چکیده:
درسآموزی و بهرهگیری از شاخصهای مدیریت و رهبری از جنبههای زیادی حائز اهمیت است. این پژوهش بر آن است که مؤلفههای مدیریت و رهبری را در اندیشهی «نظامی گنجوی» بررسی و تبیین کند و طبق الگویی برای فرماندهان و مدیران نظامی ارائه نماید. منظومهی شرفنامه یکی از آثار نظامی گنجوی است که به توصیف ماجراجوییها و لشکرکشیهای اسکندر میپردازد. واکاوی و بررسی دقیق ابیات، خطوط برجستهی اندیشهی شاعر را آشکار میکند. او در این منظومه، بسیاری از اندیشههای خود را در قالبِ نقل قول و یا از زبانِ پادشاهان در قالبِ پند و اندرز بیان میکند و آن را به مخاطب انتقال میدهد. این مقاله به روش پژوهش کیفی با راهبرد داده بنیاد (نوع ظهوریابندهی گلیزر) انجام شده است. جامعهی آماری 4500 بیت از منظومهی «شرفنامه» حکیم نظامی گنجوی در نظر گرفته شده است. در بررسی ابیات داستان، 22 مؤلفه استخراج شد که با جمعبندی کلی، الگویی مشتمل بر 5 مقوله در ابعاد (اعتقادی، ارتباطی، شخصیتی، خردمندی و روحی- روانی) بهدست آمد.
Learning and exploiting the leadership and managerial indicators are of crucial significance in terms of scientific studies and investigation. This study was an attempt to investigate the leadership and management components from the perspective of Nezami Ganjavi and was also aimed at proposing a model of management and leadership for high ranking commanders and military managers. Sharafname poems are identified as an impressive masterpiece and poetic work of Nezami Ganjavi which makes an attempt to describe the adventures and massive militarization of Alexander. The main thought of poet is revealed through investigating and scrutinizing the verses of poems. Moreover, many thought of poet is also communicated through using direct speech or king’s discourse in terms of advice and aphorism and then transferred to the readers. This study was qualitative research in terms of purpose and data collection procedures and it was conducted through data-based analysis and grounded theory. For this purpose, in terms of sample population, the study was conducted through investigating 4500 verses of Sharafname poems. Finally, 22 components were emerged as the result of poetic investigation which leads to the five dimensions including beliefs, relations, personality, wisdom and human mental condition and spirituality.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش بر آن است که مؤلفه های مدیریت و رهبری را در اندیشه ی «نظامی گنجوی» بررسی و تبیین کند و طبق الگویی برای فرماندهان و مدیران نظامی ارائه نماید.
رهبری و مدیریت صحیح و کارآمد، شاخص ها و شیوه های فراوانی دارد؛ نظامی گنجوی در این منظومۀ، بسیاری از اندیشه های خود را در قالب نقل قول و یا از زبان پادشاهان در قالب پند و اندرز بیان میکند و آن را به مخاطب انتقال میدهد.
آیا اندیشمندان کهن ما و از جمله ی آنان ، نظامی گنجوی همین مباحث را در حدود ٨٠٠ سال پیش بازگو نکرده اند؟ نگاه موشکافانه و دقیق سخن پرداز گنجه در توصیف ویژگیهای دولتمردان و فرمانروایان ، موجب طرح این پرسش میشود که از نظر او شاخص های مطلوب و آرمانی رهبری و مدیریت چیست ؟ و اینکه با کدامین گفتمان و شیوه ای میتوان تمامی این ویژگیها را در قالب داستان اسکندر تشریح کرد؟ شاعر در این منظومه ، مدینه ی فاضله ای را جستجوی میکند که بر پایه ی برابری، برادری و آزادی پایه گذاری شده است .
با عنایت به مطالبی که در مقدمه ارائه شد، پژوهشگر در راستای دستیابی به الگوی کلی تحقیق ، سؤالات زیر را مطرح نموده است : هدف غایی و پرسش های پژوهش هدف غایی این پژوهش ، طراحی الگویی برای تبیین مؤلفه های مدیریت و رهبری از دیدگاه نظامی گنجوی است ؛ ازاین رو مقاله ی حاضر درصدد است با بهره گیری از گنجینه ی غنی ادبیات فارسی، شاخص ها و مفاهیم مدیریتی را استخراج کند و در اختیار اندیشمندان و مسئولان امر قرار دهد.