چکیده:
اندرو فینبرگ فیلسوفی متفکر از مکتب انتقادی محسوب میشود. تفاوت اندیشههای او با بقیه متفکران مکتب انتقادی، امیدواری او به تحت سلطه درآمدن تکنولوژی و اصلاح مسیر توسعۀ آن توسط انسان است. فینبرگ به آشکارساختن پیامدهای نامطلوب تکنولوژی اکتفا نمیکند و رهایی از فضای تکنولوژیک حاکم را بر پایه ارزشهای دموکراتیک مورد توجه قرار میدهد. او درباره تکنولوژیهای ارتباطاتی به هویت متذبذب آنها اشاره نموده، به امکان تغییر در شکلگیری آنها و کاهش آسیبهای روزافزون آن و قابلیت استفاده برای تحقق اهداف دموکراتیک اشاره میکند. علامه طباطبایی در نظریه ادراکات اعتباری مبنایی برای تبیین و توصیف نیازهای متنوع انسانی و نحوه شکلگیری ادراکات و نهادهای برآوردندۀ این نیازها را عرضه میکند. علامه تشریح میکند نیازهای طبیعی و عادتهای اجتماعی میتواند برانگیزاننده توجه ادراکی انسان باشند و ما با تعمیم این بحث به کنشهای ارتباطی، تعین نیازهای متنوع ارتباطی در تکنولوژیهای مختلف ارتباطی را تحلیل میکنیم. برانگیختن توجه و ارضای افراد از ارتباط برقرارکردن در فضای مجازی، سبب نفوذ روزافزون سلطه سیاسی سرمایهداری گردیده است. در فضای مجازی حاضر که هم از فرهنگ تاثیر میپذیرد و هم بر آن اثر میگذارد، ارتباط مطلوب که سبب افزایش همبستگی مومنانه میشود، محقق نشده است. بر مبنای نظرات علامه لازم است نیازهای ارتباطی که متناسب با جهانبینی الهی در ادامه نیاز طبیعی ایجاد شده، بستر توجه و تدارک ادراک اعتباری را رقم زده، با حضور فعالانه در مدیریت و طراحی سرویسهای فضای مجازی، این بستر در خدمت سبک زندگی مومنانه قرار دهیم. در این مقاله میزان تلائم اندیشههای فینبرگ و علامه طباطبایی برای تحلیل و نقد جهتگیری رسانهها و تکنولوژیهای ارتباطی مورد بحث قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
علامه تشريح ميکند نيازهاي طبيعي و عادت هاي اجتماعي ميتواند برانگيزاننده توجه ادراکي انسان باشند و ما با تعميم اين بحث به کنش هاي ارتباطي، تعين نيازهاي متنوع ارتباطي در تکنولوژيهاي مختلف ارتباطي را تحليل ميکنيم .
در اين مقاله ميزان تلائم انديشه هاي فينبرگ و علامه طباطبايي براي تحليل و نقد جهت گيري رسانه ها و تکنولوژيهاي ارتباطي مورد بحث قرار ميگيرد.
با اين مبناي علامه در المنامات نيز تفاوت نظام هاي فرهنگي و پيرو آن نظام هاي متنوع ارتباطاتي قابل تحليل است ؛ زيرا همواره فرهنگ ، براي بسط و گسترش خود از ارتباطات مجزا نبوده است ؛ مثلاً ارزش هاي اجتماعي درباره حفظ والدين سالمند اگر در فرهنگ هاي متنوع مختلف است ، علت در ميزان توجه به اين نياز طبيعي در فرهنگ هاي متنوع است .
و) رسانه هاي نوين ارتباطاتي از ديدگاه اعتبارات انسان موجودي ابزارساز است که بر مبناي استخدام گري و براي کسب رفاه و رفع نيازهاي خود هر دوره اي متناسب با عقل عملي و عقل نظري خود، ابزارهايي مي سازد.
به باور علامه اين نيازهاي ارتباطي مانند ساير نيازها مباني ثابت و متغيري دارد که با چارچوب نظريه اعتباريات قابل تبيين است که در جوامع غربي براي رفع نيازها، تکنولوژي هاي ارتباطاتي از جمله فضاي مجازي اعتبار گرديده اند و در کنار فوايد خود عوارضي گسترده مانند سطحي شدن ارتباطات انساني و سلطه کمپاني هاي سرمايه دار را رقم زده اند.