چکیده:
آرمان شهر اسلامی تنها در پیروی از خدا و سنت پیامبر و معصومین امکان پذیر می باشد و با توجه به راهکار پیش رو، این مهم تنها با اجرای عدالت و فراهم کردن بستر آن میسر می شود ازین رو تحقق تجلی عدالت اجتماعی در ساختار شهر اسلامی به دو عنصر مردم و حاکم آن شهر بستگی دارد و تا زمانی که تعادل بین این دو عنصر برقرار نشود، آرمان ساخت تمدن اسلامی نیز محقق نخواهد شد.
در طول تاریخ به هر میزان که حکومتی رعایت عدالت اجتماعی را سرلوحه خود قرار داده است به همان میزان نام خود را به عنوان حکومتی موفق در تاریخ ثبت کرده است یک نمونه موفق از حکومت های عدالت محور، حکومت حضرت علی (ع) می باشد که نمونه کامل اجرای عدالت در همه ابعاد است.
خلاصه ماشینی:
قرآن کریم نیز بر این اصل تصریح میکند و در آیه ٢٥ سوره مبارکه حدید صراحتاً / بیان میکند که هدف اصلی از نزول قران و پیامبر برای برپا کردن عدالت در جامعه است ، اما آیا اجرای اصل عدالت تأثیری بر شکل گیری یک تمدن متفاوت دارد و این تأثیر به چه میزان است ؟ پاسخ این سؤال را میتوان در سرگذشت نامه ها و تواریخ جستجو کرد که چگونه میزان و معیار عدالت باعث آبادانی یک حکومت و بنا سازی تمدن های عظیم شده است ، چرا که به هر میزان که حکومتی این اصل را سرلوحه خود قرار داده است به همان میزان حکومت و دولتی مستحکم را پایه نهاده است .
(مکارم شیرازی، ١٣٨٣: ٣٧١) ۱۱ میتوان چنین استنباط کرد که اصل قسط است و احکام و قوانین ، ابزاری برای اقامه آن ؛ از طرفی هر قانونی نیاز به مجری دارد و حکم عقل چنین است که به میزان جامعیت قانون مجری نیز باید جامعیت داشته باشد، یعنی احکام و قوانین که غیر از تنها یک وجود نمیتواند آن را وضع کند، مسلم است کسی غیر از همان یک وجود، نمیتواند برای آن مجری تعیین کند، نکته دیگر اینکه قرآن کریم عدالت را مختص حکومت یا حتی گروه خاصی بیان نمیکند و همه مردم را به برپایی آن دعوت میکند که این خود جای تأمل و بحث دارد.