چکیده:
عللالحدیث، علمی است که به بررسی آسیبهای مخفی احادیث، از حیث متن و سند میپردازد. کتاب «عللالحدیث» محمدباقر بهبودی از نگارشهای معاصر در موضوع احادیث معلّل است. این مقاله درصدد فهم شیوههای تحلیل و سنجش در کتاب یادشده میباشد. از بررسی کتاب، مشهود است که مؤلف هر آنچه را سبب عدم پذیرش روایات میشود، به عنوان آسیب حدیثی لحاظ کرده و از آنجا که غالباً این آسیبها را تعریف نکرده، تنها راه دستیابی به شیوههای ایشان در نقد، بررسی نمونه روایات کتاب است. این بررسی نشان داد که مهمترین روش بهبودی در نقد سندی و متنی، بررسی و مقایسه روایات با یکدیگر است. ایشان با این روش، به وجود برخی آسیبهای سندی از جمله: إرسال، انقطاع، اعضال، تعلیق، تحریف و تصحیف، تخلیط در سند و برخی آسیبهای متنی از قبیل: تصحیف و تحریف، اسقاط و ادراج در متون، تخلیط متن و سند و تعریض ... تصریح داشته است؛ در پژوهش انجام شده، مشخّص شد که مواردی که ایشان به عنوان آسیب ذکر کرده، جزء آسیبهای حدیثی به شمار میروند و تشخیص به جا و درست است؛ اما مثالهایی که ایشان ذیل عنوان برخی آسیبها ذکر کرده، نشان دهنده آن آسیب حدیثی نبود و با بررسی تمام طرق، صحت برخی از روایات احراز شد.
Elalelof Hadith" is a science that examines the hidden harms of hadiths, in terms of text and document. The book "Elalelof Hadith" by Mohammad Baqir Behboodi is one of the contemporary writings on the subject of hadiths. This article seeks to understand the methods of analysis and measurement in the book. It is evident from the study of the book that the author considers everything that causes the rejection of narrations as a hadith damage, and since he often does not define these damages, the only way to achieve his methods in critique is to examine the sample narrations of the book. This study showed that the most important method of improvement in documentary and textual criticism is to review and compare narrations with each other. With this method, he has some document damages such as: sending, interruption, members, suspension, distortion and correction, mixing in the document and some textual damages such as: correction and distortion, abrogation and extraction in texts, mixing text and The document and the extension ... have been specified; In the research, it was found that the cases that he mentioned as injuries are considered as hadith injuries and the diagnosis is correct; However, the examples that he mentioned under the heading of some injuries did not show that hadith damage, and by examining all the methods, the accuracy of some narrations was established.
خلاصه ماشینی:
از آنجایی که بهبودی یک حدیثپژوه معاصر است و دیدگاههای خاصی در نقد حدیث دارد، نکات ارایه شده از سوی ایشان هم میتواند محلّ استفاده و هم محلّ نقد باشد و در مطالعات حدیثی پیش رو مورد استفاده قرار گیرد؛ لذا در این پژوهش آسیبهای سندی و متنی حدیث، بررسی و مثالهای ارایه شده از سوی ایشان نقد و تحلیل خواهد شد تا روشن شود آیا روایات ارائه شده از سوی بهبودی دارای آن آسیب حدیثی بوده یا میتوان صحت برخی روایات را اثبات نمود و نیز زمینه استفاده محققان و منتقدان از آراء بهبودی فراهم شود.
در اینجا به بررسی یک نمونه حدیث مرسل از نظر ایشان، میپردازیم: ایشان روایاتی را از تهذیب و کافی نقل میکند و سپس با استناد به سند روایت کافی، به عدم امکان نقل بیواسطه «حریز» از امام صادق (ع) اشاره کرده است.
در اینجا به ذکر نمونهای از تعلیق از منظر ایشان میپردازیم: بهبودی میگوید طوسی در تهذیب دو روایت را پشت سر هم از کافی به این صورت نقل کرده است: «مُحَمَّدُبْنُیعْقُوبَ عَنْ عَلِیبْنِإِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِأَبِیعُمَیرٍ عَنْ جَمِیلٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ (ع) ...
وی، به دلیل افتادگی دو راوی؛ «عَبْدِالْحَمِیدِبْنِعَوَّاضٍ» عَنْ «مُحَمَّدِبْنِمُسْلِمٍ» بین راوی؛ «مُحَمَّدُبْنُسَمَاعَةَ» و امام باقر (ع) به اعضال سند روایت زیر در تهذیب تصریح نموده است: 1 این اشکال به نمونههای دیگر که ایشان ذکر کرده، نیز وارد است (بهبودی، 1378ش، 143، ح14؛140، ح3؛ 139، ح1).