتی، مدرن اولیه و مدرن متاخر دگرگون شده است .
بر همین اساس این تحقیق با هدف « تبیین جامعه شناختی تاثیر گروه های مرجع نوین بر فرایند شکل گیری اخلاق شهروندی در ایران در سه دهۀ اخیر» در سطح ٢ دانشکده ی علوم اجتماعی دو واحد دانشگاه آزاد تهران مرکزی و علوم و تحقیقات در سال ٩٩-٩٨ ، به روش مطالعه میدانی و با مصاحبه با استادان به عنوان متخصص و با تکیه بر نظر آنان انجام شد.