چکیده:
چندجانبهگرایی، فرصت جدیدی برای بازیگران سیاسی ازجمله دولتهاست که در چارچوب قواعد، مقررات و تعهدات بینالمللی بتوانند منافع خود را در فضای جهانیشدن و با بهرهگیری از تعامل با سایر کشورها بهدست آورند. البته در این میان، خطرات و چالشهایی نیز پیشِروی بازیگران مزبور قرار دارد. یکی از این بازیگران مهم، هند است. در همین راستا، پژوهش حاضر به بررسی چندجانبهگرایی؛ چالشها و فرصتهای پیشِروی سیاست خارجی هند در تعامل با حقوق بینالملل میپردازد. سؤال اساسی پژوهش حاضر این بوده است که چندجانبهگرایی در عصر حاضر، چه فرصتها و چالشهایی را پیشِروی سیاست خارجی هند قرار داده است؛ بنابراین نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی که دادههای آن بهصورت کتابخانهای جمعآوری شده است، به این نتیجه میرسد که (فرضیه) تداوم هژمونیگرایی توسط قدرتهای بزرگ به همراه خطر افراطیگری در شبهقاره هند بهعنوان چالشها و گسترش منطقهگرایی در نقاط مختلف جهان بهعنوان فرصتهای سیاست خارجی هند بهشمار میروند که همسویی بالایی با قواعد حقوق بینالملل دارند.
خلاصه ماشینی:
علاوه براين ، قرار داشتن در موقعيت خاص جغرافيايي و هم مرز بودن با پاکستان و چين باعث شد تا گرايش به سمت همکاري منطقه اي در نزد رهبران هندي قوت بگيرد و آنان با گرايش به سمت همکاريهاي منطقه اي و ائتلاف با قدرت هاي بين المللي مشکلات اقتصادي و سياسي خود را حل کنند؛ به همين دليل ، با ورود به قرن بيست ويکم ، هنـد در کنـار چـين و سـاير کشـورهاي بـا رشـد اقتصادي بالا، توان مضاعفي براي تأثيرگذاري بر عرصه هاي بين المللي و منطقه اي دارنـد؛ بنـابراين به طور خاص بايد گفت ، هند علاوه براينکه به لحاظ سرزميني درصدد توسعۀ روابط گسترده با چين است ، داراي همکاريهاي اسـتراتژيک فوق العـاده اي بـا پاکسـتان و ايـالات متحـده نيـز ميباشـد (١٥٠ :٢٠١٠ ,Malone and Mukherjee)؛ ازاين رو شرايط ژئوپليتيکي و ژئواسـتراتژيکي هنـد در منطقۀ شبه قاره هند و دسترسي به آب هاي اقيانوس هنـد، جمعيـت و نيـروي انسـاني فـراوان ، وجود فرهنگ ها و مذاهب مختلف در اين کشور و همچنين تلاش براي ايفاي نقش در عرصه هاي بين المللي و منطقه اي باعث شد تا هند امروزه با گرايش به سياست چندجانبـه گرايي نقـش مهمـي در تحولات شبه قاره هند، آسيا، آفريقا و به طور کلي در عرصۀ نظام بين الملل داشته باشد.