چکیده:
تصحیح متون کهن، تحشیه و تعلیق، هم تقویتکنندۀ میراث فرهنگی و مفاخر ادبی و عرفانی یک کشور است و هم اطلاعاتی وسیع در باب اندیشه و ساختارهای فکری و زبانی متفکران گذشته به دست داده و دانستههای بشر کنونی را میافزاید. تصحیح نسخه هم پژوهشی اصیل است که نیاز بزرگان علم و معرفت بوده و همۀ دانشمندان بدان تأکید دارند. در حوزۀ متون عرفانی اسلامی، رسالة القدس و غلطات السالکین روزبهان بقلی از جمله آثاری است که کمتر به آنها پرداخته شده است. این رسالهها در سال ۱۳۵۱ توسط محمدجواد نوربخش بر اساس نسخههایی که در کتابخانۀ خانقاه نعمتاللهی در کنار داشتند، تصحیح و به چاپ رسیده است؛ اما بهدلیل مشکلات فراوان تصحیح مانند غلطهای املایی که بدان پرداخته نشده، دقت در ضبط دقیقترین مفهوم، نداشتن تعلیقات و... خوانش متن و درک آن دشوار است. با جستوجوی فراوان و یافتن نسخهای متأخرتر با گذشت سالها و تصحیح مجدد تلاش شده است تا در رفع کاستیهایی که در تصحیح قبل وجود داشت، پژوهشی مجدد انجام شود. در این پژوهش تلاش شده است لزوم تصحیح دوبارۀ این دو رساله از روزبهان بقلی مورد بررسی قرار گیرد تا هم به تصحیحی منقحتر دست یابیم و هم رمزها و اسرار درونی این عارف بزرگ فارس را با شناخت بیشتر این دو اثر اصیل او درک کنیم. دیگر اینکه با افزودن تعلیقات و شرح دشواریها به تصحیح پیراستهتر و شایستهتر این دو اثر از روزبهان برای زمان کنونی دست یابیم.
خلاصه ماشینی:
ایـن رسـاله هـا در سـال ١٣٥١ توسـط محمدجواد نوربخش بر اساس نسخه هایی که در کتابخانۀ خانقاه نعمت اللهی در کنار داشتند، تصحیح و به چاپ رسیده است ؛ اما به دلیل مشکلات فراوان تصحیح مانند غلط های املایـی که بدان پرداخته نشده ، دقت در ضبط دقیق ترین مفهوم ، نداشتن تعلیقات و...
معروف ترین آن ها شد الازار ابوالقاسم جنید شیرازی اسـت کـه در سـال ٧٩١ نوشـته شـده است ؛ اما شرح حال کامل تری از او به همت نبیرٔە او شرف الدین ابراهیم (سال ٧٠٠ هجـری قمری ) تهیه شده که بیشتر برگرفته از کشف الاسرار خود شیخ است و با عنوان تحفة العرفان در دسترس است .
نسخه های یادشدٔە زیر از رسالۀ غلطات السالکین در منابع و یافته ها به شرح زیر است : نسخۀ خطی کتابخانۀ ملی پاریس ، ضمیمۀ فارسی به شمارٔە ١٨٥١ از ورق ١٤٨ الـف بـه بعد، ظهر این نسخه نوشته شده : «الرسالة (کذا) النکات الصوفیة الروزبهانیه » (کـربن و معـین ، .
کتاب هایی که از این رساله به چاپ رسیده به شرح زیر است : نوربخش ، جواد، رس̛الة القدس و غلطات السالکین ، خانقاه نعمت اللهی، تهران ، ١٣٥١، ١٠٢ صفحه .
لازم به یادآوری است که تقریباً این اصل میتواند شاخصۀ بیشتر نسخه باشد اما در رابطه با نسخه های یافت شده توسط نوربخش میتوان به ایـن نتیجـه رسـید کـه ایشان با آن همه علم و کتاب شناسی بدون نیاز به این چنین نسخه بدل هایی هم میتوانستند با دریافت یک نسخۀ اساس ، این رساله را چاپ نمایند و بهترین کلمه ها و مناسب تـرین آن هـا را در لفظ و معنا انتخاب و جایابی کنند.