چکیده:
موضوع هویت ایرانیان همواره یکی از موضوعات چالشبرانگیز است. اینکه هویت مشترک ایرانیان متشکل از چه عناصری است، محل اختلاف است و این اختلافات پیامدهایی در حوزه عمل خواهد داشت. پژوهش حاضر از زاویه ای تربیتی موضوع هویت ایرانیان را مورد بررسی قرار داده است. برای این منظور، از میان ابعاد متنوع و متکثر هویت ایرانیان، دو بُعد پراهمیت و محوری زبان و دین مورد توجه قرار گرفته است. همچنین با شرح و تبیین نظرگاه های چارلز تیلور مبنایی برای تحلیل هویت ایرانیان فراهم شده و دلالت هایی در حوزه تعلیم و تربیت به دست داده است. روش پژوهش در بخش بیان و تحلیل مفاهیم، روش تحلیل مفهومی و در بیان دلالت ها، استنتاج عملی است. از جمله دلالتهای حاصل شده در این پژوهش، 'تربیت تنوعگرا بر اساس تنوع فرهنگی ـ هویتی ایرانیان'، 'تربیت همگرا بر اساس ایده به رسمیتشناسی' و 'تعمیق روابط اجتماعی بر اساس تربیت گفتگومحور' است. در نهایت، با تکیه بر دلالتهای حاصل آمده، برخی اسناد در حوزه تربیت رسمی، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و به کاستی های موجود در این اسناد اشاره شده است.
خلاصه ماشینی:
همچنين با شرح و تبيين نظرگاه هاي چارلز تيلور مبنايي براي تحليل هويت ايرانيان فراهم شده و دلالت هايي در حوزه تعليم و تربيت به دست داده است .
اما بايد دانست که هر يک از خوانش هاي اشاره شده از هويت ايرانيان ، واجد دلالت هاي خاص خود در حوزه تربيت خواهند بود؛ مثلا چنانچه پژوهش گران يا سياست گذاران تربيتي بر اين باور باشند که هويت ايرانيان در عنصر خاصي همچون دين يا زبان متمرکز است ، پيامدهاي اين ديدگاه در حوزه تربيت خود را به نمايش خواهد گذاشت .
او در مقاله معروف خويش ، «سياست به رسميت شناختن » (۱۹۹۴)، «تکثر عميق »٤ فرهنگي موجود در کانادا و برخي ديگر کشورهاي غربي را مورد تحليل قرار داده است که به نظر ميرسد، نظرگاه ها و تحليل هاي وي، چنانچه رجايي به درستي اشاره نموده است ميتواند در اين حوزه براي ايرانيان «گرته گذار و کارساز» باشد (۱۳۹۵، ص .
(۱۲۱ ۳- بررسي دلالت هاي تربيتي با نگاهي انتقادي به اسناد تربيتي ايران در اين بخش ، با مبنا قرار دادن ديدگاه تيلور در باب هويت ، تکثر فرهنگي، به رسميت شناختن و راهکارهاي مواجهه با تفاوت هاي فرهنگي و نيز با عنايت به اشاراتي که در باب دو وجه محوري از هويت ايرانيان به دست داده شد، دلالت هايي در حوزه تربيت که ميتواند ١ تغييراتي در سياست ها و حوزه عمل تربيتي داشته باشند، مورد اشاره قرار خواهد گرفت .
در سويه حقوقي به رسميت شناختن ، لازم است سياست هاي بازنگرانه اي در حوزه تربيت اجتماعي براي استيفاي حقوق از دست رفته بخشي از ايرانيان مورد توجه قرار گيرد.