چکیده:
بهنظرمیرسد اسطوره و عرفان در نگاه نخست دو مقولۀ جدا و متفاوت در حیطۀ علوم انسانی میباشند؛ درحالیکه با بررسی آنها از منظری که در این مقاله فراروی خواننده بازمیشود، این دو نهتنها از هم جدا نیستند؛ بلکه میتوان گفت عرفان دنباله و تکملۀ اسطوره است. در این پژوهش نویسنده درصدد است تا به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و روش کتابخانهای به بررسی عناصر اسطورهای و شخصیتها و نمادهایی که صبغه و نمودی عرفانی در شعر اخوان دارند، بپردازد. همچنین علاوهبر شخصیتها و نمادهای اسطورهای ملی، شخصیتهای اسطورهای دینی و عرفانی نیز که اخوان آنها را درجهت بیان مفاهیم خود آورده، موردبررسی قرارگیرد. نتیجۀ حاصل از پژوهش این است که اخوان در اشعار خود، برای بیان هرچه بهتر مضامین و مفاهیم شعری خود، از عناصر اسطوره و حماسه استفادهکردهاست، این عناصر اسطورهای از یکسو با اساطیر ایرانی و از سوی دیگر با عرفان ایرانی – اسلامی در هم آمیختهاست.
Myth and mysticism at first glance seem to be two separate and different categories in the field of humanities; While examining the two from the perspective that opens up to the reader in this article, the two are not only inseparable; Rather, it can be said that mysticism is a continuation and completion of myth. In this research, the author tries to study the mythical elements and characters, and the symbols that have a mystical character and appearance in the poetry of the Brotherhood in a descriptive-analytical and library method. In addition to the characters and symbols of national myths, the characters of religious and mystical myths that the Brotherhood brought to express their concepts should also be examined. The result of the research is that the Brotherhood in its poems, in order to better express its poetic themes and concepts, has used elements of myth and epic, these mythical elements on the one hand with Iranian mythology and on the other with Iranian mysticism - Islam is intertwined.
خلاصه ماشینی:
تاریخ دریافت:12/2/1398 فصلنامه علمی عرفان اسلامی تاریخ پذیرش:25/7/1398 سال هجدهم، شماره 70، زمستان 1400 رمزگشایی کهنالگوها، عناصر اساطیری و شخصیتهای عرفانی در سرودههای مهدی اخوان ثالث رحمان فلاحیمقدّم 1 یوسف نیکروز 2 محمود حیدری 3 چکیده بهنظرمیرسد اسطوره و عرفان در نگاه نخست دو مقولۀ جدا و متفاوت در حیطۀ علوم انسانی میباشند؛ درحالیکه با بررسی آنها از منظری که در این مقاله فراروی خواننده بازمیشود، این دو نهتنها از هم جدا نیستند؛ بلکه میتوان گفت عرفان دنباله و تکملۀ اسطوره است.
نیز در شعر زیر به احیای اموات توسط عیسی(ع) اشارهمیکند: [%%ابتدای جدول%%بابای من که بود یکی عطار; ; هرگز نبست نسخۀ امی را هرگز نگفت عیسی عصرم من; ; احیا نکرد با دم موتا را ; ; (اخوان، 1258) %%انتهای جدول%%] عیسی عیسی به معنی نجاتدهنده، فرزند مریم عذرا، ملقب به مسیح، کلمهالله و ذوالنخله، از پیامبران اولوالعزم است که 570سال قبل از میلاد پیامبر اسلام طبق برخی از روایات در ناصره یا بیتالمقدس و بنابه برخی از روایات، در بیتالمقدس در کوفه و در کنار رود فرات، چشم به جهان گشود.
اخوان نیز در شعر خود، چنین به این واقعۀ تاریخی و باور مذهبی میپردازد: [%%ابتدای جدول%%موسی چگونه بود که بر فرعون; ; از بهر قبطیان ز چه رو خون کرد چون گور کرد عرصۀ هیجا را؟; ; نیل جلیل سفلی و علیا را«؟ ; ; (اخوان، 1256) %%انتهای جدول%%] آدم آدم را نماد انسان اول و تصویر خدا دانستهاند.