چکیده:
مسئولیت کیفری و مجازات فرد بالغ کمتر از 18 سال و محجورین یکی از مسائل مهم حقوق کیفری ایران میباشد، که ماده 91 قانون مجازات اسلامی به این موضوع اختصاص یافته است، پس از بررسی موضوع به روش توصیفی و چنین میتوان نتیجهگیری نمود که یکی از موارد کاستن از مصادیق قاتلهای عمدی مستوجب قصاص، مجوز مفاد ماده 91 برای احراز شبهه در رشد و کمال عقل افراد بالغ کمتر از 18 سال است. هنگامیکه چنین افرادی ماهیت جرم ارتکابی و یا حرمت آن را درک نکنند مستوجب قصاص نیستند و شلاق حدی منتفی است. در موارد علم قاضی بر فقدان درک حرمت جرم ارتکابی مستوجب حد یا قصاص توسط فرد بالغ کمتر از 18 سال که مشمول ماده 91 قانون مجازات اسلامی 1392 باشد ممکن است دادگاه، نظر پزشکی قانونی را برای تشخیص رشد و کمال عقل مرتکب، استعلام کند یا اقدام مقتضی دیگری را انجام دهد. بدین ترتیب قصاص منتفی میشود و بسیاری از مصادیق ضرب و جرح منتهی به فوت بهنوعی از مصادیق شبه عمدی مستوجب دیه تبدیل میشوند و از انتقادها دربارهی تحمل قصاص یا شلاق جرائم عمدی متهمان زیر 18 سال در عمل و قانونی جلوگیری میشود. صغر یا جنون مرتکب، در پیوند با عناصر مادی و معنوی قتل در زمان ارتکاب جرم است و اگر پس از بلوغ (18 سال) یا افاقهی مرتکب مجنیعلیه در اثر سرایت فوت شود مرتکب مستوجب قصاص نیست. زمان وقوع جرم همان زمان ارتکاب جرم است و نه زمان فوت محنی علیه؛ اما برای اشخاص مرتکب باغ و مسئول (عاقل) فاصله زمانی ارتکاب قتل و نتیجه بعدی در تعیین نوع قتل عمدی یا شبه عمدی و یا خطای محض و کیفر هر کدام از آنها قابل اعمال است (این موضوع از تبصره ماده 221 ق. م. ا 1370 خورشیدی نیز برداشت میشد).
The criminal responsibility and punishment of a person aged less than 18 years old is one of the important issues
of the criminal law of Iran. Article 91 of the Islamic Penal Code is devoted to this issue, after examining the
issue in a descriptive way, it can be concluded that One of the cases of the reduction of cases of intentional
killings involving retaliation is the permission of the provisions of Article 91 to establish doubts in the
development and perfection of the intellect of adults aged less than 18 years. When such persons do not
understand the nature of the offense or its reputation, they are not subject to retaliation, and the flogging is not a
limitation. In the case of science, the judge considers the lack of perceptions of the crime of committing an
excessive amount of retribution or retaliation by a person under the age of 18 who is subject to article 91 of the
Penal Code Islamic is 2013, the court may invoke a legal medical opinion for the perceived growth and
perfection of the perpetrator's wisdom, or take other appropriate action. Thus, retaliation is abandoned and
numerous instances of death-related beatings are converted into some kind of pseudo-intentional evidence of
death, and criticisms of retribution or flogging of deliberate crimes against defendants under the age of 18 are
prevented in practice and law. The crime or insanity of the perpetrator is related to the material and spiritual
elements of the murder at the time of the commission of the offense and if, after the maturation (18 years) or
death of the perpetrator of the death sentence, the perpetrator does not commit suicide. The time of crime is the
same as the time of committing a crime, not the time of death. However, for the perpetrators of the garden and
the responsible (wise), the interval between the commission of the murder and the subsequent result in the
determination of the type of intentional or pessimistic murder or pure misconduct and punishment of each of
them is applicable (this is from the wording of Article 221 of the Criminal Code of 1370 The sun was also
picked up.)
خلاصه ماشینی:
در موارد علم قاضي بر فقدان درك حرمت جرم ارتكابي مستوجب حد يا قصاص توسط فرد بالغ كمتر از 18 سال كه مشمول ماده 91 قانون مجازات اسلامي 1392 باشد ممكن است دادگاه، نظر پزشكي قانوني را براي تشخيص رشد و كمال عقل مرتكب، استعلام كند يا اقدام مقتضي ديگري را انجام دهد.
م. ا حکم جرائم مستوجب حد يا قصاص که از سوي اشخاص بالغ زير 18 سال رخ میدهد را چنين پیشبینی کرده است: «در جرائم موجب حد يا قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از هجده سال، ماهيت جرم انجام شده ويا حرمت آن را درک نکنند ويا در رشد و کمال وعقل آنان شبهه وجود داشته باشد حسب مورد با توه به سن آنها به مجازات هاي پیشبینی شده در اين فصل محکوم مي شوند.
گفتار دوم: رشد کیفری و قوه تشخیص (ماده 149) در قانون مجازات اسلامي 1392 در مورد تعريف جنون واختلالات رواني در مواد 149 چنين مقرر گرديده است: «هرگاه مرتکب در زمان ارتکاب جرم دچار اختلالت رواني بوده به نحوي که فاقد اراده يا قوه تمييز شود مجنون محسوب مي شود و مسئوليت کيفري ندارد».
مطابق ماده 144 قانون مجازات شرايطي لازم است که هر يک راجداگانه مورد بررسي قرار مي دهيم: الف- جرائم عمدي، براي تحقق جرائم عمدي دو شرط جداگانه بايد وجود داشته باشد که عبارتند از: 1- علم مرتکب به موضوع جرم؛ با توجه به عمدي بودن جرم ارتکابي و در راستاي احراز اين امر، لازم است که شخص بداند و ملتفت باشد که چه رفتاري انجام میدهد.