چکیده:
کمبود دانش و آگاهی محیطزیستی بازدیدکنندگان از بومسازگان حساس یک پارک جنگلی هیرکانی میتواند از عوامل بنیادی تخریب محیطزیست آن باشد، از اینرو هدف این پژوهش کاربردی و توصیفی پیمایشی، بررسی و ارزیابی نگرش، دانش و رفتار محیطزیستی بازدیدکنندگان در پارک جنگلی النگدره گرگان بود. ارتباط بین نگرش و رفتار، دانش و نگرش، و دانش و رفتار محیطزیستی بازدیدکنندگان به عنوان فرضیه در نظر گرفته شد. برای گردآوری دادهها از یک پرسشنامه در سه بخش نگرش، رفتار و دانش محیطزیستی و 0 پرسش متغیرهای جمعیتشناختی، استفاده و 384 پرسشنامه میان بازدیدکنندگان پخش شد و برای واکاوی دادهها، دو روش آمار توصیفی و استنباطی به کار رفت. یافتهها نشان داد بین دانش و نگرش، بین نگرش و رفتار، و بین دانش و رفتار محیطزیستی بازدیدکنندگان رابطه معنادار وجود داشت. مشخص شد هرچه نگرش و دانش محیطزیستی بازدیدکنندگان بیشتر باشد، رفتار محیطزیستی بهتری خواهند داشت. افراد دارای مدرک کارشناسی، رفتار محیطزیستی بهتر و افراد متاهل و زیر 20سال رفتار محیطزیستی نامطلوبتری دارند. این پژوهش نشان میدهد در شکلگیری رفتارهای محیطزیستی بازدیدکنندگان، دانش و نگرش نقش
ارزشمندی دارند بنابراین با دگرگونی در نگرش افراد و افزایش دانش و آگاهی از راه آموزش محیطزیستی، میتوان به توانمندی رفتارهای محیطزیستی در راستای حفاظت از منابع طبیعی پرداخت.
خلاصه ماشینی:
بنابراین هدف این پژوهش، بررسی دانش، نگرش و رفتار محیطزیستی بازدیدکنندگان گردشگر و همچنین میزان پایبندی آنان به دانستههای خود به شکلی عملی در پارک جنگلی النگدره شهر گرگان بود.
2- پیشینه پژوهش با این که پژوهش درباره نگرش، دانش و رفتار محیطزیستی در کشورهای گوناگون پیشینهای طولانی دارد و بیش از نیمی از آنها در پارکهای ملی و آمریکای شمالی بوده (بابویی و همکاران، 1395) ولی در ایران پژوهشهای کمتری انجام شده که مجموعهای از عوامل گوناگون به عنوان عامل موثر در نگرش مطرح شدهاند مانند زمینهای، فرهنگی، آموزش، مشارکت، رفاه اجتماعی و هنجارهای اخلاقی.
صالحی و همکاران (1394) به تبیین جامعهشناختی رفتار محیطزیستی گردشگران در پارک جنگلی نور پرداختند و نشان دادند که بین جنسیت و سطح تحصیلات و رفتارهای محیطزیستی، رابطه مثبت هست و بین رفتارهای محیطزیستی گردشگران و متغیرهای مستقل (فشارهای هنجاری، فرصت، دانش محیطزیستی، ارزش محیطزیستی، پارادایم نوین بومشناختی، توانایی و انگیزه) نیز رابطه معناداری وجود دارد.
این موضوع با یافتههای پژوهشهای صالحی و همکاران (94-93-1392)، اشرف و اشرف (1393)، علیقلیزاده و همکاران (1394)، قاسمی و همکاران (1393)، Oromendia و همکاران (2013)، Chen (2015)، Lee & Jan (2015) و Kil و همکاران (2014) همسو است هرچند یافتههای صالحی و همکاران (1391) نشان داده که بین نگرش و رفتار محیطزیستی رابطه معناداری وجود ندارد و فاضلی و جعفرصالحی (1392)، Uysal و همکاران (1994) و Hini و همکاران (1995) نیز نشان دادهاند که تنها پیوند ضعیفی بین نگرش و رفتار محیطزیستی وجود دارد.
همچنین با توجه به یافتههای پژوهش، بین دانش محیطزیستی و رفتار محیطزیستی بازدیدکنندگان پارک جنگلی النگدره نیز همبستگی مثبت و معناداری هست.