چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسهای بروز رفتارهای شهروندی سازمانی بین دانشجویان خدمت رفته و دانشجویان خدمت نرفته صورت گرفته است. این پژوهش از نوع پژوهشهای آمیخته تشریحی بوده و جامعه آماری شامل دانشجویان پسر دانشگاه تهران بود که از این میان تعداد 350 نفر (216 نفر خدمت نرفته و 134 نفر خدمت رفته) بهعنوان نمونه در بخش کمی انتخاب گردید. جهت گردآوری دادههای کیفی تعداد 15 نفر از دانشجویان خدمت رفته انتخاب و با آنها مصاحبه به عمل آمد. در بخش کمی از پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران (1990) و در بخش کیفی از مصاحبه بدون ساختار جهت گردآوری دادهها استفاده شد. یافتههای بخش کمی پژوهش نشان داد دانشجویانی که خدمت سربازی را گذراندهاند نسبت به سایر دانشجویان رفتارهای شهروندی سازمانی بیشتری را بخصوص در ابعاد جوانمردی، وجدان کاری و آداب اجتماعی از خود نشان میدهند. تحلیل دادههای کیفی نشان داد دوره خدمت سربازی باعث پرورش خصیصههای مثبتی مانند تحمل سختیها، مسئولیتپذیری، پختگی شخصیتی، افزایش خودکنترلی، تقویت باورهای دینی، وقتشناسی و نظمپذیری میشود. همچنین نتایج حاصل از تطابق همگونی یافتهها، بیانگر مطابقت یافتههای بخش کمی با یافتههای بخش کیفی پژوهش بود که خود تبیین کافی جهت بالاتر بودن سطح رفتارهای شهروندی دانشجویان خدمت رفته را ارائه داد.
This study aims to compare the incidence of organizational citizenship behaviors between military served -students and non-military-served students. In the quantitative part of this mixed descriptive study, 350 participants (216 served and 134 unserved) were selected from among male students of Tehran University and Podsakov et al. (1990) organizational citizenship behavior questionnaire were distributed among them. To collect qualitative data, 15 students were selected and unstructured interviews were used to collect data. Findings of the quantitative section of the study showed that students who have completed military service exhibit more organizational citizenship behaviors than other students, especially in terms of Sportsmanship, Civic virtue, Conscientiousness. Qualitative data analysis showed that military service fosters positive traits such as hardship tolerance, responsibility, personality maturity, and increased self-control, reinforcement of religious beliefs, punctuality and orderliness. Also, the results of the triangulation of the findings showed that the findings of the quantitative section were consistent with the findings of the qualitative part of the study, which provided sufficient explanation for the higher level of citizenship behaviors of the served students. It can be said that military service leads to personality, moral and social development in individuals so that military served -students play their roles in society better than other people.
خلاصه ماشینی:
لذا، با توجه به آنچه گفته شد محققين بر آن شدند تا در خصوص خدمت سربازي در ميان دانشجويان دانشگاه تهران پژوهشي به عمل آورند تا از اين طريق شناخت بيشتري نسبت به اين مقوله فراهم آمده و همچنين به توليد ادبيات سربازي در اين زمينه کمکي شده باشد؛ بنابراين ، مسئله اصلي پژوهش حاضر اين ميباشد که آيا بين بروز رفتارهاي شهروندي سازماني و مؤلفه هاي آن (جوانمردي، نوع دوستي، وجدان کاري، نزاکت و آداب اجتماعي) در ميان دانشجويان خدمت رفته دانشگاه تهران در قياس با دانشجويان خدمت نرفته تفاوت معنيداري وجود دارد يا خير؟ و اينکه گذراندن دوره خدمت سربازي چه اثرات سازنده ايي ميتواند روي يک فرد داشته باشد؟ مرور مباني نظري و پيشينه تحقيق رفتار شهروندي سازماني واژه رفتار شهروندي سازماني براي بار نخست از سوي ارگان و همکارنش در سال ١٩٨٣ به کار گرفته شد ولي پيش از او افرادي چون کاتز و کاهن با تمايز قائل شدن بين عملکرد نقش و رفتارهاي نوآورانه و خودجوش در دهه ٧٠ و ٨٠ و پيش تر از آن ها بارنارد با بيان مفهوم تمايل به همکاري، اين موضوع را مورد توجه قراردادند (توکلي بنيزي و برزگر بفرويي، ١٣٩٦).
به طورکلي ، يافته هاي بخش کيفي نشان داد گذراندن دوره خدمت سربازي باعث پرورش خصيصه هاي مثبتي مانند تحمل سختيها، مسئوليت پذيري ، پختگي شخصيتي ، افزايش خودکنترلي ، تقويت باورهاي ديني و وقت شناسي و نظم پذيري مي شود که خود تبيين کافي براي بالاتر بودن سطح رفتارهاي شهروندي سازماني در ميان دانشجويان خدمت رفته را فراهم مي آورد.