چکیده:
تسلط معلم برروش ها و فنون آموزشی یکی از ملاک های شایستگی معلمان به حساب می آید.
در واقع بسیاری از صاحب نظران این ملاک را بر دیگر ملاک های شایستگی معلمان ترجیح می
دهند. پیروان این ملاک معلم را مانند فرد صاحب فن دیگری می دانند که هر چه بر فوت و فن
کارش مسلط باشد در کارش موفق تر خواهد بود، (ملکی ، 1385 ص 97 ) روش عبارت است از
سازماندهی فرآیند یاددهی – یادگیری و روش تدریس عبارت است از تعامل یا رفتارمتقابل معلم
و شاگرد بر اساس طراحی منظم و هدفدار معلم برای ایجاد تغییر در رفتار شاگرد( شعبانی،
1384 )
روش پرسش و پاسخ روشی است که معلم به وسیله ی آن، شاگرد را به تفکر درباره ی مفهومی
جدیدیا بیان مطلبی تشویق میکند. در این روش شاگرد سعی دارد با کوششهای ذهنی از معلوم
نیزگفته اند ]شعبانی، « روش سقراطی » به مجهول حرکت کند. به آن 1371 : ۲94 .]در این
روش پرسش و پاسخ، معلم در رابطه با محتوا، مفاهیم، قواعد و مطالب درسی، سوالاتی روشن
و مشخص طراحی میکند. سپس به فراگیرندگان فرصت کافی میدهدتا به اندیشیدن وکنکاش
در زمینهی پاسخ یا پاسخها بپردازند. این روش باعث بالا رفتن جرئت دانش آموزان، کاهش
حالتهای انفعالی، تقویت قدرت کلامی و اعتماد به نفس، شکوفایی استعداد دانش آموزان
وهمچنین یافتن راههای جدیددر حل مسائل میشود ]خنیفر، 1381 : .[ 1۶۲ اما این روش برای
کلاسهای پرجمعیت مناسب نیست و مستلزم هدفهای مشخص و وقت زیاد است. به
علاوه،درهمهن دروس قابل اجرا نیست و به مهارت معلم در طرح سوال نیاز دارد ]شعبانی، 1371
: ۲9۶ [.)حبیبی، 1388 ، ص 39
خلاصه ماشینی:
دبير علوم تجربي بايد: ١-در رشته اي که تدريس مي کند،اطلاعات کاملي و به قولي update داشته باشد تا بتواند در کلاس درسپاسخگوي نيازهاي دانش آموزان باشد(شريعتمداري، ١٣٩٦) ٢- چون درس علوم تجربي،علمي مبتني بر تجربه ،آزمايش و مشاهده استو و از سوي ديگر چنان که مي دانيم يکي از روش هايعلمي پرورش خلاقيت دانش آموزان ،مشاهده ي اشيا از نزديک و دستکاري کردن در آن وتجربه ي آزمايش است بنابراين دبير علوم تجربي بايد به کليه فعاليتهاي آزمايشگاهي کتاب آگاه بوده وعلاوه بر آن در پي آزمايش کردن وفعاليتهاي آزمايشگاهي موثر در مدرسه باشدکه در کتاب به آنها اشاره نشده است ولو مي توان گفت که بهتر از آزمايشهاي کتاب هستند چرا که مي دانيم فعاليتهاي آزمايشي وتجربه ي آن توسط خود دانش آموزان نتايج زير را در يادگيري او در بر خواهد داشت : *ايجاد يادگيري واقعي به جاي حفظ عقايد و حقايق علمي *ايجاد فرصت براي حل مسله از طريق فکرخلاق *رشد ظرفيت و توانايي دانش آموزان و تربيت افراد لايق و کاردان *مي توان از فعاليتهاي آزمايشي کتاب جهت ايجاد علاقه وانگيزه در دانش آموزان استفاده کرد.
(صفوي، ١٣٩٣، ص ٢١٦) برخي از مواردي که از فن "فرصت سوال "استفاده مي شود عبارتند از : ١-معلم در جريان تدريس ، به ويژه هنگامي که از روش سخنراني استفاده مي کند ، هرگاه تشخيص دهدکه براي دانش آموزان سوال هايي مطرح شده است ، بايد زمان معيني را براي طرح سوال ها اختصاص دهد .