چکیده:
پژوهش حاضر به چرایی پیدایش وگونه شناسی گرافیتی یا دیوارنگاری غیر رسمی در فضای شهرهای ایران میپردازد. در این پژوهش گرافیتی به تمامی تصاویر یا حروف به کاربرده شده در اماکن عمومی بر روی سطوحی نظیر دیوارها یا پلها و... که برای عموم قابل رویت (گاهی نیز غیر قابل رویت) است گفته میشود. البته باید به این نکته توجه داشت که این نگارندگان هیچ مجوزی برای عرضه هنرخود درفضای عمومی از هیچ نهادی دریافت نمی کنند و به صورت خود جوش و با صرف هزینههای شخصی به آن میپردازند. این پژوهش برای نخستین بار به روش نظریه زمینهای انجام شده وبدین منظور در مدت زمان۵ سال (از سال ۱۳۹۲ الی ۱۳۹۷) با ۳۱ نفر از دیوارنگاران غیر رسمی در شهرهای تهران، شیراز، مشهد، تبریز، مصاحبههای عمیق انجام شده است. یافتههای این تحقیق حاکی از آن است که پدیده دیوارنگاری غیر رسمی را میتوان به دو گونه تفکیک کرد. اول: دیوارنگاران خودبیانگر انگیزه اصلی این گروه از ترسیم دیوارنگاری غیر رسمی یا گرافیتی تولید هیجان، خودبیانگری، دست یازیدن به یک کنش اجتماعی است و دوم: دیوارنگاران معترض. منظور گروه دیگری از جوانان ونوجوانان دیوارنگار است که آشکارا طالب حق خود بر شهرهستند و علاوه بر خود بیانگری، دیوارنگاری برایشان ابزاری است برای نقد وضع موجود جامعه ای که در آن زندگی میکنند.
The present study deals with the origin and typology of graffiti or informal murals in Iranian cities. In this research, graffiti refers to all the images or letters used in public places on surfaces such as walls or stairs, which are visible to the public (sometimes invisible). This research has been conducted for the first time by the method of contextual theory and for this purpose in a period of 5 years (from 1392 to 1397) with 31 unofficial murals in the cities of Tehran, Shiraz, Mashhad, Tabriz, in-depth interviews have been conducted. The findings of this study indicate that the phenomenon of informal graffiti can be divided into two types.
خلاصه ماشینی:
٢. دیوارنگاری غیر رسمی از ابتدای دهه ی ١٣٨٠ در تهران با گسترش و تکثیر روزافزون دیوارنگـاریهـای غیررسـمی در شـهرکهـایی هـم چـون «آپادانا»، «اکباتان » و راه یافتن آنان به داخل شهر تهران ، افرادی هـم چـون مسـعود کـوثری در کتاب گرافیتی، رویکردی انتقادی١ و کتاب های متأخرتری هم چون کتـاب گرافیتی چیسـت اثر کارن رشاد و هم چنین تا حدودی کتاب تأثیر اجتماعی نقاشیهای دیـواری در فضـای شـهری، نوشـته ی سـتاره نـورونی تـلاش کردنـد تـا پدیـده ی دیوارنگـاری غیررسـمی را توضیح داده و تا حدودی اَشکال و چگونگی پیـدایش و تـأثیرات آن را توضـیح دهنـد و بـا این که اطلاعات مفیدی به لحاظ توصیفی در اختیار خواننده قرار میدهنـد و بـه ریشـه هـای پیدایش آن در تاریخ جهان و ایران اشاره کرده اند، امـا از آن جـایی کـه تمرکـز بـر مطالعـات کتابخانه ای بوده و مستقیماً در ارتباط بـا انگیـزه هـای نگـارش ، از سـوی نگارنـدگان داده ای وجود ندارد، لذا صرفاً در گام نخست ، به معنای شناخت ابتدایی صرف پدیده باقی میماننـد؛ امــا در ایــن بــین مقالــه ای از محمــد رضــایی تحــت عنــوان «گرافیتــی ایــران ، مقاومــت و خودبیان گری از طریق دیوارهای شهر تهران » موجود است کـه نگارنـده تـلاش کـرده تـا بـا دسترسی به پنج نفر از دیوارنگاران غیررسمی و تحلیـل تماتیـک ، ایـن پدیـده را بـه مثابـه ی مقاومت اولیه در شهر تهران و فضاهای عمومی بفهمد؛ اما بیش از حضور واقعـی، تأکیـد بـر حضور در فضاهای مجازی داشته و هم چنـین امکـان تأثیرگـذاری بـر عـابرین و رهگـذران را ندارد.