چکیده:
یکی از راههایی که شریعت اسلامی برای نفی نسب قرار داده، لعان است که نسبت فرزندی میان پدر و کودک با انجام لعان از بین میرود؛ ولی ممکن است با آزمایش ژنتیک اثبات شود فرزند متعلق به پدر خود است؛ بنابراین مسئلة تعارض بین لعان با نتایج آزمایش DNAو تقدم لعان یا آزمایش ژنتیک بر یکدیگر، از مسائلی است که قابلیت تحلیل و بررسی دارد. این مقاله با روش کشف و استنباط احکام از ادله به بررسی تعارض یادشده پرداخته و به این یافتة علمی رسیده است که با توجه به علمآور بودن نتایج آزمایشگاهی، در کنار لعان میتواند طریقی مستقل برای نفی نسب باشد. همچنین از آنجا که لعان منوط به علم لاعن است، نمیتوان به سبب نتیجة آزمایش ژنتیک، حق لعن را از او سلب کرد. افزون بر این در صورت تعارض، هرکدام به صورت مستقل مدلول خود را اثبات میکنند و نمیتوان به سبب علم ژنتیک، حجیت لعان را سلب کرد.
According to Islamic Shariah, Li`an is a way of disproving biological paternity between two persons, but it can be in contrast with a DNA paternity test. This article tries to analyze this problem according to Shia jurisprudence. The results show that for the results of library investigations makes certainty, DNA test can be considered another independent way of disproving biological paternity. Also, because the one who makes Li`an is doing so while he/she is certain, his/her right should not be neglected. Therefore, if these two way conflict each other, DNA cannot challenge the authority of Li`an.
خلاصه ماشینی:
واکاوی تعارض قاعدة لعان با نتایج آزمایش DNA محمدجواد صفایی 1 چکیده یکی از راههایی که شریعت اسلامی برای نفی نسب قرار داده، لعان است که نسبت فرزندی میان پدر و کودک با انجام لعان از بین میرود؛ ولی ممکن است با آزمایش ژنتیک اثبات شود فرزند متعلق به پدر خود است؛ بنابراین مسئلة تعارض بین لعان با نتایج آزمایش DNAو تقدم لعان یا آزمایش ژنتیک بر یکدیگر، از مسائلی است که قابلیت تحلیل و بررسی دارد.
اما در اصطلاح شرعی، لعان وقتی واقع میشود که شخصی به همسر شرعی دائمی خود نسبت فحشا بدهد ـ اعم از اینکه مستقیم نسبت زنا دهد یا غیرمستقیم، مثل اینکه نفی نسبت فرزندی از طفلی کند که همسرش او را به دنیا آورده است (موسوی خمینی، بیتا، ج2، ص 359) ـ در حالی که آن زن نیز منکر وقوع فحشاست که در اینجا دو حالت داریم: حالت اول این است که زوج شاهدی بر این ادعای خود دارد که اگر بر ادعای خود شاهد و به سخن دیگر بینه ـ بنا بر شروطی که در جای خود بیان شده است ـ اقامه کند، بر آن زن حد زنا جاری میشود(همان ص 455).
حال با توجه به این شرایط اگر زوج لعان کند به ادعای اینکه علم دارد، لکن آزمایش مزبور بر خلاف لعان اثبات نسب کند و این دو با یکدیگر تعارض کنند، با توجه به اینکه لعان نیز طریقی مستقل برای نفی نسب است، آثار لعان بار میشود و هیچکدام از آثاری که برای آن در ابتدای مقاله بیان شد، منتفی نیست؛ زیرا شارع لعان را طریقی مستقل برای نفی نسب قرار داده است.