چکیده:
دادوستد بردگان که از دیرباز در غرب اروپا معمول بود، پس از فتح اندلس در دهه پایانی سده اول هجری، توسط مسلمانان تداوم یافت. در این میان بردگانی از نواحی شمالی اسپانیا، بهویژه سرزمینهای اسلاوی، به بازارهای اندلس وارد شدند. این بردگان که در منابع اسلامیِ سدههای میانه به «صقالبه» معروفند، اغلب توسط تجار یهودی خریداری و به اندلس در غرب جهان اسلام انتقال مییافتند. پرسش اصلی مقاله این است که خاستگاه اولیه و پراکندگی جغرافیایی صقالبه کجا بود و آنها چگونه به جامعه اندلس راه یافتند؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد صقالبه گروهی از اقوام سفیدپوست ساکن در اروپای شرقی و مرکزی بودند که به صورت برده وارد اندلس شدهبودند. حاکمان اموی اندلس نیز که از رقابتهای قومی و قبیلهای بربرها و عربها به تنگ آمده بودند، از این فرصت برای تداوم حکومت خود در اندلس بهره جستند. از اینرو دادوستد بردگان صقلابی هرسه ضلع مثلثِ این انتقال، یعنی بردگان، تاجران یهودی و حاکمان اموی را منتفع میساخت.
Slave bargain that was common in the West of Europe for a long time continued after the conquer of Andalusia by Muslims in the last decade of the first century A.H. Meanwhile, slaves from the northern regions of Spain, especially Slavic lands, entered the Andalusian markets. These slaves, known in medieval Islamic sources as Saqaliba, were often bought by Jewish merchants and transferred to Andalusia in the west Islamic world. The main question of the research is that where was the prime origin and geographical dispersion of Saqaliba and how did they enter the community of Andalusia? Findings indicate that Saqaliba were a group of white people living in Eastern and Central Europe that had entered Andalusia as slaves. The Umayyad rulers of Andalusia, who were harassed of ethnic and tribal competitions of Berbers and the Arabs used this opportunity for their government permanence in Andalusia. Thus, the Slave bargain of Saqaliba has been beneficial for all the three sides of this triangle transfer i.e., the slaves, the Jewish merchants, and the Umayyad governors.
خلاصه ماشینی:
پرسش اصـلي مقالـه ايـن است که خاستگاه اوليه و پراکندگي جغرافيايي صقالبه کجا بود و آنها چگونه بـه جامعـه اندلس راه يافتند؟ يافته هاي پژوهش نشان مي دهد صقالبه گروهي از اقوام سفيدپوسـت ساکن در اروپاي شرقي و مرکزي بودند که بـه صـورت بـرده وارد انـدلس شـده بودنـد.
خاستگاه اسلاوها نخستين گزارش هاي مکتوب درباره اسلاوها مربوط به زمان ورود آنها در اوائل قـرن ششم ميلادي (٣٣٥ ,Curta)، يعني هنگامي است که براي اولـين بـار بـا دسـتيابي بـه فرهنگ و تمدن از همسايگان و اقوام ديگر همچون خزرها، آلان ها و فرانک ها (يعقوبي، ١٥٧/١) متمايز شدند.
گروه هاي اسلاو و انتقال آنان به اسپانيا اسلاوها از دورترين مناطق شرق و شمال اروپا به نواحي غربي و شبه جزيـره ايبـري راه يافتند (دوزي، ٣٧/٢)؛ از اين رو مورخان و جغرافي نگاران مسلمان سده هاي مياني به آنها توجهي ويژه داشته و شجاعت ، جنگاوري وتفـاخر بـين قبايـل اسـلاوي را وصـف کرده اند (مسعودي، مـروج الـذهب ، ٣٩٤/١؛٤ ,Markov ؛٢٦ ,Tikomomirov.
مارک جانکووياک ١ که از روي مسکوکات و منابع مکتوب ، تاريخ اسلاوها را بازيـابي کرده ، از گزارش هاي طرطوشي درباره نحوه معاملات برده به اين مهم دست يافته که در قرن دهم ميلادي در پراگ دو نظام مالي مجزا براي تجارت بردگان وجود داشـت : يکـي انجام مبادلات از طريق رد و بدل کردن پول و سکه فلزي و ديگـري بـه شـيوه پاياپـاي يعني تبادل منسوجات و کالاهاي چرمي به جاي پول بود (٨ ,Jankowiak).