چکیده:
توزیع فضایی عادلانه امکانات و منابع بین مناطق شهری به عنوان یکی از مهمترین ارکان زندگی مطلوب شهری، از الزامات برپایی جامعهای پویا، منسجم و مترقی میباشد. با توجه به اهمیت موضوع برابری در توزیع فضایی امکانات و نقش آن در جوامع انسانی در پژوهش حاضر قصد داریم تا مناطق کلانشهر تبریز را از نظر برخورداری از شاخصهای توسعه تحلیل نماییم. لذا پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی میباشد. دادههای مورد نیاز از سالنامه آماری، طرح جامع و تفصیلی سال 1395 و همینطور سایر دادههای معتبر سازمانهای شهری در قالب 52 شاخص مهم که شامل دادههای مرتبط با مولفههای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، رفاهی، آموزشی و محیطی میباشد، گردآوری شده است. جهت تحلیل داده از ضریب تغییرات، آنتروپی شانون و تکنیک پرومته به ترتیب برای بررسی پراکنش، وزندهی و تعیین سطح برخورداری استفاده شده است. همچنین برای نمایش نتایج برروی نقشه از نرمافزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از عدم برخورداری متوازن و متعادل مناطق شهر تبریز از شاخصهای توسعه میباشد. به طوریکه تنها مناطق 5 و 2 در سطح بالاتری از برخورداری از شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، رفاهی، کالبدی، زیستمحیطی و آموزشی قرار داشته و مناطق 7،3،1 و 4 جزو مناطق کم برخوردار و منطقه 10 نیز جزو محرومترین مناطق با عدم برخورداری از شاخصهای مذکور میباشد. در کل نتایج تحقیق نشان میدهد که وضعیت مناطق شهر تبریز سنخیتی با توزیع فضایی متوازن نداشته و نیازمند توجه و مدیریت صحیح و کارآمد میباشد.
Equitable spatial distribution of facilities and resources between urban regions, as one of the most important pillars of desirable urban life, is one of the requirements of establishing a dynamic, coherent and progressive society. Considering importance of the issue of equality in the spatial distribution of facilities and its role in human societies, in the present study, we intend to analyze Tabriz metropolitan areas, in terms of development indicators. Therefore, the present study is descriptive-analytical in nature and in terms of purpose it is an applied type. Required data collected from statistical yearbook, comprehensive plan of 2011 and 2016 as well as other valid data of urban organizations in the form of 58 important indices including data related to economic, social, physical, welfare components , Educational and environmental. For data analysis we used Shannon entropy, coefficient of variation and Promethee technique for weighting, dispersion analysis and level of determination, respectively. ArcGIS software was also used to display the results on the map. The results of the research indicate that there is no balanced development indicators between the regions of Tabriz. As only regions 5 and 2 have higher levels of Economic, social, welfare, physical, environmental and educational indexes, regions 7,3,1 and 4 are among the deprived regions and region 10 is among the most deprived regions with not having the mentioned indicators. Overall, the research results show that the situation in the regions of Tabriz is not consistent with the balanced spatial distribution and requires proper attention and management.
خلاصه ماشینی:
بررسی نابرابری در توزیع فضایی شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و خدماتی در مناطق شهر تبریز هوشمند علیزاده 1 ، سونیا کرمی 2 ، آمنه علیبخشی 3 تاریخ دریافت:01/03/99 تاریخ پذیرش: 28/06/1400 چکیده توزیع فضایی عادلانه امکانات و منابع بین مناطق شهری بهعنوان یکی از مهمترین ارکان زندگی مطلوب شهری، از الزامات برپایی جامعهای پویا، منسجم و مترقی میباشد.
با توجه به اهمیت موضوع برابری در توزیع فضایی امکانات و نقش آن در جوامع انسانی در پژوهش حاضر قصد داریم تا مناطق کلانشهر تبریز را از نظر برخورداری از شاخصهای توسعه تحلیل نماییم.
موضوع این مطالعات عمدتاً بر امکانات و خدمات عمومی (Apparicio & Seguin, 2006)، امکانات ضروری زندگی مانند امکانات آموزشی پایه (DeRuyter, 2013)، خدمات بهداشتی- درمانی (Lu et al, 2019) و همچنین امکاناتی که نیازهای سطح بالاتر مانند پارکها و فضاهای سبز (Kong et al, 2007) و امکانات تفریحی (Chen et al, 2016) را پوشش میدهند، متمرکز شده است.
یافتههای تحقیق برای تعیین وضعیت موجود توزیع شاخصها در پهنه مناطق شهر تبریز از ضریب تغییرات استفاده شده است.
نتایج رتبهبندی شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، رفاهی، کالبدی، زیستمحیطی و آموزشی برای مناطق شهر تبریز با تکنیک پرومته {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع: یافتههای پژوهش، 1399.
Exploring an integrated method for measuring the relative spatial equity in public facilities in the context of urban parks.
An Exploration of Spatial and Social Inequalities of Urban Sports Facilities in Nanning City, China.