چکیده:
دولت شیعی قطب شاهی به عنوان یکی از وارثان حکومت بهمنیان در دکن توسط یک ایرانی بنیان نهاده شد. قلمرو این حکومت در یکی از بخشهای حاصلخیز و بسیار ثروتمند واقع شده بود ثروت خداداد این منطقه تجارت و روابط اقتصادی قطب شاهیان را وارد چرخه جدیدی کرد. مسئله اصلی پژوهش حاضر بررسی توسعه اقتصادی و علل و عوامل رونق تجارت در دوره قطب شاهیان میباشد. این تحقیق تاریخی با تکیه بر منابع کتابخانهای گردآوری و بر مبنای روش توصیفی ـ تحلیلی تدوین شده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که قلمرو این سلسله که در حاصلخیزترین منطقهی دکن واقع شده، ازنظر طبیعی و اقلیمی تنوع فراوان داشته و دارای جنگلهای انبوه، دشتهای وسیع و رودخانههای پرآب و نیز نواحی کوهستانی است و وجود معادن متعدد به ویژه طلا، آهن، کرم و مس و الماس اهمیت ویژهای به این منطقه داده است. این ظرفیت ها انگیزه لازم توسعه اقتصادی قلمرو قطب شاهیان به شمار می رود.
The Shiite state of Qutb Shahi was established by an Iranian as one of the heirs of the Bahmani government in Deccan. The territory of this government was located in one of the fertile and very rich parts. The God-given wealth of this region entered the trade and economic relations of Qutb Shahyan into a new cycle. The main purpose of the present study is to investigate economic development and the causes and factors of trade prosperity in the Qutb Shahian period. This historical research has been compiled based on library resources and based on descriptive-analytical method. The findings of the study indicate that the territory of this dynasty, which is located in the most fertile area of Deccan, is very diverse in terms of natural and climatic and has dense forests, vast plains and lush rivers, as well as mountainous areas and the existence of various mines, especially gold, iron, chromium, copper and diamonds have given special importance to this region. These capacities are the necessary motivation for the economic development of the kingdom of Qutb.
خلاصه ماشینی:
قلمرو اين حکومت در يکي از بخش هاي حاصلخيز و بسيار ثروتمند واقع شده بود ثروت خداداد اين منطقه تجارت و روابط اقتصادي قطب شاهيان را وارد چرخه جديدي کرد.
پس از تأسيس حکومت قطب شاهي در دکن ، پادشاهان اين سلسله که ثروتمندترين حکومت در منطقه دکن محسوب مي شدند پس از ايجاد ثبات سياسي و امنيت ، تجارت زميني و دريايي با همسايگان و ديگر نقاط جهان گسترش دادند که درنتيجۀ آن صادرات قطب شاهيان ، به ويژه پارچه هاي ابريشمي و سنگ هاي گران قيمت ، انجام پذيرفت و گلکنده به عنوان مرکز تجاري قطب شاهيان ، روابط تجاري گسترده اي با ديگر کشورها برقرار کرد علاوه بر اين قطب شاهيان با حمايت از مهاجرين و به ويژه ايرانيان و گماردن آن ها در مناصب مهم دولتي فرصت هاي بيشتري را براي فعاليت گروه هاي مختلفي اعم از علما و دانشمندان ، شاعران و اديبان ، لشکريان و تجار فراهم کردند.
اين نکته قابل ذکر است که در سال هاي اخير پژوهش هايي در رابطه با حکومت هاي جنوب هند صورت گرفته و در منابع مختلف از جمله رساله ها و مقالات ، به مطالبي درباره اوضاع اقتصادي دکن اشاره شده است اما از آنجا که پژوهش جامعي درباره اين موضوع يافت نشد پژوهش حاضر از اين نظر که به طور ويژه و مستقل به شرايط اقتصادي قطب شاهيان پرداخته است مي تواند حائز اهميت باشد.
منطقه دکن که از حاصلخيزترين قسمت هاي هندوستان محسوب مي شود (شاملويي، ١٣٦٣: ٢٦٤) و به ويژه قلمرو حکومت قطب شاهيان در اين دوره به داشتن معادن الماس معروف بود (صادقي علوي، ١٣٩٤: ٩٩).