چکیده:
زمینه و هدف: علم هر روزه با سرعت زیادی در حال رشد است و سالانه میلیونها مقاله علمی منتشر میشود. یکی از مهمترین حوزههای علم در جهان حوزه زیست پزشکی و سلامت است که درصد زیادی از کل مقالات علمی منتشره در سال را به خود اختصاص میدهد. رتبهبندی لایدن از جمله نظامهای رتبهبندی در جهان است که مورد توجه سیاستگذاران و برنامهریزان آموزشی دنیا قرار گرفته است. در این بررسی از نتایج رتبهبندی سال 2017 لایدن که در آن 903 دانشگاه جهان با هم مقایسه شدهاند استفاده شده است. در این نظام توجه بیشتر بر روندها در بازههای زمانی سه ساله است. در این مقاله با توجه به تأکید بر مرجعیت علمی در سیاستهای کلی سلامت و علم و فناوری، ابتدا ده دانشگاه اول جهان در حوزه زیست پزشکی و سلامت، و پس از آن ده دانشگاه اول قاره آسیا از حیث کمیت مقالات علمی مورد بررسی قرار گرفته و سپس وضعیت دانشگاههای مطرح در آسیا و درنهایت دانشگاههای کشور در این حوزه از حیث تعداد مقالات و رتبه در آسیا در بخش بعدی بررسی شده است.
روش کار: در این مطالعه از انواع مطالعات کتابخانهای، اسنادی، کیفی و توصیفی در مراحل مختلف تحقیق استفاده شده است.
یافتهها: در بازه زمانی سالهای 2012 تا 2015 چهار دانشگاه علوم پزشکی کشور در نظام رتبهبندی لایدن قرار گرفتهاند. بهترین رتبه دانشگاهی کشورمان در قاره آسیا متعلق به دانشگاه علوم پزشکی تهران است که با 2831 مقاله رتبه 28 آسیا را کسب کرده است. پس از آن بهترتیب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با 1292 مقاله رتبه 75 و سپس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان رتبه 100 و دانشگاه علوم پزشکی شیراز رتبه 116 آسیا را کسب کردهاند.
نتیجهگیری: مقایسه این بازه سه ساله با بازه زمانی 2008 تا 2011 نشان میدهد که سرعت رشد در کمیت مقالات منتشره از دانشگاههای علوم پزشکی نام برده در بالا یکسان نیست و برخی دانشگاهها با افت محسوسی همراه هستند. برای کسب مرجعیت علمی بایستی مدیریت کارامد و حکمرانی مناسبی بر تحقیقات انجام یافته در دانشگاههای علوم پزشکی کشور حاکم و نقشه راه مرجعیت علمی ترسیم شود. بحث کیفیت مقالات منتشره در مقاله بعدی خواهد آمد.
Background: Article 14 of the general health Policy Document emphasises leadership in science and technology in the field of biomedicine and health. To be a leader, one indicator is number of published papers in scientific journals. The purpose of this study was to compare the number of published papers in the field of biomedicine and health from the best universities in the world according to ranking of CWTS Leiden.
Methods: In this study a variety of library, documentary, qualitative and descriptive methods were assessed in different stages.
Results: Biomedical and health are among the most important topics in science and technology. Results of this study showed the increased quantity of published papers in the best universities in the world, including Asia, as well as IR Iran.
Conclusion: According to the data presented in this paper, universities of medical sciences in IR Iran should be able to increase the rate of publishing papers. The main obstacle in this regard is governance and management of research in biomedicine and health sectors.